5:59 SA
Chủ Nhật
28
Tháng Tư
2024

Đêm Đọc Cổ Thi - Thơ: Lý Đông A - Vô Ngã - Nhạc: Dân Chủ Ca

18 Tháng Chín 201312:00 SA(Xem: 19991)
Đêm Đọc Cổ Thi
Thơ: Lý Đông A - Vô Ngã
Nhạc: Dân Chủ Ca
 
1.
Đêm đọc cổ thi,
Chữ còn, chữ mất,
Trên vách tường,
Trăng múa thúy hoa.
Đêm đọc cổ thi,
Người đi xa đã khuất,
Nhấn phím đàn,
Cất tiếng ly ca.
 
Ta vỗ án hét thành Ca Chính Khí
Một ngày lạnh, nước người không tri kỷ
Thấu buốt tận lòng người trong cốt tủy.
Đông thê thê như gió thổi u hồn
Ta vỗ án hét thành Ca Chính Khí
Một ngày lạnh nước người không tri kỷ
Thấu buốt tận lòng người trong cốt tủy.
Đông thê thê như gió thổi u hồn
 
2.
Đêm đọc cổ thi,
Gió thổi thiết tha,
Lá trúc bay phơ phất,
Nắng thu vàng
Nay đã xưa xa.
 
Sông Bạch Đằng sóng vỗ thuyền cắc cắc
Nước Mê Linh trăng thu còn vằng vặc
Đồng Đống Đa xương người phơi man mác.
Non Chi Lăng gió cuốn rừng cung đao
Chiều tịch dương chìm khuất,
Trên tơ đàn, tí tách mưa sa...
 
Ta vỗ án hét thành Ca Chính Khí
Một ngày lạnh, nước người không tri kỷ
Thấu buốt tận lòng người trong cốt tủy.
Đông thê thê như gió thổi u hồn
 
Chiều tịch dương chìm khuất,
Trên tơ đàn, tí tách mưa sa...
Chiều tịch dương chìm khuất,
Trên tơ đàn, tí tách mưa sa...
 
Chính Khí Việt
Lý Đông A
 
Một ngày lạnh, nước người không tri kỷ
Ta vỗ án hét thành ca chính khí
Đông thê thê như gió thổi u hồn
Thấu buốt tận lòng người trong cốt tủy.
Nước Mê Linh trăng thu còn vằng vặc
Sông Bạch Đằng sóng vỗ thuyền cắc cắc
Non Chi Lăng gió cuốn rừng cung đao
Đồng Đống Đa xương người phơi man mác.

 
Đêm Đọc Cổ Thi
Vô Ngã
 
Đêm đọc cổ thi,
Chữ còn, chữ mất,
Trên vách tường,
Trăng múa thúy hoa.
Người đi xa đã khuất,
Nhấn phím đàn,
Cất tiếng ly ca.
Gió thổi thiết tha,
Lá trúc bay phơ phất,
Nắng thu vàng
Nay đã xưa xa.
Chiều tịch dương chìm khuất,
Trên tơ đàn,
Tí tách
Mưa sa...

Nhà thơ Vô Ngã với ‘300 Năm Thơ Văn Cổ’
Viên Linh
 
“300 Năm Thơ Văn Cổ” là tiền đề của bộ sách do tác giả Vô Ngã Phạm Khắc Hàm viết và sửa lấy bằng nhu liệu Microsoft Word trên máy vi tính riêng của ông, trong một thời gian dài trên hai mươi năm, đọc tới sửa lui nhiều lần. Với chiều dài Lịch Sử Nền Độc Lập của nước ta từ sau khi Ngô Quyền đánh tan quân Tầu (939, thế kỷ mười), qua Tiền Lê, Lý, tới hết Nhà Trần, (vài năm qua thế kỷ mười lăm), nội dung sách gồm hai bộ, bốn quyển, tổng cộng 1270 trang thơ văn của tiền nhân, nhà thơ Vô Ngã đã trao bản thảo cho tôi để in ấn càng sớm càng tốt.

