3:25 SA
Thứ Sáu
29
Tháng Ba
2024

Đêm Đọc Cổ Thi - Thơ: Lý Đông A - Vô Ngã - Nhạc: Dân Chủ Ca

18 Tháng Chín 201312:00 SA(Xem: 19756)
Đêm Đọc Cổ Thi
Thơ: Lý Đông A - Vô Ngã
Nhạc: Dân Chủ Ca
 
1.
Đêm đọc cổ thi,
Chữ còn, chữ mất,
Trên vách tường,
Trăng múa thúy hoa.
Đêm đọc cổ thi,
Người đi xa đã khuất,
Nhấn phím đàn,
Cất tiếng ly ca.
 
Ta vỗ án hét thành Ca Chính Khí
Một ngày lạnh, nước người không tri kỷ
Thấu buốt tận lòng người trong cốt tủy.
Đông thê thê như gió thổi u hồn
Ta vỗ án hét thành Ca Chính Khí
Một ngày lạnh nước người không tri kỷ
Thấu buốt tận lòng người trong cốt tủy.
Đông thê thê như gió thổi u hồn
 
2.
Đêm đọc cổ thi,
Gió thổi thiết tha,
Lá trúc bay phơ phất,
Nắng thu vàng
Nay đã xưa xa.
 
Sông Bạch Đằng sóng vỗ thuyền cắc cắc
Nước Mê Linh trăng thu còn vằng vặc
Đồng Đống Đa xương người phơi man mác.
Non Chi Lăng gió cuốn rừng cung đao
Chiều tịch dương chìm khuất,
Trên tơ đàn, tí tách mưa sa...
 
Ta vỗ án hét thành Ca Chính Khí
Một ngày lạnh, nước người không tri kỷ
Thấu buốt tận lòng người trong cốt tủy.
Đông thê thê như gió thổi u hồn
 
Chiều tịch dương chìm khuất,
Trên tơ đàn, tí tách mưa sa...
Chiều tịch dương chìm khuất,
Trên tơ đàn, tí tách mưa sa...
 
Chính Khí Việt
Lý Đông A
 
Một ngày lạnh, nước người không tri kỷ
Ta vỗ án hét thành ca chính khí
Đông thê thê như gió thổi u hồn
Thấu buốt tận lòng người trong cốt tủy.
Nước Mê Linh trăng thu còn vằng vặc
Sông Bạch Đằng sóng vỗ thuyền cắc cắc
Non Chi Lăng gió cuốn rừng cung đao
Đồng Đống Đa xương người phơi man mác.

 
Đêm Đọc Cổ Thi
Vô Ngã
 
Đêm đọc cổ thi,
Chữ còn, chữ mất,
Trên vách tường,
Trăng múa thúy hoa.
Người đi xa đã khuất,
Nhấn phím đàn,
Cất tiếng ly ca.
Gió thổi thiết tha,
Lá trúc bay phơ phất,
Nắng thu vàng
Nay đã xưa xa.
Chiều tịch dương chìm khuất,
Trên tơ đàn,
Tí tách
Mưa sa...

Nhà thơ Vô Ngã với ‘300 Năm Thơ Văn Cổ’
Viên Linh
 
“300 Năm Thơ Văn Cổ” là tiền đề của bộ sách do tác giả Vô Ngã Phạm Khắc Hàm viết và sửa lấy bằng nhu liệu Microsoft Word trên máy vi tính riêng của ông, trong một thời gian dài trên hai mươi năm, đọc tới sửa lui nhiều lần. Với chiều dài Lịch Sử Nền Độc Lập của nước ta từ sau khi Ngô Quyền đánh tan quân Tầu (939, thế kỷ mười), qua Tiền Lê, Lý, tới hết Nhà Trần, (vài năm qua thế kỷ mười lăm), nội dung sách gồm hai bộ, bốn quyển, tổng cộng 1270 trang thơ văn của tiền nhân, nhà thơ Vô Ngã đã trao bản thảo cho tôi để in ấn càng sớm càng tốt.

