7:21 SA
Thứ Năm
28
Tháng Ba
2024

Đêm Đọc Cổ Thi - Thơ: Lý Đông A - Vô Ngã - Nhạc: Dân Chủ Ca

18 Tháng Chín 201312:00 SA(Xem: 19744)
Đêm Đọc Cổ Thi
Thơ: Lý Đông A - Vô Ngã
Nhạc: Dân Chủ Ca
 
1.
Đêm đọc cổ thi,
Chữ còn, chữ mất,
Trên vách tường,
Trăng múa thúy hoa.
Đêm đọc cổ thi,
Người đi xa đã khuất,
Nhấn phím đàn,
Cất tiếng ly ca.
 
Ta vỗ án hét thành Ca Chính Khí
Một ngày lạnh, nước người không tri kỷ
Thấu buốt tận lòng người trong cốt tủy.
Đông thê thê như gió thổi u hồn
Ta vỗ án hét thành Ca Chính Khí
Một ngày lạnh nước người không tri kỷ
Thấu buốt tận lòng người trong cốt tủy.
Đông thê thê như gió thổi u hồn
 
2.
Đêm đọc cổ thi,
Gió thổi thiết tha,
Lá trúc bay phơ phất,
Nắng thu vàng
Nay đã xưa xa.
 
Sông Bạch Đằng sóng vỗ thuyền cắc cắc
Nước Mê Linh trăng thu còn vằng vặc
Đồng Đống Đa xương người phơi man mác.
Non Chi Lăng gió cuốn rừng cung đao
Chiều tịch dương chìm khuất,
Trên tơ đàn, tí tách mưa sa...
 
Ta vỗ án hét thành Ca Chính Khí
Một ngày lạnh, nước người không tri kỷ
Thấu buốt tận lòng người trong cốt tủy.
Đông thê thê như gió thổi u hồn
 
Chiều tịch dương chìm khuất,
Trên tơ đàn, tí tách mưa sa...
Chiều tịch dương chìm khuất,
Trên tơ đàn, tí tách mưa sa...
 
Chính Khí Việt
Lý Đông A
 
Một ngày lạnh, nước người không tri kỷ
Ta vỗ án hét thành ca chính khí
Đông thê thê như gió thổi u hồn
Thấu buốt tận lòng người trong cốt tủy.
Nước Mê Linh trăng thu còn vằng vặc
Sông Bạch Đằng sóng vỗ thuyền cắc cắc
Non Chi Lăng gió cuốn rừng cung đao
Đồng Đống Đa xương người phơi man mác.

 
Đêm Đọc Cổ Thi
Vô Ngã
 
Đêm đọc cổ thi,
Chữ còn, chữ mất,
Trên vách tường,
Trăng múa thúy hoa.
Người đi xa đã khuất,
Nhấn phím đàn,
Cất tiếng ly ca.
Gió thổi thiết tha,
Lá trúc bay phơ phất,
Nắng thu vàng
Nay đã xưa xa.
Chiều tịch dương chìm khuất,
Trên tơ đàn,
Tí tách
Mưa sa...

Nhà thơ Vô Ngã với ‘300 Năm Thơ Văn Cổ’
Viên Linh
 
“300 Năm Thơ Văn Cổ” là tiền đề của bộ sách do tác giả Vô Ngã Phạm Khắc Hàm viết và sửa lấy bằng nhu liệu Microsoft Word trên máy vi tính riêng của ông, trong một thời gian dài trên hai mươi năm, đọc tới sửa lui nhiều lần. Với chiều dài Lịch Sử Nền Độc Lập của nước ta từ sau khi Ngô Quyền đánh tan quân Tầu (939, thế kỷ mười), qua Tiền Lê, Lý, tới hết Nhà Trần, (vài năm qua thế kỷ mười lăm), nội dung sách gồm hai bộ, bốn quyển, tổng cộng 1270 trang thơ văn của tiền nhân, nhà thơ Vô Ngã đã trao bản thảo cho tôi để in ấn càng sớm càng tốt.