Tôi đã làm ngay phần đầu cuối tuần qua, 370 trang sưu khảo và phẩm bình thơ văn của Nhà Ngô, Nhà Tiền Lê, và Nhà Lý. Sự việc này đã khiến tôi tới gần người bạn vong niên hơn nữa. Anh năm nay 86 tuổi, và chúng tôi đã đọc thơ văn cổ trong ánh sáng của lịch sử, mặc dù bên kia đường Lâm Truy, nẻo vào Vô Tích, dưới những ngọn đèn lồng trước cửa cao lâu xanh, mấy nhà học giả đạo mạo đang sướt mướt nâng xiêm áo ngạt ngào hương xả để ca ngợi tấm gương bán hoa mua sự yên thân cho lão Vương già.

Anh Vô Ngã Phạm Khắc Hàm viết về Thơ Văn Cổ như sau: “Qua thơ văn, ta sẽ thấy mỗi tác giả - thường là những nhân vật lịch sử - kể lại một mẩu chuyện về đời mình, khiến cho trang văn học trở thành những trang lịch sử sống động.”

“Như vậy, văn thơ (cổ) đã minh họa lịch sử,... các biến cố lịch sử luôn luôn là bối cảnh của văn thơ. Văn thơ và lịch sử đi đôi với nhau như bóng với hình như thế nên muốn hiểu rõ nội dung một bài thơ, ta cần biết rõ bối cảnh lịch sử của nó, và ngược lại, đôi khi nhờ thơ văn, ta có thể hiệu đính các sai lầm trong các sách viết về sử.” (tr.25, cuốn 1, Thơ Văn Đời Ngô Lê Lý)

Bản văn cổ đầu tiên của bộ sách chỉ có 95 chữ, là “Đại kế phá Hoàng Thao” của Ngô Quyền. Tác giả Phạm Khắc Hàm đã dịch từng chữ một, giải nghĩa hết 95 chữ, với chữ Hán in trước, rồi phiên âm sau mới dịch nghĩa. Sau đó là Lời Bàn, tổng cộng 16 trang khổ lớn. Mới nghe qua, người nghe tưởng sẽ rất khô khan; không phải, đó là 16 trang hứng khởi, hưng phấn, vừa giận vừa đau, vừa vui vừa sướng, đọc đến đâu hình ảnh chiến trận, trong trướng tham mưu, ngoài sông đỏ máu, hiện ra đến đó.

“Kế Lớn Phá Hoằng Thao”
“Hoằng Thao (chỉ là) một đứa trẻ ngốc mà thôi. Cầm quân (từ) xa lại, binh sĩ mỏi mệt, lại nghe Công Tiễn (đã) chết, không (có) nội ứng, khí (thế của chúng) đã bị mất (ngay từ) trước. Chúng ta lấy sức (nhàn) đón (đánh) mỏi mệt, tất phá được chúng.

Tuy nhiên, (kẻ) kia lợi (thế) ở hạm đội, nếu không phòng bị trước việc đó, cục diện thắng bại chưa thể biết trước được.
Nếu trước đó, sai người trồng cọc lớn tại cửa biển, đầu vót nhọn, bịt sắt; thuyền kia theo (nước) triều lên, vào trong (chỗ đóng) cọc; nhiên hậu ta (sẽ) dễ dàng chế (ngự) chúng. Không có (kế nào) ngoài kế này.”