Tôi đã làm ngay phần đầu cuối tuần qua, 370 trang sưu khảo và phẩm bình thơ văn của Nhà Ngô, Nhà Tiền Lê, và Nhà Lý. Sự việc này đã khiến tôi tới gần người bạn vong niên hơn nữa. Anh năm nay 86 tuổi, và chúng tôi đã đọc thơ văn cổ trong ánh sáng của lịch sử, mặc dù bên kia đường Lâm Truy, nẻo vào Vô Tích, dưới những ngọn đèn lồng trước cửa cao lâu xanh, mấy nhà học giả đạo mạo đang sướt mướt nâng xiêm áo ngạt ngào hương xả để ca ngợi tấm gương bán hoa mua sự yên thân cho lão Vương già.

Anh Vô Ngã Phạm Khắc Hàm viết về Thơ Văn Cổ như sau: “Qua thơ văn, ta sẽ thấy mỗi tác giả - thường là những nhân vật lịch sử - kể lại một mẩu chuyện về đời mình, khiến cho trang văn học trở thành những trang lịch sử sống động.”

“Như vậy, văn thơ (cổ) đã minh họa lịch sử,... các biến cố lịch sử luôn luôn là bối cảnh của văn thơ. Văn thơ và lịch sử đi đôi với nhau như bóng với hình như thế nên muốn hiểu rõ nội dung một bài thơ, ta cần biết rõ bối cảnh lịch sử của nó, và ngược lại, đôi khi nhờ thơ văn, ta có thể hiệu đính các sai lầm trong các sách viết về sử.” (tr.25, cuốn 1, Thơ Văn Đời Ngô Lê Lý)

Bản văn cổ đầu tiên của bộ sách chỉ có 95 chữ, là “Đại kế phá Hoàng Thao” của Ngô Quyền. Tác giả Phạm Khắc Hàm đã dịch từng chữ một, giải nghĩa hết 95 chữ, với chữ Hán in trước, rồi phiên âm sau mới dịch nghĩa. Sau đó là Lời Bàn, tổng cộng 16 trang khổ lớn. Mới nghe qua, người nghe tưởng sẽ rất khô khan; không phải, đó là 16 trang hứng khởi, hưng phấn, vừa giận vừa đau, vừa vui vừa sướng, đọc đến đâu hình ảnh chiến trận, trong trướng tham mưu, ngoài sông đỏ máu, hiện ra đến đó.

“Kế Lớn Phá Hoằng Thao”
“Hoằng Thao (chỉ là) một đứa trẻ ngốc mà thôi. Cầm quân (từ) xa lại, binh sĩ mỏi mệt, lại nghe Công Tiễn (đã) chết, không (có) nội ứng, khí (thế của chúng) đã bị mất (ngay từ) trước. Chúng ta lấy sức (nhàn) đón (đánh) mỏi mệt, tất phá được chúng.

Tuy nhiên, (kẻ) kia lợi (thế) ở hạm đội, nếu không phòng bị trước việc đó, cục diện thắng bại chưa thể biết trước được.
Nếu trước đó, sai người trồng cọc lớn tại cửa biển, đầu vót nhọn, bịt sắt; thuyền kia theo (nước) triều lên, vào trong (chỗ đóng) cọc; nhiên hậu ta (sẽ) dễ dàng chế (ngự) chúng. Không có (kế nào) ngoài kế này.”

