3:06 CH
Thứ Bảy
27
Tháng Tư
2024

Đêm Đọc Cổ Thi - Thơ: Lý Đông A - Vô Ngã - Nhạc: Dân Chủ Ca

18 Tháng Chín 201312:00 SA(Xem: 19989)
Đêm Đọc Cổ Thi
Thơ: Lý Đông A - Vô Ngã
Nhạc: Dân Chủ Ca
 
1.
Đêm đọc cổ thi,
Chữ còn, chữ mất,
Trên vách tường,
Trăng múa thúy hoa.
Đêm đọc cổ thi,
Người đi xa đã khuất,
Nhấn phím đàn,
Cất tiếng ly ca.
 
Ta vỗ án hét thành Ca Chính Khí
Một ngày lạnh, nước người không tri kỷ
Thấu buốt tận lòng người trong cốt tủy.
Đông thê thê như gió thổi u hồn
Ta vỗ án hét thành Ca Chính Khí
Một ngày lạnh nước người không tri kỷ
Thấu buốt tận lòng người trong cốt tủy.
Đông thê thê như gió thổi u hồn
 
2.
Đêm đọc cổ thi,
Gió thổi thiết tha,
Lá trúc bay phơ phất,
Nắng thu vàng
Nay đã xưa xa.
 
Sông Bạch Đằng sóng vỗ thuyền cắc cắc
Nước Mê Linh trăng thu còn vằng vặc
Đồng Đống Đa xương người phơi man mác.
Non Chi Lăng gió cuốn rừng cung đao
Chiều tịch dương chìm khuất,
Trên tơ đàn, tí tách mưa sa...
 
Ta vỗ án hét thành Ca Chính Khí
Một ngày lạnh, nước người không tri kỷ
Thấu buốt tận lòng người trong cốt tủy.
Đông thê thê như gió thổi u hồn
 
Chiều tịch dương chìm khuất,
Trên tơ đàn, tí tách mưa sa...
Chiều tịch dương chìm khuất,
Trên tơ đàn, tí tách mưa sa...
 
Chính Khí Việt
Lý Đông A
 
Một ngày lạnh, nước người không tri kỷ
Ta vỗ án hét thành ca chính khí
Đông thê thê như gió thổi u hồn
Thấu buốt tận lòng người trong cốt tủy.
Nước Mê Linh trăng thu còn vằng vặc
Sông Bạch Đằng sóng vỗ thuyền cắc cắc
Non Chi Lăng gió cuốn rừng cung đao
Đồng Đống Đa xương người phơi man mác.

 
Đêm Đọc Cổ Thi
Vô Ngã
 
Đêm đọc cổ thi,
Chữ còn, chữ mất,
Trên vách tường,
Trăng múa thúy hoa.
Người đi xa đã khuất,
Nhấn phím đàn,
Cất tiếng ly ca.
Gió thổi thiết tha,
Lá trúc bay phơ phất,
Nắng thu vàng
Nay đã xưa xa.
Chiều tịch dương chìm khuất,
Trên tơ đàn,
Tí tách
Mưa sa...

Nhà thơ Vô Ngã với ‘300 Năm Thơ Văn Cổ’
Viên Linh
 
“300 Năm Thơ Văn Cổ” là tiền đề của bộ sách do tác giả Vô Ngã Phạm Khắc Hàm viết và sửa lấy bằng nhu liệu Microsoft Word trên máy vi tính riêng của ông, trong một thời gian dài trên hai mươi năm, đọc tới sửa lui nhiều lần. Với chiều dài Lịch Sử Nền Độc Lập của nước ta từ sau khi Ngô Quyền đánh tan quân Tầu (939, thế kỷ mười), qua Tiền Lê, Lý, tới hết Nhà Trần, (vài năm qua thế kỷ mười lăm), nội dung sách gồm hai bộ, bốn quyển, tổng cộng 1270 trang thơ văn của tiền nhân, nhà thơ Vô Ngã đã trao bản thảo cho tôi để in ấn càng sớm càng tốt.

