Tháng tư là tháng đương Xuân, đủ thứ hoa đang giữa kỳ nở rộ, lá mới đang độ nõn màu. Tháng tư của đất trời đẹp và quyến rũ vô cùng. Cũng chính tháng tư làm gợi thương gợi nhớ trong tôi, nỗi nhớ râm rĩ nhẹ nhàng nhưng nhức nhối mãnh liệt nhất. Tôi nhớ Sàigòn. "Nghìn trùng xa cách người đã đi rồi", cái tên Sàigòn như tên một người thương cách biệt để lại trong tôi bao nhiêu kỹ niệm tuyệt vời. Sinh ra ở Saigòn, lớn lên với Sàigòn, vui buồn trong nỗi buồn vui của Sàigòn và giã từ Sàigòn bằng những bước chân nặng trĩu cuối cùng lê thẳng lên cao. Tôi tin chắc rằng mỗi người Việt Nam đều có một Saìgòn của riêng mình. Từ những người sinh đẻ tại Saigòn, lớn lên sinh sống và định cư ở đó cho đến những người di trú từ các vùng của đất nước đến sinh sống tại Sàigòn hoặc những người đến rồi đi khỏi Sàigòn trong một thời gian ngắn như một người khách lữ hành cũng đều nhìn nhận Sàigòn là trái tim, là thủ đô của đất nước miền Nam. Tôi còn nhớ trong một vở kịch trên TV, một người mẹ trả lời cho đứa con nhỏ 5, 6 tuổi khi nó hỏi mẹ thủ đô là gì. Người mẹ đắn đo 1 chút rồi trả lời, "thủ đô là một nơi mà mình tìm cái gì cũng có". Câu trả lời thật đơn giản nhưng đầy đủ ý nghĩa và rất thích hợp với sự hiểu biết của đứa con còn nhỏ. Thật như vậy, là trung tâm điểm của vòng tròn miền Nam. Cả miền Nam đất nước đã qui tụ chung quanh Sàigòn. Sàigòn cái gì cũng có trong đó. Muốn tìm gì cũng có. Tùy theo mối liên hệ, tùy cách tiếp cận của mỗi người với Sàigòn mà Sàigòn ít nhiều trở thành da thịt máu huyết của mình. Với tôi, Sàigòn là tất cả người tôi. Sàigòn và tôi là một. |
Rồi những lần đi coi hát cọp. Bọn con nít chúng tôi hơn 10 đứa bò sát đất chun qua khoảng trống gần mặt đất của cánh cửa thoát hiểm 2 bên hông rạp hát Khi may mắn thì cả bọn lọt vào đuợc xem hát thoả thê, không may thì bị nắm cổ và bị đá đít đuổi ra ngoài. Đôi khi chúng tôi đổi chiến thuật dùng phương pháp khác, xin đóng vai con cháu đi kèm theo người lớn để được vô cửa đàng hoàng mà không tốn tiền. Vào thời đó một cặp vợ chồng hay người lớn đi xem hát được quyền dắt theo 1 trẻ em. Chiến thuật này coi vậy mà dễ thành công nhờ sự rộng lượng của những người dễ dãi, nhất là đôi vợ chồng trẻ đang thời hạnh phúc. Thường thường chiến thuật đi kèm này chỉ đi 1 đứa. Có hôm cả đám đi xem hát đình về khuya, lúc đi ngang qua cây thị lớn đứa nào cũng sợ ma. Mấy đứa con trai kêu mấy đứa con gái bấm 2 ngón tay vào rồi chạy nhanh la thật lớn “Án Ma Ni Bát Nị Hồng”. Không biết câu thần chú này có tác dụng hay không mà chúng tôi cả đám đều thoát hiểm về nhà bình yên cả. Sàigòn còn có đầy quà vặt mời gọi bên đường, bò bía chấm tương, xoài ngâm cam thảo, gỏi đu đủ cay xè, khô mực khô bò, hủ tiếu mì xào, chè đậu chè khoai thôi thì món gì cũng có, cũng hấp dẫn lủ trẻ chúng tôi. Chỉ cần xin nhà một ít tiền là đủ một chầu khoái khẩu. Sàigòn tuổi thơ của tôi hồn nhiên là thế đó. Saìgòn có những cơn mưa rào bất chợt, đang nắng sáng thì mưa đổ ào ào nặng hột một lúc rồi đột nhiên ngưng bặt một cách bất ngờ, làm cho tà áo trắng ngây thơ vô tội đã biến thành tội vạ ,"đúng là trời chợt mưa chợt nắng chẳng vì đâu"
Sàigòn của tôi là truờng Gia Long với hai hàng cây sao vút dọc lề đuờng Phan thanh Giản, là hàng phượng vĩ nở đỏ trong sân trường, là những áo trắng mượt mà vào những lúc "em tan trường về" cùng một đám đông lô nhô người nhà xôn xao chờ đón. Trong số đám người lô nhô dưới hàng cây cao bóng mát đó không thiếu những chàng trai nôn nóng kín đáo chờ "anh theo Ngọ về".