Tôi đã làm ngay phần đầu cuối tuần qua, 370 trang sưu khảo và phẩm bình thơ văn của Nhà Ngô, Nhà Tiền Lê, và Nhà Lý. Sự việc này đã khiến tôi tới gần người bạn vong niên hơn nữa. Anh năm nay 86 tuổi, và chúng tôi đã đọc thơ văn cổ trong ánh sáng của lịch sử, mặc dù bên kia đường Lâm Truy, nẻo vào Vô Tích, dưới những ngọn đèn lồng trước cửa cao lâu xanh, mấy nhà học giả đạo mạo đang sướt mướt nâng xiêm áo ngạt ngào hương xả để ca ngợi tấm gương bán hoa mua sự yên thân cho lão Vương già.

Anh Vô Ngã Phạm Khắc Hàm viết về Thơ Văn Cổ như sau: “Qua thơ văn, ta sẽ thấy mỗi tác giả - thường là những nhân vật lịch sử - kể lại một mẩu chuyện về đời mình, khiến cho trang văn học trở thành những trang lịch sử sống động.”

“Như vậy, văn thơ (cổ) đã minh họa lịch sử,... các biến cố lịch sử luôn luôn là bối cảnh của văn thơ. Văn thơ và lịch sử đi đôi với nhau như bóng với hình như thế nên muốn hiểu rõ nội dung một bài thơ, ta cần biết rõ bối cảnh lịch sử của nó, và ngược lại, đôi khi nhờ thơ văn, ta có thể hiệu đính các sai lầm trong các sách viết về sử.” (tr.25, cuốn 1, Thơ Văn Đời Ngô Lê Lý)

Bản văn cổ đầu tiên của bộ sách chỉ có 95 chữ, là “Đại kế phá Hoàng Thao” của Ngô Quyền. Tác giả Phạm Khắc Hàm đã dịch từng chữ một, giải nghĩa hết 95 chữ, với chữ Hán in trước, rồi phiên âm sau mới dịch nghĩa. Sau đó là Lời Bàn, tổng cộng 16 trang khổ lớn. Mới nghe qua, người nghe tưởng sẽ rất khô khan; không phải, đó là 16 trang hứng khởi, hưng phấn, vừa giận vừa đau, vừa vui vừa sướng, đọc đến đâu hình ảnh chiến trận, trong trướng tham mưu, ngoài sông đỏ máu, hiện ra đến đó.

“Kế Lớn Phá Hoằng Thao”
“Hoằng Thao (chỉ là) một đứa trẻ ngốc mà thôi. Cầm quân (từ) xa lại, binh sĩ mỏi mệt, lại nghe Công Tiễn (đã) chết, không (có) nội ứng, khí (thế của chúng) đã bị mất (ngay từ) trước. Chúng ta lấy sức (nhàn) đón (đánh) mỏi mệt, tất phá được chúng.

Tuy nhiên, (kẻ) kia lợi (thế) ở hạm đội, nếu không phòng bị trước việc đó, cục diện thắng bại chưa thể biết trước được.
Nếu trước đó, sai người trồng cọc lớn tại cửa biển, đầu vót nhọn, bịt sắt; thuyền kia theo (nước) triều lên, vào trong (chỗ đóng) cọc; nhiên hậu ta (sẽ) dễ dàng chế (ngự) chúng. Không có (kế nào) ngoài kế này.”

Chỉ có thế! Đọc “Kế Lớn Phá Hoàng Thao” của Ngô Quyền (899-944) ta được biết thân thế người anh hùng làng Đường Lâm, Giao Châu (vùng Sơn Tây), và lời ông nói với tướng sĩ kế sách phá tên Tướng Hoằng Thao ra sao, để sau này sông Bạch Đằng trở thành nơi diễn ra trận đánh lịch sử, đưa dân tộc tới đài độc lập sau gần ngàn năm bị Bắc phương đô hộ. Lời Bàn nhắc đến đôi câu đối “Cột đồng tới giờ rêu chưa xanh / Sông Đằng từ xưa máu còn đỏ,” mà tác giả Phạm Khắc Hàm sưu tầm, đem vào sách, để đưa ra nhận định rằng nội cái tên con sông ấy cũng đã làm Bắc phương phải nhục, vì nó đã trở thành câu đối đáp giữa sứ Đại Việt và chức quyền Tầu sau này. Đọc và viết về Thơ Văn Cổ Dân Tộc, theo ông, chính là ôn lại lịch sử. Thơ văn cổ chép sử, và nhân vật trong những áng văn xưa nhiều người là anh hùng dân tộc. Có thể có nhiều người biết như thế, song nói ra được, nói ra mà làm người ta tin, lại là một việc khác.