Chỉ có thế! Đọc “Kế Lớn Phá Hoàng Thao” của Ngô Quyền (899-944) ta được biết thân thế người anh hùng làng Đường Lâm, Giao Châu (vùng Sơn Tây), và lời ông nói với tướng sĩ kế sách phá tên Tướng Hoằng Thao ra sao, để sau này sông Bạch Đằng trở thành nơi diễn ra trận đánh lịch sử, đưa dân tộc tới đài độc lập sau gần ngàn năm bị Bắc phương đô hộ. Lời Bàn nhắc đến đôi câu đối “Cột đồng tới giờ rêu chưa xanh / Sông Đằng từ xưa máu còn đỏ,” mà tác giả Phạm Khắc Hàm sưu tầm, đem vào sách, để đưa ra nhận định rằng nội cái tên con sông ấy cũng đã làm Bắc phương phải nhục, vì nó đã trở thành câu đối đáp giữa sứ Đại Việt và chức quyền Tầu sau này. Đọc và viết về Thơ Văn Cổ Dân Tộc, theo ông, chính là ôn lại lịch sử. Thơ văn cổ chép sử, và nhân vật trong những áng văn xưa nhiều người là anh hùng dân tộc. Có thể có nhiều người biết như thế, song nói ra được, nói ra mà làm người ta tin, lại là một việc khác.

Tác giả Phạm Khắc Hàm dùng tên thật làm bút hiệu, khi làm thơ ký là Vô Ngã, sinh ngày 19 tháng 2, 1928 tại Phương Du, Yên Khánh, Ninh Bình, đỗ Tú Tài Toán (1948) tại trung tâm Yên Mô, Ninh Bình. Giáo sư trường Trung Học Tân Việt, huyện Nga Sơn, Thanh Hóa (1949), sĩ quan Trừ Bị Khóa I Nam Định (1951), tác chiến trong Tiểu Đoàn Biệt Lập 23, tại Quảng Bình (1951-54), tới năm 1956 giải ngũ, sang Pháp du học (1956), đậu Tiến Sĩ Vật Lý Vi Tử và Lý Thuyết (1964).

Về nước, ông dạy tại các Đại Học Khoa Học Sài Gòn (1965-1981), Nông-Lâm-Súc Sài Gòn, Đại Học Cần Thơ, Đại Học Huế và Đại Học Đà Lạt (1968-75). Vượt biên, định cư tại Hoa Kỳ (tháng 8, 1981), hiện cư ngụ trong một ngôi nhà lưu động với vợ ông, Bác Sĩ Minh Châu. Cả hai đã về hưu. Với cuộc đời đã trải qua từ Đông tới Tây, từ võ sang văn, từ khoa học vi-tử tới thơ vô ngã, con người ấy lại rất lặng lẽ, rất âm thầm, ngày ngủ, đêm thức, miệt mài nghiên cứu cổ thư, dõi bóng Lý Đông A một triết gia kỳ bí của quê hương Ninh Bình, hồn hướng về ngọn Nga My vọng chân nhân cứu nước, lòng lưu vong mà thao thức khôn nguôi một đất nước tro than dấy mộng phượng hoàng:
 
Một ngày lạnh nước người không tri kỷ
Ta vỗ án hét thành ca chính khí
Đông thê thê như gió thổi u hồn
Thấu buốt tận lòng người trong cốt tủy.
Nước Mê Linh trăng thu còn vằng vặc
Sông Bạch Đằng sóng vỗ thuyền cắc cắc
Non Chi Lăng gió cuốn rừng cung đao
Đồng Đống Đa xương người phơi man mác.
(Lý Đông A, Chính khí Việt)
 
Đêm đọc cổ thi,
Chữ còn chữ mất,
Trên vách tường,
Trăng múa thúy hoa.
Người đi xa đã khuất,
Nhấn phím đàn,
Cất tiếng ly ca.
Gió thổi thiết tha,
Lá trúc bay phơ phất,
Nắng thu vàng
Nay đã xưa xa.
Chiều tịch dương chìm khuất,
Trên tơ đàn,
Tí tách
Mưa sa...
(Vô Ngã, Đêm đọc Cổ thi)
 