Tôi đã làm ngay phần đầu cuối tuần qua, 370 trang sưu khảo và phẩm bình thơ văn của Nhà Ngô, Nhà Tiền Lê, và Nhà Lý. Sự việc này đã khiến tôi tới gần người bạn vong niên hơn nữa. Anh năm nay 86 tuổi, và chúng tôi đã đọc thơ văn cổ trong ánh sáng của lịch sử, mặc dù bên kia đường Lâm Truy, nẻo vào Vô Tích, dưới những ngọn đèn lồng trước cửa cao lâu xanh, mấy nhà học giả đạo mạo đang sướt mướt nâng xiêm áo ngạt ngào hương xả để ca ngợi tấm gương bán hoa mua sự yên thân cho lão Vương già.

Anh Vô Ngã Phạm Khắc Hàm viết về Thơ Văn Cổ như sau: “Qua thơ văn, ta sẽ thấy mỗi tác giả - thường là những nhân vật lịch sử - kể lại một mẩu chuyện về đời mình, khiến cho trang văn học trở thành những trang lịch sử sống động.”

“Như vậy, văn thơ (cổ) đã minh họa lịch sử,... các biến cố lịch sử luôn luôn là bối cảnh của văn thơ. Văn thơ và lịch sử đi đôi với nhau như bóng với hình như thế nên muốn hiểu rõ nội dung một bài thơ, ta cần biết rõ bối cảnh lịch sử của nó, và ngược lại, đôi khi nhờ thơ văn, ta có thể hiệu đính các sai lầm trong các sách viết về sử.” (tr.25, cuốn 1, Thơ Văn Đời Ngô Lê Lý)

Bản văn cổ đầu tiên của bộ sách chỉ có 95 chữ, là “Đại kế phá Hoàng Thao” của Ngô Quyền. Tác giả Phạm Khắc Hàm đã dịch từng chữ một, giải nghĩa hết 95 chữ, với chữ Hán in trước, rồi phiên âm sau mới dịch nghĩa. Sau đó là Lời Bàn, tổng cộng 16 trang khổ lớn. Mới nghe qua, người nghe tưởng sẽ rất khô khan; không phải, đó là 16 trang hứng khởi, hưng phấn, vừa giận vừa đau, vừa vui vừa sướng, đọc đến đâu hình ảnh chiến trận, trong trướng tham mưu, ngoài sông đỏ máu, hiện ra đến đó.

“Kế Lớn Phá Hoằng Thao”
“Hoằng Thao (chỉ là) một đứa trẻ ngốc mà thôi. Cầm quân (từ) xa lại, binh sĩ mỏi mệt, lại nghe Công Tiễn (đã) chết, không (có) nội ứng, khí (thế của chúng) đã bị mất (ngay từ) trước. Chúng ta lấy sức (nhàn) đón (đánh) mỏi mệt, tất phá được chúng.

Tuy nhiên, (kẻ) kia lợi (thế) ở hạm đội, nếu không phòng bị trước việc đó, cục diện thắng bại chưa thể biết trước được.
Nếu trước đó, sai người trồng cọc lớn tại cửa biển, đầu vót nhọn, bịt sắt; thuyền kia theo (nước) triều lên, vào trong (chỗ đóng) cọc; nhiên hậu ta (sẽ) dễ dàng chế (ngự) chúng. Không có (kế nào) ngoài kế này.”

Chỉ có thế! Đọc “Kế Lớn Phá Hoàng Thao” của Ngô Quyền (899-944) ta được biết thân thế người anh hùng làng Đường Lâm, Giao Châu (vùng Sơn Tây), và lời ông nói với tướng sĩ kế sách phá tên Tướng Hoằng Thao ra sao, để sau này sông Bạch Đằng trở thành nơi diễn ra trận đánh lịch sử, đưa dân tộc tới đài độc lập sau gần ngàn năm bị Bắc phương đô hộ. Lời Bàn nhắc đến đôi câu đối “Cột đồng tới giờ rêu chưa xanh / Sông Đằng từ xưa máu còn đỏ,” mà tác giả Phạm Khắc Hàm sưu tầm, đem vào sách, để đưa ra nhận định rằng nội cái tên con sông ấy cũng đã làm Bắc phương phải nhục, vì nó đã trở thành câu đối đáp giữa sứ Đại Việt và chức quyền Tầu sau này. Đọc và viết về Thơ Văn Cổ Dân Tộc, theo ông, chính là ôn lại lịch sử. Thơ văn cổ chép sử, và nhân vật trong những áng văn xưa nhiều người là anh hùng dân tộc. Có thể có nhiều người biết như thế, song nói ra được, nói ra mà làm người ta tin, lại là một việc khác.