Tác giả Phạm Khắc Hàm dùng tên thật làm bút hiệu, khi làm thơ ký là Vô Ngã, sinh ngày 19 tháng 2, 1928 tại Phương Du, Yên Khánh, Ninh Bình, đỗ Tú Tài Toán (1948) tại trung tâm Yên Mô, Ninh Bình. Giáo sư trường Trung Học Tân Việt, huyện Nga Sơn, Thanh Hóa (1949), sĩ quan Trừ Bị Khóa I Nam Định (1951), tác chiến trong Tiểu Đoàn Biệt Lập 23, tại Quảng Bình (1951-54), tới năm 1956 giải ngũ, sang Pháp du học (1956), đậu Tiến Sĩ Vật Lý Vi Tử và Lý Thuyết (1964).

Về nước, ông dạy tại các Đại Học Khoa Học Sài Gòn (1965-1981), Nông-Lâm-Súc Sài Gòn, Đại Học Cần Thơ, Đại Học Huế và Đại Học Đà Lạt (1968-75). Vượt biên, định cư tại Hoa Kỳ (tháng 8, 1981), hiện cư ngụ trong một ngôi nhà lưu động với vợ ông, Bác Sĩ Minh Châu. Cả hai đã về hưu. Với cuộc đời đã trải qua từ Đông tới Tây, từ võ sang văn, từ khoa học vi-tử tới thơ vô ngã, con người ấy lại rất lặng lẽ, rất âm thầm, ngày ngủ, đêm thức, miệt mài nghiên cứu cổ thư, dõi bóng Lý Đông A một triết gia kỳ bí của quê hương Ninh Bình, hồn hướng về ngọn Nga My vọng chân nhân cứu nước, lòng lưu vong mà thao thức khôn nguôi một đất nước tro than dấy mộng phượng hoàng:
 
Một ngày lạnh nước người không tri kỷ
Ta vỗ án hét thành ca chính khí
Đông thê thê như gió thổi u hồn
Thấu buốt tận lòng người trong cốt tủy.
Nước Mê Linh trăng thu còn vằng vặc
Sông Bạch Đằng sóng vỗ thuyền cắc cắc
Non Chi Lăng gió cuốn rừng cung đao
Đồng Đống Đa xương người phơi man mác.
(Lý Đông A, Chính khí Việt)
 
Đêm đọc cổ thi,
Chữ còn chữ mất,
Trên vách tường,
Trăng múa thúy hoa.
Người đi xa đã khuất,
Nhấn phím đàn,
Cất tiếng ly ca.
Gió thổi thiết tha,
Lá trúc bay phơ phất,
Nắng thu vàng
Nay đã xưa xa.
Chiều tịch dương chìm khuất,
Trên tơ đàn,
Tí tách
Mưa sa...
(Vô Ngã, Đêm đọc Cổ thi)
 