Do niềm kính trọng đối với một nhà thơ tiền bối, một soạn giả Hán học uyên thâm, một người bạn vong niên có tầm nhìn sâu suốt, tôi viết những dòng này và nhận xuất bản cuốn sách cho anh. Tôi tin rằng “300 năm Thơ Văn Cổ” của Phạm Khắc Hàm là một bộ sách quí giá sẽ được hiện ra trong Tủ sách Văn học Dân tộc và người đọc chọn lọc đâu đó sau này.
Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
27 Tháng Giêng 2012(Xem: 39918)
Chiều tôi soi mặt sông Hương Ngả vi đỉnh Ngự mùi hương nồng nàn Bến xưa lóng ngóng đò ngang Che tà áo tím đôi hàng cây nghiêng
27 Tháng Giêng 2012(Xem: 45032)
Giờ em tay bế tay bồng Giờ tôi ôm mối không xế chiều Tiếng chim giục giã lời yêu Xuân vê nghiên ngả lêu bêu bước tình
27 Tháng Giêng 2012(Xem: 80252)
Quê nhà bây giờ hoa đua nở Đất khách tìm đâu cánh xuân ơi Một nửa đời người chưa qua hết Mà tóc điểm sương bạc cả rồi
27 Tháng Giêng 2012(Xem: 79192)
mẹ Việt mừng con xanh giòng lệ ngọc tôi mừng đời hôn đất Mẹ rưng rưng pháo nổ cờ bay, toàn quốc tưng bừng quê tôi đấy thưa em, Xuân Hà Nội.
25 Tháng Giêng 2012(Xem: 51525)
Bỗng dưng thèm một nụ cười Nõn nà giọt nắng rạng ngời bóng Xuân Ly cà phê khuấy tần ngần Giọt thương giọt nhớ xoay dần ngày qua
25 Tháng Giêng 2012(Xem: 75979)
Cho nên nước mắt thành hơi ấm Ru giấc đời em dẩu muộn màng Cho nên mùa Xuân đang trở lại Trên mắt ,môi nồng hương ái ân...
25 Tháng Giêng 2012(Xem: 47197)
25 Tháng Giêng 2012(Xem: 47556)
VẠN vật giao hòa xua bế tắc SỰ tình cùng cực hóa hanh thông NHƯ đêm nhằm giúp ngày thêm sắc Ý chúc tình xuân thỏa ước mong ..
25 Tháng Giêng 2012(Xem: 49303)
Happy New Year to you my dear! Happy, happy, happy New Year
25 Tháng Giêng 2012(Xem: 79159)
Đình đám lệ Làng bao tráng lệ Chùa chiền kính Tổ quá nguy nga Áo dài tha thướt ba ngày nghỉ Tết thế mới là thật Tết Ta ...
24 Tháng Giêng 2012(Xem: 77824)
Ngày mai mùng một Tết rồi. Đường xanh, phố sạch, tôi cười với em. Bắt tay một cái làm quen. Sang năm gặp lại bên thềm nắng Xuân.
24 Tháng Giêng 2012(Xem: 78159)
Anh bảo em anh nhớ Em bảo anh em buồn Vòng vo đầy mệt mỏi Chỉ còn con số không
24 Tháng Giêng 2012(Xem: 80007)
Gồng gánh nuôi con hết tháng ngày Tảo tần xuôi ngược nặng đôi vai Song nam, nay đã thành gia thất Hai cháu gọi bà đứa gái, trai
24 Tháng Giêng 2012(Xem: 78427)
dưới sông có đĩ trên bờ có vua giờ này, nơi này tôi bán ai mua chiều giáp tết trời mưa giá buốt người Mễ lậu ra về nghe sót ruột gă ăn mày khắc khoải bóng quê hương
24 Tháng Giêng 2012(Xem: 82503)
Nghe ai nhắc Tết sao buồn quá Tết ở quê người chỉ còn tên Hơi lạnh mùa Đông lòng sỏi đá Một trời mưa bụi buồn mông mênh
24 Tháng Giêng 2012(Xem: 78531)