Tác giả Phạm Khắc Hàm dùng tên thật làm bút hiệu, khi làm thơ ký là Vô Ngã, sinh ngày 19 tháng 2, 1928 tại Phương Du, Yên Khánh, Ninh Bình, đỗ Tú Tài Toán (1948) tại trung tâm Yên Mô, Ninh Bình. Giáo sư trường Trung Học Tân Việt, huyện Nga Sơn, Thanh Hóa (1949), sĩ quan Trừ Bị Khóa I Nam Định (1951), tác chiến trong Tiểu Đoàn Biệt Lập 23, tại Quảng Bình (1951-54), tới năm 1956 giải ngũ, sang Pháp du học (1956), đậu Tiến Sĩ Vật Lý Vi Tử và Lý Thuyết (1964).

Về nước, ông dạy tại các Đại Học Khoa Học Sài Gòn (1965-1981), Nông-Lâm-Súc Sài Gòn, Đại Học Cần Thơ, Đại Học Huế và Đại Học Đà Lạt (1968-75). Vượt biên, định cư tại Hoa Kỳ (tháng 8, 1981), hiện cư ngụ trong một ngôi nhà lưu động với vợ ông, Bác Sĩ Minh Châu. Cả hai đã về hưu. Với cuộc đời đã trải qua từ Đông tới Tây, từ võ sang văn, từ khoa học vi-tử tới thơ vô ngã, con người ấy lại rất lặng lẽ, rất âm thầm, ngày ngủ, đêm thức, miệt mài nghiên cứu cổ thư, dõi bóng Lý Đông A một triết gia kỳ bí của quê hương Ninh Bình, hồn hướng về ngọn Nga My vọng chân nhân cứu nước, lòng lưu vong mà thao thức khôn nguôi một đất nước tro than dấy mộng phượng hoàng:
 
Một ngày lạnh nước người không tri kỷ
Ta vỗ án hét thành ca chính khí
Đông thê thê như gió thổi u hồn
Thấu buốt tận lòng người trong cốt tủy.
Nước Mê Linh trăng thu còn vằng vặc
Sông Bạch Đằng sóng vỗ thuyền cắc cắc
Non Chi Lăng gió cuốn rừng cung đao
Đồng Đống Đa xương người phơi man mác.
(Lý Đông A, Chính khí Việt)
 
Đêm đọc cổ thi,
Chữ còn chữ mất,
Trên vách tường,
Trăng múa thúy hoa.
Người đi xa đã khuất,
Nhấn phím đàn,
Cất tiếng ly ca.
Gió thổi thiết tha,
Lá trúc bay phơ phất,
Nắng thu vàng
Nay đã xưa xa.
Chiều tịch dương chìm khuất,
Trên tơ đàn,
Tí tách
Mưa sa...
(Vô Ngã, Đêm đọc Cổ thi)
 