Chỉ có thế! Đọc “Kế Lớn Phá Hoàng Thao” của Ngô Quyền (899-944) ta được biết thân thế người anh hùng làng Đường Lâm, Giao Châu (vùng Sơn Tây), và lời ông nói với tướng sĩ kế sách phá tên Tướng Hoằng Thao ra sao, để sau này sông Bạch Đằng trở thành nơi diễn ra trận đánh lịch sử, đưa dân tộc tới đài độc lập sau gần ngàn năm bị Bắc phương đô hộ. Lời Bàn nhắc đến đôi câu đối “Cột đồng tới giờ rêu chưa xanh / Sông Đằng từ xưa máu còn đỏ,” mà tác giả Phạm Khắc Hàm sưu tầm, đem vào sách, để đưa ra nhận định rằng nội cái tên con sông ấy cũng đã làm Bắc phương phải nhục, vì nó đã trở thành câu đối đáp giữa sứ Đại Việt và chức quyền Tầu sau này. Đọc và viết về Thơ Văn Cổ Dân Tộc, theo ông, chính là ôn lại lịch sử. Thơ văn cổ chép sử, và nhân vật trong những áng văn xưa nhiều người là anh hùng dân tộc. Có thể có nhiều người biết như thế, song nói ra được, nói ra mà làm người ta tin, lại là một việc khác.

Tác giả Phạm Khắc Hàm dùng tên thật làm bút hiệu, khi làm thơ ký là Vô Ngã, sinh ngày 19 tháng 2, 1928 tại Phương Du, Yên Khánh, Ninh Bình, đỗ Tú Tài Toán (1948) tại trung tâm Yên Mô, Ninh Bình. Giáo sư trường Trung Học Tân Việt, huyện Nga Sơn, Thanh Hóa (1949), sĩ quan Trừ Bị Khóa I Nam Định (1951), tác chiến trong Tiểu Đoàn Biệt Lập 23, tại Quảng Bình (1951-54), tới năm 1956 giải ngũ, sang Pháp du học (1956), đậu Tiến Sĩ Vật Lý Vi Tử và Lý Thuyết (1964).

Về nước, ông dạy tại các Đại Học Khoa Học Sài Gòn (1965-1981), Nông-Lâm-Súc Sài Gòn, Đại Học Cần Thơ, Đại Học Huế và Đại Học Đà Lạt (1968-75). Vượt biên, định cư tại Hoa Kỳ (tháng 8, 1981), hiện cư ngụ trong một ngôi nhà lưu động với vợ ông, Bác Sĩ Minh Châu. Cả hai đã về hưu. Với cuộc đời đã trải qua từ Đông tới Tây, từ võ sang văn, từ khoa học vi-tử tới thơ vô ngã, con người ấy lại rất lặng lẽ, rất âm thầm, ngày ngủ, đêm thức, miệt mài nghiên cứu cổ thư, dõi bóng Lý Đông A một triết gia kỳ bí của quê hương Ninh Bình, hồn hướng về ngọn Nga My vọng chân nhân cứu nước, lòng lưu vong mà thao thức khôn nguôi một đất nước tro than dấy mộng phượng hoàng:
 
Một ngày lạnh nước người không tri kỷ
Ta vỗ án hét thành ca chính khí
Đông thê thê như gió thổi u hồn
Thấu buốt tận lòng người trong cốt tủy.
Nước Mê Linh trăng thu còn vằng vặc
Sông Bạch Đằng sóng vỗ thuyền cắc cắc
Non Chi Lăng gió cuốn rừng cung đao
Đồng Đống Đa xương người phơi man mác.
(Lý Đông A, Chính khí Việt)
 
Đêm đọc cổ thi,
Chữ còn chữ mất,
Trên vách tường,
Trăng múa thúy hoa.
Người đi xa đã khuất,
Nhấn phím đàn,
Cất tiếng ly ca.
Gió thổi thiết tha,
Lá trúc bay phơ phất,
Nắng thu vàng
Nay đã xưa xa.
Chiều tịch dương chìm khuất,
Trên tơ đàn,
Tí tách
Mưa sa...
(Vô Ngã, Đêm đọc Cổ thi)
 
