NƯỚC MỸ CÓ VĨ ĐẠI KHÔNG? HÒA TRẦN

Tôi còn nhớ người Việt trong nước từng rất hồ hởi khi Việt Nam được tham gia tổ chức thương mại thế giới WTO sau khi được Trung Quốc khuyến cáo đừng vô. Cái kết là Trung Quốc vô trước đó vài năm và Việt Nam chậm chân đi sau.

Dưới thời tổng thống phe Dân Chủ Bill Clinton, hãng xưởng Mỹ kéo qua Trung Quốc lắp ráp và sản xuất hàng loạt, khiến chuỗi cung ứng giá trị gọi ngắn gọn là Supply Chain, nằm luôn bên Trung Quốc, từ nguồn nguyên liệu thô, nguyên liệu sơ chế cho đến quá trình lắp ráp. Cũng có sản phẩm được sản xuất ở Trung Quốc từ A tới Z, trừ phần thiết kế và phần mềm như cái iPhone của Apple, một trong những công ty có vốn trên thị trường chứng khoán lớn hàng đầu của Mỹ.

Nguyên cả tháng nay, nếu ai ra siêu thị thuốc Tây của Mỹ như CVS hay Walgreens mà tìm thấy được bình nước rửa tay khô (hand sanitizer) hay khẩu trang y tế (surgical mask) thì chắc hẳn người đó phải có mắt thần, chớ mắt thường không thấy được. Ngày nào trong 2 siêu thị này cũng có những linh hồn lang thang tìm kiếm 2 món này như kẻ đang đi lạc.

Đúng, nước Mỹ bị khủng hoảng Supply Chain trong mảng sản phẩm y tế khá trầm trọng. Đúng khi nói nước Mỹ không vĩ đại như mọi người tưởng theo đúng nghĩa đen.

Nếu ai có coi phim Midway nói về Hải Chiến lớn nhất thế giới giữa Mỹ và Nhật Bản ở trận Battle of Midway trong Thế Chiến Thứ 2 thì sẽ thấy vị Đô Đốc Hải Quân huyền thoại của Nhật Bản Yamamoto có nói câu này sau khi thắng trận Trân Châu Cảng (Pearl Harbor): "Tôi lo sợ rằng những gì chúng ta đã làm là đánh thức một gã khổng lồ đang ngủ và trao cho anh ta một giải pháp", nguyên bản bằng tiếng Anh là "I fear all we have done is to awaken a sleeping giant and fill him with a terrible resolve." Vị đô đốc Nhật Bản có nền tảng học vấn ở đại học Harvard này phải gọi là vĩ nhân. Ông biết thật là sai lầm khi đánh thức nước Mỹ đang ngủ quên. Còn chuyện Nhật Bản đã sai lầm như thế nào thì lịch sử chiến tranh thế giới đã ghi vào sách vở.

Nhiều thế hệ Mỹ đã ngủ quên trong cái tiện nghi hàng giá rẻ với hơn 90% hàng Made in China trên kệ. Có mấy ai phải nghĩ tới cảnh đi thơ thẩn trong siêu thị thuốc Tây chỉ để tìm cái khẩu trang đến mòn còn mắt hay không ? Và họ đã học được bài học từ Toàn Cầu Hóa (Globalism), từ tranh thủ hàng giá rẻ Made in China, và học từ chuyện nước Mỹ không vĩ đại trên từng cây số như vậy.

Chuyện gì xảy ra khi gã khổng lồ Mỹ bị đánh thức?

Tinh thần ái quốc của người Mỹ. Những chủ hãng rượu bourbon hay whisky địa phương ngừng nấu rượu để tập trung nấu cồn 70% (isopropyl alcohol) để làm nước rửa tay khô. Ba đại công ty xe hơi General Motors (GM), Ford và Tesla chuyển công xưởng lắp ráp xe hơi thành xưởng chế tạo máy trợ thở (ventilator) sau khi được bản quyền của hãng chuyên sản xuất thiết bị y tế. Hãng Abbott phát triển bộ thử test kit dành riêng cho virus Vũ Hán. Từ khắp 50 tiểu bang, dân Mỹ làm thiện nguyện khắp nơi, cung cấp thức ăn miễn phí cho học sinh và người nghèo, và hiến tặng khẩu trang và vật dụng y tế mà mình tích trữ được.

Tinh thần Mỹ lan tỏa tới mọi ngóc ngách của cuộc sống, trừ những kẻ moi móc tổng thống và chê bai nước Mỹ. Đau buồn hơn khi họ từng được nước Mỹ cưu mang. Một lon sữa miễn phí họ nhận cho con cái của họ cũng là tiền thuế của dân Mỹ. Đúng là NGHIỆP.

Và lần đầu tiên trong lịch sử, người Mỹ có thể nhận tiền trực tiếp gởi vào nhà băng của mình. Một gia đình 4 người có thể nhận tới 3400 đô la nếu hai vợ chồng không kiếm được hơn 198,000 đô la một năm theo hồ sơ khai thuế năm trước.

Đó mới là điều làm nước Mỹ vĩ đại. Trong cơn hoạn nạn, chính phủ Mỹ không kêu gọi toàn dân đóng góp mà chu cấp tiền cho toàn dân để họ khỏi phải chịu đựng khó khăn do dịch bệnh đem lại. Còn chuyện đóng góp vốn là tính cách Mỹ. Trên thế giới này, người dân Mỹ làm thiện nguyện nhiều số 1 thế giới. Tiền hiến tặng hay tài trợ của Mỹ bao phủ toàn cầu, từ tổ chức WHO, Liên Hiệp Quốc hay NATO. Đóng góp của Mỹ luôn là nhiều nhất.

Sống ở ngoài nước Mỹ mà chống Mỹ ghét Mỹ thì không sao, một phần vì nền tảng giáo dục và xung đột chính trị hay chiến tranh trong quá khứ. Chớ đã sống ở Mỹ rồi mà không biết nước Mỹ vĩ đại ở chỗ nào thì đúng là uổng phí một vé đi Mỹ mà nhiều người mong đợi.

Thử Thách cũng là Cơ Hội. Thử thách trước nạn dịch cúm Vũ Hán cũng là cơ hội của nước Mỹ, ít ra cũng là cơ hội hết phụ thuộc vào Chuỗi Cung Ứng của Trung Quốc.

Người Khổng Lồ Mỹ đã thức dậy rồi.
HÒA TRẦN