Do niềm kính trọng đối với một nhà thơ tiền bối, một soạn giả Hán học uyên thâm, một người bạn vong niên có tầm nhìn sâu suốt, tôi viết những dòng này và nhận xuất bản cuốn sách cho anh. Tôi tin rằng “300 năm Thơ Văn Cổ” của Phạm Khắc Hàm là một bộ sách quí giá sẽ được hiện ra trong Tủ sách Văn học Dân tộc và người đọc chọn lọc đâu đó sau này.
Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
13 Tháng Tám 2011(Xem: 53921)
Chiều nay về không chút mưa rơi Mà lạnh lắm lòng con nhớ Mẹ Đèn xanh không lên không ngại trễ Sợ chờ hoài không thấy Mẹ đâu!
08 Tháng Tám 2011(Xem: 52897)
Còn gặp nhau thì hãy cứ đi Đi tìm chân lý - lẽ huyền vi An nhiên tự tại - lòng thanh thản Đời sống tâm linh thật diệu kỳ.
07 Tháng Tám 2011(Xem: 51020)
Quỳ bên mẹ, tôi nguyện cầu nho nhỏ: "Nay vào mùa báo hiếu lễ Vu Lan Xin Đại Bi Bồ Tát rải tuông tràn Nguồn cam lộ cho mẹ hiền vui khỏe..." Mẹ cô đơn nhọc nhằn thời son trẻ
06 Tháng Tám 2011(Xem: 51137)
Chiều nay nâng cánh hoa màu tím Lệ rớt dôi hàng trên sắc hoa Mẹ ơi! Khi hiểu con thươngmẹ Mẹ đã xa rồi, năm tháng qua.
05 Tháng Tám 2011(Xem: 56436)
nhưng kìa ! Phất phới bay trong gió vẫn như ngày nào lá cờ vàng ba sọc đỏ mà sao hôm nay chính nghĩa sáng ngời chẳng cần một lời luận bàn lý giải
02 Tháng Tám 2011(Xem: 51210)
Con chiên Đồng Chiêm… xả thân vì Chúa Máu đổ thịt rơi… lệ nhỏ Năm Châu Một tiếng Công Bằng sao Người không nói Im lặng là vàng… Người nghĩ thế sao ?!!
01 Tháng Tám 2011(Xem: 50139)
Người đi xa xứ biệt làng quê Nghe câu Vọng Cổ muốn quay về Đầu xanh cho đến khi đầu bạc Ôm bài ca cổ trắng canh khuya!
28 Tháng Bảy 2011(Xem: 50204)
Thương em đời kỹ nữ Biết về đâu đêm mai ???
28 Tháng Bảy 2011(Xem: 33852)
Phượng hông phượng tím đồi nơi cũng là cánh phượng rơi não nề xưa đôi tà áo vân vê tình em nay có thoảng về chút hương
27 Tháng Bảy 2011(Xem: 48487)
Một ngày gần đây. Ba thằng ngồi ở Cầu Mát. Nhìn dòng Đồng Nai trôi chảy.Nước trôi ra biển,rồi lại về nguồn. Một ngày gần đây. Ba thằng lên non,lên non Châu Thới.Trên đỉnh Bửu Long.
14 Tháng Bảy 2011(Xem: 51135)
Chiều nay tìm đâu cánh phượng rơi Em vẫn riêng em một góc trời Nơi đó còn không mùa phượng nở Còn tiếng ve ru nhớ một người
12 Tháng Bảy 2011(Xem: 54185)
Thuyền anh bỏ bến ra đi Bến neo tiếng sóng nghiêng về nhớ anh Duyên xưa đã lỡ không thành Trái tim rạn vỡ thôi đành dở dang...
28 Tháng Sáu 2011(Xem: 52663)
Bên giòng sông vắng âm thầm Niềm đau như đợt sóng ngầm chưa nguôi Lòng riêng...riêngnhững ngậm ngùi... Em - con bướm trắng ngày xưa chết rồi
28 Tháng Sáu 2011(Xem: 52789)
Thôi hết từ nay vắng bạn hiền Người bỏ trần- gian về cỏi tiên Thân- nhân bè- bạn sầu rơi lệ Buồn lắm trần- gian, cỏi não- phiền
24 Tháng Sáu 2011(Xem: 54791)