Thời đó chiếc áo dài từ năm đệ thất cũng không làm tôi tăng thêm chút nhu mì của người con gái tomboy như tôi nên chẳng có ma nào chọc ghẹo. Bạn bè đồng lứa có đứa đã biết e ấp làm điệu với những bạn trai, với những người tình, nhưng tôi chưa một lần xao xuyến với những cái lẻ tẻ này. Tôi còn chọc quê vài người bạn giao lưu ỏn ẻn gặp đối tượng "người yêu của lính" khi tan trường.
Sàigòn của tôi là ngôi trường thân yêu đó ôm trọn bạn bè thầy cô suốt bảy năm dài đầy ắp yêu thương.
Sàigòn của tôi là những xôn xao của lứa tuổi choi choi với những bài chansons như La Plus Belle Pour Aller Danser của giọng hát ròn rả thúc dục của Sylvie Vartan, với lời hát diễm tình thanh thoát "Et Les Yeux Dans Les Yeux Et La Main Dans La Main" qua giọng hát mượt mà của Francoise Hardy vào những năm đầu thập niên 60 của thế kỹ trước.
Tôi rất thích cô ca sĩ này vì những bài hát trẻ trung và tiếng hát đầy lôi cuốn này và nhất là tôi cũng được bạn bè tặng cho tôi cái mỹ danh Francoise Hardy chỉ vì tôi có tạng hình thon thon, cái mặt xương xương giống như cô ca sĩ lừng danh này. Khi phong trào Hippies lan tràn đến thủ đô Saìgòn thì chúng tôi cũng bị cuốn hút, cũng vài cái hoa cúc vàng dán trên xe , trên kiếng đeo mắt , cũng nhạc trẻ ngoài trời, cũng bạn bè cốc ổi bắp rang, cine, dạo phố
Sàigòn của tôi có "Con đường Duy Tân cây dài bóng mát" nơi đó có người tình trả lại người tình "buổi chiều khuôn viên mây trời xanh ngát, vết chân trên đường vẫn chưa phai nhạt", nơi đó có người bao lần "uống ly chanh đường, uống môi e ngọt", nơi đó cũng chứng kiến những cuộc chia ly não nề của "người từ trăm năm về ngang trường Luật, ta hỏng tú tài, ta hụt tình yêu, thi hỏng mất rồi, ta đợi ngày đi". Những lời ca tiếng hát làm đẹp con đường làm nôn nao lòng người này vẫn còn nguyên trong tôi. Tôi cũng có dịp miệt mài với giảng đường trường Luật một thời rồi cũng giã từ đường Duy Tân một cách im lặng nhẹ nhàng, không đầm đìa ướt át như những nhân vật tình tứ ca nhạc sĩ. Chắc chỉ vì tôi chưa có nổi một cuộc tình lớn nhỏ để có kinh nghiệm với người ta.
Sàigòn còn bận rộn với ban ngày đi học trường, ban đêm đi học cour luyện thi để khỏi phải làm Bùi Kiệm. Nào luyện thi, nào học thêm sinh ngữ, tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Đức, tiếng Nhật đủ thứ do các Toà Đại Sứ chủ trương. Phong trào học ngoại ngữ để có dịp đi du học cũng rầm rộ trong đám bạn bè cùng lứa với tôi.Trung tâm văn hóa Pháp đường Đồn Đất là nơi mà tôi được cái biệt danh "Francois Hardy" , Hội Việt Mỹ đường Mac Đỉnh Chi với toà lầu cao 4, 5 tầng đêm ngày bận rộn với những hoạt động như lớp học Anh Văn đàm thoại, triển lãm văn hoá, chiếu phim. Saigòn đã làm đứa con gái tom boy như tôi biết rơi lệ, là tiếng khóc nức nở của chị tôi vào cái ngày tháng tư khi tận mắt nhìn thấy Sài Gòn thân yêu đang oằn oại, hấp hối với đoàn xe tăng rầm rộ, cờ xí lạ hoắc đã nghiến nát con đường phẳng phiu, đường Công Lý, con đường biết bao nhiêu kỷ niệm thời thơ ấu của tôi, để rồi Sàigòn "bây giờ trời mưa hay nắng?" Chắc đã không còn những hàng cây sao thẳng tắp hai bên đường, chắc cũng không còn lá me vàng bay rợp trời khi gió thổi, cũng chẳng còn "em Sàigòn một thời áo tím Gia Long, em Sàigòn một thời áo trắng Trưng Vương ". Ôi Saìgòn chỉ còn là kỷ niệm..., Sàigòn! Sàigòn! có cái tên nào thay thế được!Tháng tư, tôi thổn thức với Sàigòn. Tháng tư, Sàigòn cũng đang thổn thức trong tôi.
Tịnh Nguyên(NTN)
Gửi ý kiến của bạn