Do niềm kính trọng đối với một nhà thơ tiền bối, một soạn giả Hán học uyên thâm, một người bạn vong niên có tầm nhìn sâu suốt, tôi viết những dòng này và nhận xuất bản cuốn sách cho anh. Tôi tin rằng “300 năm Thơ Văn Cổ” của Phạm Khắc Hàm là một bộ sách quí giá sẽ được hiện ra trong Tủ sách Văn học Dân tộc và người đọc chọn lọc đâu đó sau này.
Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
25 Tháng Mười Một 2011(Xem: 76265)
Chia thương xẻ khó một đời, Vượt bao gian khổ về nơi an lành, Ơn trời từng hạt long lanh, Trăm năm kết chuổi hạt tình ngọc châu
22 Tháng Mười Một 2011(Xem: 77352)
Tôi đến thăm anh giữa một chiều Nghĩa trang vắng lặng gió đìu hiu Hồn ai thấp thoáng từng bia đá Màu cỏ xanh đời sắc lá kiêu
22 Tháng Mười Một 2011(Xem: 76055)
Tao ngồi nặn óc đề thơ. Nhớ thương một thuở sông hồ lãng du. Chia đôi ca nước trong tù. Chén cơm Phiếu Mẫu thiên thu nhớ hoài.
20 Tháng Mười Một 2011(Xem: 65515)
hãy nói câu văn minh, hãy nói câu lương tâm để những ai mơ hồ thức dậy để triệu dân mau thoát cơn mê này
19 Tháng Mười Một 2011(Xem: 63288)
Ba thằng mái tóc điểm sương. Ngồi khơi kỷ niệm vấn vương một đời. Quê hương khói lửa mù khơi. Áo thư sinh giủ, lên đồi hát ca
19 Tháng Mười Một 2011(Xem: 59680)
Bàn chân bước lại ngày xanh Niềm vui nhún nhẩy vòng quanh tâm hồn Cám ơn em tấm lòng son Thời gian trôi chảy chẳng mòn ngày xưa
18 Tháng Mười Một 2011(Xem: 62326)
Cầm tay khẽ hỏi khi nào cưới Vuốt tóc ừ thôi hãy gắng chờ
18 Tháng Mười Một 2011(Xem: 62672)
Hai bàn tay bé quá Sao giữ được thời gian? Hai bàn tay bé qúa Sao giữ cánh chim bàng?
16 Tháng Mười Một 2011(Xem: 59282)
Cảm ơn đời, cho tôi trọn niềm vui. Cảm ơn người,bè bạn của tôi ơi! Hãy xiết chặt vòng tay thân ái
16 Tháng Mười Một 2011(Xem: 60130)
Tuổi yêu đương, nơi chốn hẹn hò Khi cuộc tình dang dở Nhìn dòng nước trôi trôi Như cuộc tình dang dở trôi
15 Tháng Mười Một 2011(Xem: 61586)
Hôm nay mưa rớt hiên ngoài Có người thiếu phụ tay bồng con thơ Dừng chân trước giậu mồng tơi Mà nghe chảy ngược lệ rơi trong lòng
11 Tháng Mười Một 2011(Xem: 61977)
Chào nhau một nụ tháng mười Tóc em rẽ lệch đường ngôi thu vàng Xin đừng rẽ lối ly tan Anh nghèo một kiếp cơ hàn tình không
09 Tháng Mười Một 2011(Xem: 61234)
Vẫn e con sóng nổi chìm Phong ba ẩn giấu cạnh bên nụ cười Cho anh phấp phỏng một đời Chạy theo mưa nắng trò chơi trốn tìm
08 Tháng Mười Một 2011(Xem: 56878)
Anh yêu ơi em vẫn hy vọng Dù tâm hồn còn đang suy tư Anh yêu ơi em vẫn mong đợi Dù biết rằng tình còn xa xôi
08 Tháng Mười Một 2011(Xem: 58984)
Trường Sa chung một trái tim Cùng dòng nước chảy cánh chim bạt ngàn Còn đâu những bãi cát vàng Những chiều nắng đổ ngắn dần hoàng hôn
07 Tháng Mười Một 2011(Xem: 64071)