Mẹ ơi, thôi thế thêm lần nữa Con chẳng kịp về để đón xuân Như những lần xuân qua lỗi hẹn Xuân này con cũng thế mà thôi
24 Tháng Giêng 2012(Xem: 77827)
Con chẳng biết nói thế nào mẹ hiểu Chẳng còn ai hiểu hết chuyện đời con Non nước đó vẫn còn đầy dâu biển Núi sông đây sao giữ được vuông tròn.
23 Tháng Giêng 2012(Xem: 80687)
Mùa xuân năm nay không có mai vàng Không tiếng em cười chào đón xuân sang Mùa xuân nơi đây không chút rộn ràng Không bóng người về phố vắng thênh thang
22 Tháng Giêng 2012(Xem: 79555)
Xuân này con gửi lòng yêu nước, Về với non sông, khắp mọi nhà. Chúc một mùa xuân vui thuở trước, Người người đồng hát khúc hoan ca.
21 Tháng Giêng 2012(Xem: 77442)
Ước chi mơ ước thành hiện thực Ta sẽ cùng chung chén rượu hồng Say sưa bên gối còn hơi ấm Hai đứa dìu nhau mộng giấc xuân
21 Tháng Giêng 2012(Xem: 77019)
Đâu đây mùi cỏ hương đồng Đêm ba mươi tết chạnh lòng nhớ quê Nhớ cây vú sữa xum xuê Nhớ ai bếp lửa sau hè ngày xưa
18 Tháng Giêng 2012(Xem: 47289)
Xuân Nhâm Thìn chúc an khang Lộc nghiêng cành biếc mai vàng đóa tâm Niềm vuì lộng tiếng chuông ngân Thong dong nhịp bước xoay vần ngày qua
17 Tháng Giêng 2012(Xem: 82998)
Nhớ Huế vô cùng áo trắng ai Cổng trường vui tiếng nét trang đài Hương thơm phơi phới trời hoa mộng Mái tóc u huyền gió nhẹ bay
16 Tháng Giêng 2012(Xem: 80246)
Mùa Xuân hỡi hãy đến cho em thơ dù mất mát bao nhiêu em hãy chờ Tự Do này sẽ không là . . . . . . giấc mơ
16 Tháng Giêng 2012(Xem: 35039)
chắc là xuân đến đêm qua mơ màng giấc điệp đôi tà áo bay Hương rơi se mái tóc dài em về nắng vẫy tóc cài hoa trâm
12 Tháng Giêng 2012(Xem: 80605)
Mùa xuân khép bóng mây trôi Vô tri giấy mực có bồi hồi chăng Nghe về mưa bụi rêu hoang Đẫm sương bạc nỗi áo vàng mùa xuân
12 Tháng Giêng 2012(Xem: 80548)
Khai bút mừng Xuân gửi khắp nơi ín trang thiệp Tết tặng cao vời Khai bút mừng Xuân gửi khắp nơi ín trang thiệp Tết tặng cao vờ
12 Tháng Giêng 2012(Xem: 46322)
Hình như có bóng em qua Mùa Xuân xao động mượt mà lá rung Nắng hồng rơi nhẹ ngập ngừng Giàn hoa thay vội áo chưng diện tình
12 Tháng Giêng 2012(Xem: 78896)
PHÁT pháo giao thừa đi trẩy hội. LỘC biếc trao tay mãi một năm. PHÁT ban công đức tiền nhân gọi. TÀI trí rạng danh giữa hồng trần.
11 Tháng Giêng 2012(Xem: 80567)
Nửa mảnh trăng già loe lóe sáng Hai nửa bên thềm tôi với tôi
10 Tháng Giêng 2012(Xem: 92064)
ổ Quốc chúng ta Muôn ngàn năm bất khuất Không bao giờ, không bao giờ cha-ông ta để mất dẫu một tấc gang Chúng ta quyết cùng nhau cất bướ
10 Tháng Giêng 2012(Xem: 87351)
Mùa Xuân dạo phố hát ca. Chim muông ríu rít, ngàn hoa đón chào. Để trời và đất gặp nhau. Để tôi, em mãi có nhau trong đời.