Do niềm kính trọng đối với một nhà thơ tiền bối, một soạn giả Hán học uyên thâm, một người bạn vong niên có tầm nhìn sâu suốt, tôi viết những dòng này và nhận xuất bản cuốn sách cho anh. Tôi tin rằng “300 năm Thơ Văn Cổ” của Phạm Khắc Hàm là một bộ sách quí giá sẽ được hiện ra trong Tủ sách Văn học Dân tộc và người đọc chọn lọc đâu đó sau này.
Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
01 Tháng Giêng 2012(Xem: 85894)
Nhà hàng sắp đóng cửa, Cuộc vui khép lại rồi, Năm mới chia tay nhé, Mỗi người về một nơi.
01 Tháng Giêng 2012(Xem: 83392)
Hay tất cả đã trả thù Dân tộc Máu chảy xuống vì Huế mình bất khuất Huế hiên ngang nên oan nghiệt ngập trời Dậm đất ba lần khóc: Huế mình ơi.
31 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 87750)
Thân chúc an vui hưởng Tết mình Nhân lành quả tốt , hợp duyên xinh Đức tài , may mắn nên danh phận Hiếu hạnh , trung trinh đẹp nghĩa tình !
31 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 85335)
Bao giờ đàn chim Việt Bay về tổ ấm xưa Tìm mảnh đời đã mất Xuân ơi, Xuân về chưa???
29 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 93713)
Nhưng đất đã đo Vì bị nung bằng những lời dối trá Người bám vào Lửa đã đốt cháy tay
28 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 87796)
Một năm, bắt đầu mùa Xuân. Đời người phải gánh bao lần khổ đau?. Mỗi năm còn gặp lại nhau. Cho buồn nhân thế bay vào hư không.
28 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 82426)
Em ở đây bốn bề hiu quạnh Đông lại về tuyết ngập mênh mông Chỉ nghe lời tự tình của gió Âm vang buồn khoắc khoải- chờ mong...
28 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 49297)
an lành con nước lửng trôi vui như tiếng sáo lưng trời bay ngang phước về chim hót hân hoan lộc xanh mái âm che tàn cây nghiêng
25 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 79656)
Từ dân trong tay bạo cường Về đâu cũng chỉ tang thương, u sầu! Đàn con đi đẩu đi đâu? Hiếu, trung ở tận đẩu đâu chưa về?
24 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 46161)
Hai mùa dĩ vãng đã trôi qua Mà lòng vẫn nhớ lắm người ta Mùa Noel đến trong thầm lặng Cung thánh nguyện cầu nỗi xót xa ....
23 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 80804)
thư gởi tụi mầy vài câu vá víu nhắc một thời cùng bận áo nhà binh mai tao sẽ cố chạy vạy, van xin mong có chút, gởi tụi mầy đón tết
22 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 82826)
Gió se mấy ngọn sầu đông Chúa trên thánh giá xót thương kiếp người Tiếng chuông máng cỏ nhẹ rơi Bài thánh ca đó rót lời nhân gian
21 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 78592)
Mây nước có phen còn hội ngộ, Thâm tình viễn xứ lại như xa Xuân này đón tuổi gầnnăm chục, Đối bóng mình ta say với ta...
20 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 82594)
Cali mùa nầy trời còn lạnh đêm đêm, Phố vẫn xa, đêm đen còn đặc quánh Tâm hồn vắng hoe, mắt còn trông ngóng Một phía xa xôi, nơi có chút Sài Gòn!
20 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 84484)
Tiếng chim gõ cửa bình minh Lộc xanh mái ấm gia đình yên vui Nâng ly rượu chúc mềm môi Nghĩa tình sóng sánh hương đời nồng thêm
20 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 80858)