Tưởng đá cứng không bao giờ đá khóc Nghĩ núi cao không ướt mắt bao giờ Nhưng Mẹ đi không bao giờ được gặp Đá núi buồn nước mắt chảy thành mưa.
04 Tháng Mười Một 2011(Xem: 63489)
Ly cà phê sáng gục đâu Giọt thương giọt nhơ giọt nào đắng hơn Bước chân buổi sáng trượt trơn Vào miền ký ức chập chờn lứa đôi
01 Tháng Mười Một 2011(Xem: 58644)
Muôn đời,sông vẫn chảy Muôn đời, mây vẫn trôi Khi người xưa trở lại Bến Thu cảm bồi hồi…
28 Tháng Mười 2011(Xem: 57594)
Tặng em Muôn nỗi bàng hoàng Hương thắm nồng nàn Tình thu bao chứa chan
27 Tháng Mười 2011(Xem: 56877)
Ngửa tay hứng giọt trăng tan Tưởng còn như lúc mình quàng vai nhau Thu về như đã chiêm bao Trái tim bên trái xôn xao một mình.
26 Tháng Mười 2011(Xem: 57560)
Mái chèo khua nhịp sông Hương Giọng hò xứ Huế vẫn không đổi dời Dấu chân sóng cát có vùi Thương Răng Nhớ Rứa ngọt lời nào quên
26 Tháng Mười 2011(Xem: 58581)
Tóc xưa còn chấm vai ngoan Đường ngôi rẽ lệch lỡ làng chia ly Buồn tôi bên phía nhu mì Tiếng lòng em gửi xuân thì cho ai?
24 Tháng Mười 2011(Xem: 56577)
Thu về nhuộm tóc trắng bông Người xa tiên cảnh ta đong nỗi sâu Cuối đời trời phủ mưa Ngâu Buồn dâng biển nhớ tràn cẩu sông Tương
23 Tháng Mười 2011(Xem: 54165)
Sao nỡ mưa dầm Hà Nội của ai ơi! Nửa vòng xe quay tròn nguyên nỗi nhớ Căn gác xưa co ro nhìn mưa đổ Cây sấu buồn hoa sữa chẳng vui đâu
20 Tháng Mười 2011(Xem: 54634)
Nhớ khi xưa ra trường Thủ Đức Tôi mặc đồ lính trận tinh nguyên Em nữ sinh Ngô Quyền áo trắng Thường mộng mơ hay chép thư tình .
18 Tháng Mười 2011(Xem: 56912)
Anh con cuốn chiếu bên đường Gởi em một chút nỗi buồn xa xôi Chỉ là con cuốn chiếu thôi Mà anh đã cuộn bóng người vào tim
18 Tháng Mười 2011(Xem: 53280)
Cha nằm ngủ như đèn khuya hắt bóng . Hơn chín mươi năm dầu đã cạn dần . Vầng tóc bạc như hào quang sáng chói . Dắt con đi hết đoạn đường trần .
17 Tháng Mười 2011(Xem: 47326)
các anh đã tự đào dòng sông ngăn cách nay lại ngồi chễm chệ trên bờ í ới vẫy chúng tôi qua tiếc rằng…… bờ vẫn… quá xa.
15 Tháng Mười 2011(Xem: 53260)
Tiễn người về tận nơi đâu, Để xa, để nhớ, để sầu anh em... Từ đây giấc ngủ êm đềm, Nơi miền Tiên Cảnh đêm đêm trăng mờ.
15 Tháng Mười 2011(Xem: 55138)
Nhìn xa xăm và trầm tư nào đó. Tiếc nuối điều gì?Tự thoáng bâng khuâng! Trời sắp lạnh mà vòng tay chưa ấm. Trong mắt chờ, mong trì hoản vết thu.
15 Tháng Mười 2011(Xem: 58011)
Em mơ gì không nhỏ? Trong mùa Thu ngát hương Đôi nhân tình bở ngở Ngập ngừng trao môi hôn
15 Tháng Mười 2011(Xem: 56169)
Em cũng theo chồng về xứ lạ. Bỏ con đò vắng, bến sông xưa. Lục bình từng mãng trôi lặng lẽ. Chở những yêu thương, mấy cho vừa?.
13 Tháng Mười 2011(Xem: 56886)
Nghiêng về một phía mùa Thu Rơi thêm lá đỏ trời như giao mùa Chiều qua lạc tiếng gió đưa Gió nghiêng chở những âm xưa vọng về
