5:03 CH
Thứ Hai
9
Tháng Mười Hai
2024

NHÂN NGHĨA LỄ TRÍ TÍN

30 Tháng Mười 201212:00 SA(Xem: 27408)

Người không có Nhân thì sẽ thành kẻ độc ác.
 Người không có Nghĩa thì sẽ thành kẻ bội bạc
Người không có Lễ thì sẽ thành kẻ vô phép.
Người không có Trí thì sẽ thành kẻ ngu ngốc.
Người không có Tín thì sẽ thành kẻ giả dối.


image


NHÂN

 Thời nào cũng vậy, chữ nhân luôn đặt lên hàng đầu, là quan trọng hơn cả, nó đã là bao quát, là đạo làm người. Dù thời xưa hay thời nay chữ nhân đó vẫn thể hiện trong cách sống của mỗi con người. Cách đối nhân xử thế, tấm lòng của con người giữa đời thường, cũng như vai trò trách nhiệm của mỗi cá nhân trong xã hội.
 Chữ nhân trong mỗi người không chỉ là một tấm lòng, tấm lòng yêu thương con người, quê hương đất nước mà còn biết gắn cái riêng của mình vào cái chung của xã hội hiện tại, với sự ràng buộc giữa người với người, bằng những mối liên quan gắn kết.

image

NGHĨA

 Muốn thực hành chữ nghĩa, thì phải noi theo câu: “Kỷ sở bất dục vật thi ư nhơn”. Những việc gì ta chẳng muốn ai làm cho ta chịu đau khổ thảm sầu thì ta không nên đem các điều ấy mà làm cho người khác, mới là trọn nghĩa.
 Chữ nghĩa bao hàm rất lớn thay. Như là nghĩa cha con, nghĩa thầy trò, nghĩa chồng vợ, nghĩa anh em cốt nhục đồng-bào, nghĩa bằng hữu chi giao, ấy là ngũ-luân chi đạo. Mọi sự đều phải có nghĩa, thì mới đủ tư-cách làm người cao trọng.
 Chữ nhân và chữ nghĩa thường đi đôi với nhau, cho nên trong Kinh Sám Hối có 4 câu dạy rằng:

Làm người nhân-nghĩa xử xong,
Rủi cho gặp lúc long-đong chẳng sờn.
Làm người nhân-nghĩa giữ tròn,
Muôn năm bóng khuất tiếng còn bay xa.

 Nghĩa ở đây thể hiện vai trò, trách nhiệm của con người với người, giữa người với đời, với xã hội hiện tại. Sống ở đời cần có một trách nhiệm với đời, cũng chính vì vậy mà cần có nghĩa, sống có trách nhiệm với quê hương đất nước, với gia đình, với anh em bằng hữu cũng là nghĩa. Biết trả ơn khi mình đã nhận được những điều may mắn trong cuộc sống – đó cũng là nghĩa. Tại sao có nhiều người luôn biết quan tâm giúp đỡ mọi người trong xã hội, làm từ thiện tri ân với đời… cũng vì họ sống có nghĩa với đời, với cuộc sống hiện tại, họ biết cho khi đã nhận.
 Nghĩa cũng là sống cho mọi người chứ không chỉ sống cho riêng cá nhân mình.

LỄ

image

 Xem qua cách hành xử, ứng xử cùng với những nghi thức, lễ nghi đúng thủ tục, hợp lòng người trong cuộc sống đương thời mà qua đó xã hội đánh giá đến sự hiểu biết của một cá nhân, phải đạo với trời đất, hợp đạo với đời.
 Con người có thể sống cao thượng, phẩm giá được tôn quí là do nơi biết giữ lễ, còn bị tội lỗi làm mất tư-cách con người, thiên-hạ chê bai khinh bỉ nhục-nhã, là do nơi thất lễ.
 Nếu đánh giá một con người, một gia đình mà chỉ xét qua cách hành lễ nghi thôi không xét về nghĩa thì quả là thiếu sót. Bởi có nhiều người trong xã hội hàng ngày hành sự có thừa lễ nghi nhưng nghĩa thì lại thiếu.

TRÍ


image

 Nếu muốn làm được việc nghĩa thì phải có trí, phải có một sự hiểu biết nhất định ở xã hội. Có nhân, có nghĩa mà không có trí thì chẳng khác nào một người lính ra trận chỉ có áo giáp mà không có gươm, đao, chỉ bảo vệ được mình mà không bảo vê được người khác. Sống ở đời nếu chỉ sống cho riêng ta thì đơn giản quá, mà muốn giúp đỡ được người khác tất mình phải có tài, có hiểu biết.