Em mỉm cười, mắt sáng đượm yêu thương Cho tôi mát tâm hồn người lính chiến Nhìn mây trôi, dải Ngân Hà xuất hiện Dạo phố Biên Hoà chiều tháng bảy mưa ngâu
24 Tháng Sáu 2011(Xem: 53013)
Tháng 7 em về anh có đến ??? Dù nhớ hay quên em vẫn chờ Hãy giữ dùm em tia mắt ấm Và tiếng hát buồn ...sâu lắng...xưa
19 Tháng Sáu 2011(Xem: 49829)
Ôi! Ngây ngất hương tình yêu sâu đậm! Em Biên Hòa – người xứ Bưởi anh thương. Vì yêu em, anh phải vượt trùng dương, Về Bình Trước cùng dong thuyền hóng gió.
18 Tháng Sáu 2011(Xem: 50802)
HÀNG TRIỆU CON TIM CÙNG NHỊP ĐẬP QUÊ HƯƠNG.. NGƯỜI VIỆT NAM ƠI ! NGƯỜI VIỆT NAM ƠI ! ĐỨNG LÊN ĐÁP LỜI NON SÔNG …
17 Tháng Sáu 2011(Xem: 50099)
Tình Cha, cao xa hơn núi thẳm Nghĩa Mẹ hiền, từa tựa biển xanh Núi trên cao, xa tít ngút ngàn Biển bát ngát, Hoàng Hà sóng vỗ
14 Tháng Sáu 2011(Xem: 48924)
Em về cầm lại bàn tay , Chia ly ngày ấy đọa đày đời nhau, , Câu thề lạc nẻo trầu cau, Vườn tìn xơ xác một màu xám tro
14 Tháng Sáu 2011(Xem: 47581)
Bao năm cách biệt song thân Bao giờ về lại thêm lần mừng vui Tháng Năm Lễ Mẹ qua rồi Lễ Cha Tháng Sáu những lời kính dâng...
14 Tháng Sáu 2011(Xem: 49173)
Chúa ơi! chiều nay trời tím thẫm, Tím cung đàn điệu nhạc, tím không gian. Tím đôi môi, dâng câu hát nguyện cầu, Xin an lành cho người nơi viễn xứ ....
10 Tháng Sáu 2011(Xem: 48029)
Con ơi ! Bây giờ mẹ đi chân không vững, nhấc không nổi bước Mẹ xin con nắm tay mẹ Dìu mẹ, chậm thôi Như năm đó.... Mẹ dìu con đi những bước đầu đời
09 Tháng Sáu 2011(Xem: 45852)
Cúi đầu,vọng tưởng về quê củ Chút tình của kẻ ở phương xa Đất lạ ,nữa đời thân viễn xứ Nước mắt hoen mi lúc nhớ nhà.
08 Tháng Sáu 2011(Xem: 47534)
Đêm về chờ tiếng phone qua Đường dài phone bận hay quên phone Dẫu sao cũng nén giận hờn Để cho buổi tiền phi trường êm êm
08 Tháng Sáu 2011(Xem: 46265)
Thì thầm anh gửi lời thương Nếu em không chịu anh thường nụ hôn Lối về chân bước ngập ngừng Như con bướm nhỏ ngại ngùng chia xa
08 Tháng Sáu 2011(Xem: 29597)
Chiếc nhẩn v2ng em đeo tình anh nặng,Thắt vòng yêu quanh những ngón tay thon. Thời gian men qua ngõ mỡ hồn son. Căn nhà ấm xuân lồng hương gió mới
05 Tháng Sáu 2011(Xem: 46163)
Bây giờ em làm thơ trở lại Đem chút niềm vui cho cuộc đời Vẫn nhớ những ngày xưa còn nhỏ... VẪN LÀ THI SĨ CỦA BA thôi...
03 Tháng Sáu 2011(Xem: 33355)
Một mình ngồi uống cà phê, nổi buồn đi lạc bên hè phố đông
03 Tháng Sáu 2011(Xem: 45788)
Biên Hùng, Tân Vạn mến yêu Bao lò gạch ngói dài theo Chợ Đồn
30 Tháng Năm 2011(Xem: 49167)
Anh mượn tim Em được không hả nhỏ Anh mượn được rồi không trả lại đâu Phải tội hay quên mượn từ kiếp trước… … Giữ hết kiếp nầy… giữ đến kiếp sau
29 Tháng Năm 2011(Xem: 49108)
Ba cân đã đủ vừa xinh, Thư mình Em thế tấm hình vợ con, Nhắn Anh còn nước còn non , Còn tình còn nghĩa ta còn gặp nhau.
29 Tháng Năm 2011(Xem: 50886)