12 Tháng Mười 2011(Xem: 56302)
Ngoài kia bắp trổ cờ duyên Giữa trưa đứng bóng chuối xiêm ven bờ Một duyên hai nợ xin chờ Cầu tre lắc lẽo lần mò mà đi
10 Tháng Mười 2011(Xem: 57126)
Hoa bưởi đầu mùa, nao lòng như ngỡ! Vung vẩy hương, tỉnh tâm nhận dịu dàng. Anh sẽ yêu Em, nhiều hơn thế nữa. Thật nồng nàn, làm ấm cả nhân gian.
08 Tháng Mười 2011(Xem: 57146)
Chừng như trong cõi vô cùng Nắng vương tình hạ ngập ngừng thu sang Chừng như có lắm bẽ bàng Mỗi mùa thu đến hạ vàng rưng rưng !
30 Tháng Chín 2011(Xem: 55391)
Mơ ôm Em trong tay, kỷ niệm nào nhớ lại. Tình hoa niên thật tuyệt diệu, chẳng an bài.
28 Tháng Chín 2011(Xem: 64396)
Luân thường gìn giữ cho nhau Xem như mình lại lỡ tàu nửa đêm Vẫn là anh...vẫn là em... Hãy đem dĩ vãng êm đềm chôn sâu
27 Tháng Chín 2011(Xem: 56724)
Cầu van tôn giáo, phước mong manh! Ban chút thiện tâm, toàn ân xá. Chẩn phát nắng nồng, xóa giá lạnh. Cho niềm thống khổ bước trôi qua.
26 Tháng Chín 2011(Xem: 60229)
Con ơi tái cảnh đau thương Con ơi có xót quê hương của mình Một dân tộc với tử sinh Một ngàn năm với chiến chinh chống thù
21 Tháng Chín 2011(Xem: 54312)
Ta lại thấy ta...một ngày xa lắm Trở về tìm hình bóng tuổi thơ xưa Trên cánh đồng ký ức lắm gió mưa Dấu chân cũ , lá mùa sau đã khuất !
21 Tháng Chín 2011(Xem: 51503)
Bao giờ bóng biển đổ dài Hương hoa nước mặn mọc đầy Trường Sa Quê hương tìm lại chính ta Để nghe tấc đất Hoàng Sa mãi còn
20 Tháng Chín 2011(Xem: 51940)
(Cảm tác từ hai câu thơ cổ: Ngô đồng nhất diệp lạc Thiên hạ cộng tri Thu )
20 Tháng Chín 2011(Xem: 54882)
Thương ai trao hết tình đầu Yêu người lính chiến áo màu gió sương Ngỡ đời qua ngõ thiên đường Bỗng tình tan vỡ đôi đường cách nhau
15 Tháng Chín 2011(Xem: 46310)
Hồn trở về xoay trời đất lại, Hồn trở về tát hải đạp sơn ! Chớ nề gió kép mưa đơn ! Mà đem gan chọi với cơn phong trần !
06 Tháng Chín 2011(Xem: 56012)
Vết thương nào rướm máu Vết cắn nào in sâu Cho muôn đời muôn kiếp Ta vẫn là của nhau
05 Tháng Chín 2011(Xem: 56556)
Từ đây nhé chuyện lòng thôi đã khép Ta mất nhau từ thuở bước vào đời Thương chúng mình chiếc dép chẳng có đôi Nên mỗi bước chân đi đều khập khễnh
04 Tháng Chín 2011(Xem: 55842)
Một năm học mới nửa lại bắt đầu. Cháu ngoại đầu lòng của tôi cũng bước vào lớp một.Từ ý tưởng đó, tôi có thêm một bài thơ mới xin gửi đến BBT, với mong ước được phổ biến rộng rãi đến mọi người cùng chia sẽ
04 Tháng Chín 2011(Xem: 57518)
Tiếng chuông chùa văng vẳng góc trời xa Như đi vào huyền sử cổ tích ca Em ngồi đây nắng vàng nghiêng chiếc bóng Ta phiêu du lạc bước chốn Thiên hà .
31 Tháng Tám 2011(Xem: 55839)
Có dịp nào con trở lại đất quê Chôn hỏa cốt bên mộ phần gia tộc Hồn ba sẽ thỏa lòng mong ước Về đất xưa quyện hương khói làng xưa