 Trí là một sự hiểu biết, người không trí, không hiểu biết thì quả là một thiệt thòi lớn, có thể nói người không trí không làm được gì cả. Nếu như ngày xưa đánh giá chữ trí của một con người qua sự hiểu biết về đạo quân tử, triết lý Khổng giáo, Lão giáo hay Phật giáo thì ngày nay ngoài sự hiểu biết về lĩnh vực văn hóa xã hội, triết học thì cần có một sự hiểu biết về khoa học tự nhiên, bước sang thế kỷ XXI, với cuộc sống hiện đại, thông tin chóng mặt thì điều đó là cần thiết. Hiểu biết nhiều có thể làm được nhiều việc có ích với đời nếu người đó có nhân, có nghĩa trong tâm.


TÍN

 Chữ tín là bằng hữu của uy tín, thủy chung trước sau như một, không thay lòng đổi dạ, dù hứa hẹn một việc nhỏ cũng chẳng sai lời, mới gọi là người biết giữ uy tín.
 Chữ tín trong cuộc sống hàng ngày rất quan trọng, dù thời xưa hay thời nay thì sống ở đời mọi người cũng cần có một uy tín nhất định trong quan hệ với mọi người xung quanh. Thời xưa cái uy tín với bạn bè luôn được đánh giá cao, uy tín đó sẽ gây dựng được lòng tin, mọi người tin tưởng sẽ dễ dàng được mọi người giúp đỡ trong cuộc sống. Nói thì phải làm, sống trung thực với mọi người, với bản thân.

image

 Ngày nay cũng vậy cho dù anh có tài nhưng không có được uy tín thì cũng chẳng ai theo, muốn được người khác giúp đỡ thì bản thân mình phải giữ được lòng tin trước mọi người, chưa nói đến trong quan hệ làm ăn ở xã hội, chữ tín cái uy tín trong công việc luôn đặt lên hàng đầu, quyết định đến sự thành công.
 Nói chung, Nhân Nghĩa Lễ Trí Tín luôn có sự gắn kết với nhau, làm con người mà thiếu đi một cũng không được. Như bài thơ sau:
Người không có Nhân thì sẽ thành kẻ độc ác.
Người không có Nghĩa thì sẽ thành kẻ bội bạc.
Người không có Lễ thì sẽ thành kẻ vô phép.
Người không có Trí thì sẽ thành kẻ ngu ngốc.
Người không có Tín thì sẽ thành kẻ giả dối.






Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
09 Tháng Mười Hai 2024(Xem: 5)
Có hơn 1.400 cán bộ và chiến sĩ Trung Quốc tử trận tại Việt Nam trong hai cuộc chiến với Pháp và Mỹ.
07 Tháng Mười Một 2024(Xem: 209)
Thời VÀNG SON của các chú, một đời làm con vật trong gánh xiệc của bọn GIẶC PHƯƠNG BẮC như hôm nay….Sẽ biến mất trong một ngày không xa.
20 Tháng Chín 2024(Xem: 502)
nếu im lặng vẫn được xem là “thái độ” “đúng” đối với trí thức đứng trước thời cuộc thì dân tộc này sẽ không chỉ chìm trong bóng tối..
01 Tháng Bảy 2024(Xem: 1118)
Các sư đoàn xâm nhập của CS Bắc Việt bị phản công điên đảo phải rút qua biên giới dưỡng quân
28 Tháng Sáu 2024(Xem: 1021)
Điều đầu tiên con cần phải học không phải là cách chống đỡ với cuộc sống này, mà là học cách yêu thương và tha thứ
26 Tháng Sáu 2024(Xem: 956)
Người bán vé tàu điện ngầm ở Paris chỉ ra vì sao VN không thể trở thành quốc gia thịnh vượng
02 Tháng Năm 2024(Xem: 826)
Sự thiếu vắng tiếng nói của miền Nam cũng đã được nêu lên với đoàn làm phim trong buổi giới thiệu bộ phim tại Sài Gòn vào tháng 8/2017
29 Tháng Tư 2024(Xem: 749)
Nhạc vàng tuy ngôn từ thật bình dân nhưng đẹp, rất trao chuốt và giàu giai điệu, nó chứa đầy một trời yêu thương,
20 Tháng Tư 2024(Xem: 728)
Thu nhập của anh bây giờ gấp nhiều lần số tiền anh trả lại ngày nào, lại có vị trí xã hội và lòng tự hào mà việc giấu diếm số tiền không thể đem lại!
08 Tháng Tư 2024(Xem: 1268)
Tôi là người Việt về thăm quê thì mắc mớ gì mà gọi tôi là ‘Việt Kiều’?! Đáng lý ra nên gọi là ‘Kiều Bào’.
01 Tháng Tư 2024(Xem: 1280)
rõ ràng, hơi mắc. Dân Việt, tội thay, không những đã bị hớ mà còn mua nhầm đồ giả và đồ đểu nữa cơ!
25 Tháng Ba 2024(Xem: 1428)
thế nhưng trên thế giới này có rất nhiều người đều đang vắt óc suy nghĩ làm thế nào để chỉ bỏ ra một chút công sức hay một chút tiền mà có được nhiều thứ.
04 Tháng Ba 2024(Xem: 1425)
Nhưng những ai đã từng sống ở nước ngoài, mà phản đối ý kiến của tôi, thì tôi sẽ rất vui và sẵn lòng được chất vấn.
05 Tháng Hai 2024(Xem: 1336)
Đúng là một thảm kịch của lịch sử hỏa xa Đông Dương! Nếu đường xe lửa này không bị tháo gỡ
01 Tháng Hai 2024(Xem: 1421)
văn kiện... để thoả hiệp với giặc, chấp nhận đất, biển, đảo của mình thuộc về giặc là đắc tội với dân tộc
18 Tháng Giêng 2024(Xem: 1319)
Hoàng Sa, xa vời ơi Hoàng Sa! Tên người ngân buồn như bản thánh ca…
18 Tháng Giêng 2024(Xem: 1277)
Anh chiến sĩ, là anh lính chiến VNCH, là nhơn vật quan trọng trong toàn bài hát. Vì anh lính mới có "chúc anh vui bước đường công danh"
02 Tháng Mười Hai 2023(Xem: 1352)
Sống tủi làm chi đứng chật trời! Sống nhìn thế giới hổ chăng ai?
27 Tháng Mười 2023(Xem: 1707)
Đừng bắt những đứa trẻ yêu nước khi chúng chưa biết yêu bản thân mình. Đừng bắt những đứa trẻ yêu nước khi người lớn không yêu nước
27 Tháng Mười 2023(Xem: 1640)
"khu rừng bê tông", sẽ không ai có thể nói rằng dưới mặt nước là một thành phố xinh đẹp đã tìm ra cách để sống với thiên nhiên.
22 Tháng Tám 2023(Xem: 2302)
Hào quang lịch sử, vinh quang quá khứ, dân tộc anh hùng, bốn nghìn năm văn hóa...... sẽ chỉ là một thứ huy chương cũ kỹ treo trên tường một căn nhà đã dột nát
18 Tháng Tám 2023(Xem: 1926)
tôi không thể nhận ơn huệ từ kẻ khác, nhưng tôi đã trên con đường trở về nơi chốn của mình: tôi là người Việt.
09 Tháng Tám 2023(Xem: 1829)
Ngoài phố, gió bắt đầu lạnh, từng tốp học sinh chạy tập thể dục rầm rập trên vỉa hè, những chiếc áo khoác thêu cờ quốc gia ở sau lưng. Và Tony biết, sau lưng của mỗi công dân luôn là một Tổ quốc.
01 Tháng Sáu 2023(Xem: 2536)
Các anh hãy làm nhạc hay hơn nó, có tài năng hơn nó để vĩnh cửu như nó … Dèm pha, mai mỉa, xúc phạm nó vô nghĩa! Nó càng bất tử
27 Tháng Tư 2023(Xem: 2351)
đoàn kết với nhau vì những mục tiêu lớn, mà trước mắt của chúng ta là những vấn đề phải đối phó như chủ quyền của đất nước
08 Tháng Ba 2023(Xem: 2575)