09 Tháng Giêng 2012(Xem: 88271)
Xa thẳm ngàn dâu mòn mỏi mắt Nghìn trùng cách biệt nhớ đôi vai Du dương tiếng nhạc chìm hư ão Réo rắc cung đàn lạnh cóng tay
08 Tháng Giêng 2012(Xem: 91482)
Nếm đủ cõi trần nhiều cay đắng Hải ngoại thương ca vọng quốc buồn Mai nầy đất nước thời yên tịnh Ta sẽ quay về chốn cố hương
08 Tháng Giêng 2012(Xem: 81288)
Nửa vòng trái đất xa xăm Nhịp nhàng vần điệu hòa cầm vào thơ Trời xanh xanh biếc non mờ Chim liền cánh nhạn nối bờ trùng dương
06 Tháng Giêng 2012(Xem: 82247)
Bè bạn ngày xưa xa cách trở. Chỉ còn đồng đội của hôm nay. Bánh tét chia năm, hành thịt mở. Dưa hấu xẻ đôi, ngọt vẫn cay.
05 Tháng Giêng 2012(Xem: 82122)
Trái đất, quay vòng quanh quỷ đạo. Một năm, mùa Xuân mới lại về. Cây lá cho chồi xanh biếc lộc. Én về qua ngõ vắng chân quê.
04 Tháng Giêng 2012(Xem: 76804)
Trái sầu mấy độ còn nguyên Xanh xao sỏi đá trên triền dốc xưa Đẫm sương bóng gọi cuối mùa Trần gian hạt bụi ai người là ta
04 Tháng Giêng 2012(Xem: 44927)
Thấm bao ân nghĩa nắng mưa Đẫm lòng cây lúa được mùa ruộng xanh Ơn trên rải xuống an bình Trời cao chie chiếc dù tình lứa đôi
03 Tháng Giêng 2012(Xem: 80348)
Đồng tâm làm rạng danh Lạc Việt, Nhất trí tạo ngời chí Hùng Vương. Con cháu Biên Hòa cùng nhắc nhở, Quyết tâm gìn giữ vẹn biên cương.
02 Tháng Giêng 2012(Xem: 82736)
Em mơ có một ngày Bên đàn con cháu ngoan Ôn từng trang Sử cũ Rất kiêu hùng VIỆT NAM.
02 Tháng Giêng 2012(Xem: 87243)
Còn đấy bao tháng năm âm thầm anh mang Bao vấn vương cho đời thênh thang Những nỗi đau muộn màng
01 Tháng Giêng 2012(Xem: 83277)
Hoa sen biểu trưng Phật Không hoa nào sánh bằng Sống giữ tâm chân thật Thế giới mới hòa bình.
01 Tháng Giêng 2012(Xem: 81394)
Xuân đến rồi đi lại trở về Tuần hoàn luân chuyển giữa trời quê. Thời gian qua vội còn thương nhớ Tuổi hạc tăng mau cũng chán chê!
01 Tháng Giêng 2012(Xem: 85660)
Nhà hàng sắp đóng cửa, Cuộc vui khép lại rồi, Năm mới chia tay nhé, Mỗi người về một nơi.
01 Tháng Giêng 2012(Xem: 83287)
Hay tất cả đã trả thù Dân tộc Máu chảy xuống vì Huế mình bất khuất Huế hiên ngang nên oan nghiệt ngập trời Dậm đất ba lần khóc: Huế mình ơi.
31 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 87500)
Thân chúc an vui hưởng Tết mình Nhân lành quả tốt , hợp duyên xinh Đức tài , may mắn nên danh phận Hiếu hạnh , trung trinh đẹp nghĩa tình !
31 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 85211)
Bao giờ đàn chim Việt Bay về tổ ấm xưa Tìm mảnh đời đã mất Xuân ơi, Xuân về chưa???
29 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 93448)
Nhưng đất đã đo Vì bị nung bằng những lời dối trá Người bám vào Lửa đã đốt cháy tay