Trăm năm sau, vẫn một khối ân tình Dẫu cách xa, dẫu ngàn đời ly biệt!.. Cõi tâm hồn, ta vẫn thuộc về em... Hay chăng em?...Tình thiên thu đẹp mãi!...
26 Tháng Năm 2011(Xem: 48515)
Bài Tango trử tình Bốn mắt nhìn lặng thinh Hồn lâng theo tiếng nhạc Valse nhịp nhàng quay nhanh
21 Tháng Năm 2011(Xem: 52804)
Chuyện tình giờ đã dở dang Gặp nhau chi nửa ngở ngàng hai ta Anh xin hai chử "thứ tha" Đường đời hai ngả tình xa muôn đời...
19 Tháng Năm 2011(Xem: 53702)
Lá rơi! lá rơi tả tơi bên đường... xót thương ta - vàng đêm héo hắt - mỏi gót phiêu bồng - để từng đêm nhớ nhung - chờ đợi ai ngóng trông?!!!
17 Tháng Năm 2011(Xem: 46606)
Mai mốt tui qua đó gặp Anh Kể tiếp chuyện Bác sĩ Hiệp ra đi Hãy chờ đó Anh Dương
15 Tháng Năm 2011(Xem: 48652)
Tiện đường ghé phố Cù Lao ** Rồi lên làng bưởi Tân Triều ngọt ngon. Châu Thới nhìn cảnh núi non Nhớ ơn tử sĩ ,hỏi còn Nghĩa Trang ?
09 Tháng Năm 2011(Xem: 44101)
Quê hương hai tiếng khắc tim tôi Ngào ngạt hương thơm toả rạng ngời Những ngày xưa ấy bao yêu dấu Nỗi lòng năm tháng vẫn chưa nguôi
07 Tháng Năm 2011(Xem: 47673)
Đêm nay mưa gió lạnh về , Con buồn nhớ MẸ ,bốn bề quạnh hiu Mẹ ơi ! thương nhớ mẹ yêu Suốt đời mẹ đã chịu nhiều khổ đau
06 Tháng Năm 2011(Xem: 44977)
Mẹ hãy ngủ yên cùng năm tháng. Trong tim con có chỗ mẹ nằm. Nước mắt chảy xuôi về với biển. Bao la tình mẹ sáng ngàn năm.
06 Tháng Năm 2011(Xem: 43975)
Làm người sống trên đời Nếu mà không còn Mẹ Là miên viển mồ côi Là cô đơn trống vắng
04 Tháng Năm 2011(Xem: 45995)
Giờ côi cút nén nỗi buồn Bung ra từng giọt lệ tuôn não lòng Mẹ là dòng suối mát trong Cho con tắm gội suốt dòng thời gian
04 Tháng Năm 2011(Xem: 46205)
Hôm nay Lễ Mẹ Một đời vì con Nay mẹ không còn Đau xót lệ tuôn
04 Tháng Năm 2011(Xem: 49941)
Ôi mẹ VIỆT NAM một đời khốn khổ Tảo tần vì chồng vất vả vì con Cuộc chiến bao năm âm thầm chiụ đựng Sao đến bây giờ mẹ vẫn cô đơn???
30 Tháng Tư 2011(Xem: 44954)
Thân lính trận, nhận lịnh gì không nhận Nhận lịnh đầu hàng….rời rã tai ương Hồn chinh chiến chỉ còn trơ thân xác Thân xác không hồn…điếng ngắt cô đơn
27 Tháng Tư 2011(Xem: 49853)
Đêm nay Xuân Lộc vầng trăng khuyết Bịt một vành tang cho đất trời Chân theo quân rút hồn ta ở Sông nước La Ngà pha máu sôi
27 Tháng Tư 2011(Xem: 44408)
Thơ: Xin gơi biếu qúy thân hữu bài thơ tôi thuộc lòng trên Nguyệt san XDNT tỉnh Biên Hòa 1970 để tưởng nhớ đến một chiến hữu va các bạn đã đền nợ núi sông tại Long Thành. Ngo TT
26 Tháng Tư 2011(Xem: 44097)
Một ngày không có anh cõi lòng nghe băng giá tình đời ôi nghiệt ngã giọt buồn vui long lanh
24 Tháng Tư 2011(Xem: 46310)
Đêm tháng tư Long-Giao trời lạnh giá. Lệnh lui quân ...nghe chết cả tâm hồn. Di tản buồn... máu lệ chảy thịt tuông. Khép kín lại trang sử đời lính trận.,