trực tiếp góp ý nhẹ nhàng trong tinh thần xây dựng để hội đoàn càng ngày càng phát triển tốt đẹp hơn, thay vì mình đứng bên ngoài cứ chê trách.
13 Tháng Mười Một 2022(Xem: 3180)
Và chúng ta thương được nhau, nhìn nhau mà cảm thông ... cũng là một cuộc tu hành vĩ đại.
31 Tháng Mười 2022(Xem: 3291)
Sống sót sau chiến tranh là một điều may mắn, nhưng nhiều khi tôi nghĩ, sống sót để làm gì mới là điều đáng nói, phải không anh?
26 Tháng Bảy 2022(Xem: 3250)
Và nguyên nhân chính của mọi thảm trạng trên đất nước ngày nay là cơ chế độc tài CS. Do đó, thay đổi mà Việt Nam cần là thay đổi cơ chế CS đang thống trị
22 Tháng Bảy 2022(Xem: 3415)
Một động tác nhỏ nhưng rất văn hoá và nhân văn, một hình ảnh cao đẹp hết sức, phải đáng trân trọng và phổ biến trong xã hội ngày nay
27 Tháng Năm 2022(Xem: 3918)
những kẻ có những cái đầu to quá khổ nhưng bộ óc không chỉ teo bé mà còn chứa đầy những thứ giống hệt thứ cám mà người Thái sản xuất ở Việt Nam.
24 Tháng Năm 2022(Xem: 3716)
Cuộc sống này ta tạo nên nó chỉ mười phần trăm, còn chín mươi phần trăm là tùy thuộc cách ta tiếp nhận nó!
06 Tháng Năm 2022(Xem: 4161)
hình ảnh qua sự sụp đổ đầy oan khiên , vô lý của 1 chế độ hoàn toàn chính đại, hoàn toàn oai hùng...
29 Tháng Tư 2022(Xem: 3465)
Buổi lễ chấm dứt vào hồi 17 giờ 50 phút và mọi người đã rời khỏi dinh Độc Lập dưới cơn mưa đầu mùa nặng hạt và mây đen giăng phủ cả bầu trời…
22 Tháng Tư 2022(Xem: 3767)
Ps: Bài học này thật sự quan trọng trong cuộc sống chúng ta. Những điều chân thành từ tấm lòng của bạn không phải ai
19 Tháng Tư 2022(Xem: 3808)
chỉ biết thật đau trong lòng. Cây viết dường như đã hết mực Những ngón tay bấm máy run run.
21 Tháng Ba 2022(Xem: 3699)
Người hạnh phúc nhất không phải là người có tất cả những thứ tốt nhất. Họ chỉ trân trọng mọi thứ mà họ có.
01 Tháng Hai 2022(Xem: 3835)
Trước giờ vẫn nghe câu “Thắng làm vua, thua làm giặc” và “Kẻ thắng viết nên lịch sử”, nhưng chưa từng thấm thía nó như lúc này!
25 Tháng Giêng 2022(Xem: 4165)
Chúc mọi người ai là chủ nợ thì đòi được đầy đủ. Ai là con nợ thì trả trong hoan hỉ. Cả nhà cùng vui nhân dịp xuân về.
18 Tháng Giêng 2022(Xem: 4002)
Vậy là Trung Quốc đã cướp Hoàng Sa của chúng ta gần nửa thế kỷ. Xem lại ảnh này lần nào cũng rưng rưng
16 Tháng Giêng 2022(Xem: 4260)
Mấy chục năm nay, ở Việt Nam người ta bỏ tiếng Nga để quay sang học tiếng Anh nhưng càng học tiếng Anh thì lại càng ra tiếng... U
21 Tháng Mười Một 2021(Xem: 5156)
Đã đến lúc phải tôn vinh đúng mức các thầy cô giáo, đặc biệt là ở bậc tiểu học, trả lương xứng đáng, và dĩ nhiên phải sàng lọc để chọn đúng những người
15 Tháng Chín 2021(Xem: 5078)
Hãy biến mỗi ngày thành một ngày có ý nghĩa và tràn ngập niềm vui; hãy lưu lại cho thế hệ sau những điều tốt đẹp.
29 Tháng Tám 2021(Xem: 5183)
cụ Biden dĩ nhiên sẽ là người chịu trách nhiệm đầu tiên. Nhưng tất cả những người đã bỏ phiếu cho cụ sẽ liên đới chịu trách nhiệm trước lịch sử
29 Tháng Tám 2021(Xem: 5282)
Đủ rồi các bạn hỉ? ! Xin tạm biệt. Xin lắng chúc lòng thương nhớ quê hương đã mầt và thương xót cho đất nước và người dân A Phú Hản xa xôi kia.
27 Tháng Bảy 2021(Xem: 5994)
Chúng ta thật sự chỉ còn có thể trông cậy vào nhau để sống còn trong trận cuồng phong Covid này. KHÔNG CÒN AI KHÁC!
26 Tháng Bảy 2021(Xem: 5582)
từng dòng người tháo chạy khỏi Sài Gòn. Bởi Sài gòn không còn đủ sức cưu mang họ.... Sài gòn bệnh nặng rồi.
21 Tháng Bảy 2021(Xem: 4887)
Xin đừng vì cảm xúc nhất thời hay vì lấy thành tích cho phong trào của hội nọ hội kia mà tổ chức ra những việc không có giá trị và lãng phí tình cảm thực sự của người dân như vậy nữa.
18 Tháng Bảy 2021(Xem: 4577)
phần ăn giấm giúi cho nhau dưới gầm bàn quyền lực. Tuổi trẻ đó, thời đại đó, sẽ không khác gì dành cho loài dã thú.
08 Tháng Sáu 2021(Xem: 5478)
Nếu bạn muốn mối quan hệ của mình thành công, hãy luôn nhớ mang theo sự tử tế và vị tha. Chắc chắn, sẽ có rất nhiều thách thức phải đối mặt và vượt qua