Bầy trẻ thơ bơ vơ đói khổ Và người nghèo lặn lội kiếm cơm Kẻ phung phí, vung tiền qua cửa Chẳng tiếc thương người sống cơ hàn
20 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 82689)
Hôm nay mừng Thiên Chúa Vui cùng khắp nhân gian Đài cao Ngài ngự giá Hồng ân Chúa ngập tràn…
19 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 80187)
Ngồi bên đôi lứa thì thào Lời tình yêu chảy ngược vào lòng đau Áo bay thương nhớ qua cầu Đôi tà xưa khép tình đầu còn không?
19 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 78609)
Thương quê mẹ se lòng Hoa Muống Biển Tiếng chuông nào vang đến Hoàng Trường Sa Chúa bây giờ có lẽ cũng xót xa Bên cung thánh gục đầu con sám hối
18 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 42279)
Có một điều, khi bưng ly rượu lên môi Nghe đắng ngắt nỗi niềm không nói được Những suối rượu chảy đầm đìa không dứt Mùi nồng cay lan về sông nước quê nhà
15 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 72690)
Tôi qua chợt thấy lòng đau. Bốn mươi năm giấc chiêm bao ngủ vùi. Giáng sinh lại đến bên đời. Niềm riêng thức giấc, tôi ngồi dỏi theo.
15 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 80509)
Dù sống ở đâu trên thế gian này, Dù thế hệ nào em vẫn là gái Bắc, Còn giữ lại từ mẹ cha phong cách, Từ cội nguồn mảnh đất của cha ông.
15 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 77229)
Em đem câu thơ để nhắc ai nơi phương xa rằng chúng ta mang tâm tư của triệu dân nơi quê nhà. Em đem lương tâm vào hành động để nơi đây bao đua chen phải thẹn thùng
15 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 70292)
Xa nhau rồi ta chung một niềm đau Em một phương, anh một miền xa lắc Muốn nắm tay em, nằm mơ may có được Mỗi chúng ta ôm một mảng bán cầu!
15 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 43559)
Ta chung một niềm đau. Em một phương, anh một miền xa lăc. muốn nắm tay em, nằm mơ may có được. mỗi chúng ta ôm một nửa địa cầu
15 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 73255)
Tôi yêu mãi lá cờ vàng Trắng tay vẫn thấy hiên ngang với đời Cho dù lá rụng hoa rơi Vẫn tình xưa vẫn nụ cười chiến binh
15 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 73226)
Hân hoan Con Chúa sinh ra Ơn phúc sương xuống Nước Nhà Việt Nam Thành tâm quật khởi sớm làm Hoa lài nở rộ Cờ vàng tung bay Quê hương khởi sắc mỗi ngày Vòng tay nối kết hăng say xây đời…
14 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 43699)
Cây thông nho nhỏ, đèn đỏ đèn xanh, mừng chúa Hài Đồng . Đêm đông xuống thế
13 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 71271)
Mong cuộc đời bớt khổ đau. Ác tàn thiện dậy biếc màu phước giăng. Đôi tim tròn một chỗ nằm. Giáng sinh gõ cửa chuông đầm nhịp reo
13 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 46369)
Biên Hòa có núi Bửu Long- Có Cù lao Phố bên dòng Đồng Nai - Tân Phong đường xuống Trảng Dài - Ai về Dốc Sỏi chiều nay thì về
13 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 34914)
Mắt sầu lệ đẫm bờ mi Thương bà già mất cũng vì lương tâm Những phường lật lọng biết không Nói xuôi làm ngược thế trần ghét căm
12 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 73228)
Hai mùa dĩ vãng đã trôi qua Mà lòng vẫn nhớ lắm người ta Mùa Noel đến trong thầm lặng Cung thánh nguyện cầu nỗi xót xa
12 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 71052)
đêm Giáng Sinh người trao tặng nhau quà tôi gửi cho anh chút tình thương dân Việt Dấn thân vì quê hương
11 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 40596)
Giáng Sinh giờ tiếng ca vang Âm thanh khựng giọng lỡ làng bay qua Bao mùa tiễn bước tình xa Sao lòng còn đợi món quà Nô En
09 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 76626)
Tình yêu nay thương nhớ mãi không nguôi. Ký ức cũ hiện về không mời gọi.Cơn mưa bụi nhưng tràn đầy ngập lối. Giăng kín lòng một nỗi nhớ xanh xao
07 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 44869)
Trước bao biến cố đa đoan. Giữ tâm bình tỉnh chớ hoang mang lòng. Thứ tha lầm lỗi hồn trong. Tìm người bạn tốt xoay vòng mến yêu
07 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 69148)
Hãy viết đi em, hãy viết đi chị, Hãy viết đi anh viết những gì xứng đáng Hãy viết những gì ta thấy ta tin Hãy viết những gì sâu lắng trong tim.
07 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 39374)
Chừng như mưa nắng giao thừa Lòng đêm trừ tịch đợi chờ gót xuân Giấc mơ cánh bướm hóa thân Bay ngang lối hẹn dần dần em xa
06 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 75794)
Ngồi cùng bên nhau giữa phố thân quen. Ly cà phê đen giọt dài giọt ngắn. Ba mươi mấy năm thành phố đổi tên. Người đã đi xa, cà-phê vẫn đắng.
05 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 71011)
Quê hương ơi lời ru mẹ còn mãi Nước mắt nào ai khóc Hoàng Trường Sa Quê hương ơi tiếng gọi từ lòng ta Thương đất mẹ mất dần vùng biển mặn
05 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 41995)
Xin em mấy sợi tóc mềm Kết chùm sao sáng giăng thềm cây thông Trên cao thánh giá đứng trông Câu kinh cầu nguyện tin mừng thế gian
01 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 65138)
Từ lâu anh viết vần thơ Tặng nhau trao lúc cái thời quen em Để rồi từ đó đêm đêm Dằng lòng cứ hỏi :"người em thơ người " ?
01 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 38545)
Em về tà áo gói trăng Thả ra ngàn ánh xuân rằm cỏ hoa Tình tôi nghiêng một bên tà Đỡ từng bước nhỏ em qua nhẹ nhàng
01 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 39494)
Đêm về em nhớ Sài Gòn Thơ tôi trải sẵn chiếu gon em ngồi Đường Phan Thanh Giản trăng rơi Trường Gia Long thoảng một thời áo bay
29 Tháng Mười Một 2011(Xem: 68284)
Chờ đèn xanh cuối góc ngã tư Bổng dưng nhớ Mẹ mình quá đỗi Mẹ hiện ra bồng bềnh sương khói Mắt ngóng chờ từng cánh chim xa
29 Tháng Mười Một 2011(Xem: 68852)
Chiều nay về không chút mưa rơi Mà lạnh lắm lòng con nhớ Mẹ Đèn xanh không lên không ngại trễ Sợ chờ hoài không thấy Mẹ đâu!
28 Tháng Mười Một 2011(Xem: 73526)
Xa nhau đôi đứa đôi đời Nhớ người xưa cũ một thời yêu thương Ngỏ xưa hai đứa chung đường Giờ thì cách biệt trùng dương ngút ngàn
28 Tháng Mười Một 2011(Xem: 74337)
Tìm nhau qua hương đồng cỏ nội, tìm nhau, sau cơn mê muộn màng. Hoa cau rụng trắng đường làng. Trầu khô cau héo bẻ bàng trầu cau
28 Tháng Mười Một 2011(Xem: 80796)
Một năm xa cách quê nhà Thương ông nội tuổi đã già ốm đau Thương người vợ mới lấy nhau Nửa năm chăn gối đã sầu chia phôi
27 Tháng Mười Một 2011(Xem: 72625)
Không thể nào là bảng đen phấn trắng Hãy vùng lên đòi lại đất quê hương Trả biển đông cho dòng máu lạc hồng Hỡi toàn dân hãy đáp lời sông núi