5:20 SA
Thứ Sáu
29
Tháng Ba
2024

LẠM BÀN VỀ NHIỆM VỤ CẦM BÚT CỦA NHỮNG NHÀ VĂN VIỆT NAM LƯU VONG - NGUYỄN THIẾU NHẪN

08 Tháng Giêng 201212:00 SA(Xem: 13539)

 Nhân chuyến ra đi vĩnh viễn của kịch tác giả Václav Hvel, cựu Tổng Thống Cộng Hoà Czech, linh hồn của cuộc “Cách mạng Nhung” tại Tiệp Khắc năm 1989, xin lạm bàn về nhiệm vụ cầm bút của những nhà văn Việt Nam lưu vong.*

 Kịch tác gia, nhà báo, nhà thơ, nhà đạo diễn, nhà bất đồng chính kiến Václav Havel từ vị trí một người tù chính trị đã trở thành Chủ Tịch thứ 10 và cuối cùng của Tiệp Khắc vào năm 1989. Đó cũng là năm bức tường Berlin sụp đổ và cuộc “Cách mạng Nhung” ở Tiệp Khắc đã hoàn thành mỹ mãn, giải thể chế độ Cộng Sản trên xứ sở này không cần tới một tiếng súng. Đến năm 1993 ông trở thành Tổng Thống đầu tiên của Cộng hoà Czech tức Czechoslovakia, vừa tách ra thành hai nước Czech và Slovakia.

Bước đường sự nghiệp của ông tương tự như của Nelson Mandela ở châu Phi, không gian khổ bằng, nhưng đầy màu sắc rực rỡ trong một cuộc đời hoạt động với thiên tài của một nghệ sĩ và niềm tin vào chính nghĩa của một nhà cách mạng chân chính.

Hình ảnh của Václav Havel có vẻ như rụt rè, với bộ ria lưa thưa và điếu thuốc lá liền miệng suốt ngày, đầy vẻ kịch sĩ và trí thức, đã trở thành hình ảnh thân yêu đối với người dân Tiệp và biểu tượng của dân chủ Đông Âu từ thập niên 1960 đến mãi sau này. Ông qua đời ngày Chủ Nhật 18 tháng 12 năm 2011, vì ung thư phổi lâu năm tái phát.

Với tài hùng biện và tài năng văn học nghệ thuật hiếm có, với đức hy sinh quên mình cho lý tưởng cách mạng bất bạo động, Václav Havel từng được Tổng Thống Hoa Kỳ Bill Clinton so sánh với thủy tổ của lý tưởng bất bạo động, “Thánh” Mohandas Karamchand Gandhi của Ấn Độ, và lãnh tụ nhân quyền Martin Luther King Jr. của Mỹ.

Thủ Tướng Anh Margaret Thatcher từ thế kỷ trước đã ca ngợi ông như một nhân vật nổi bật của thế kỷ 20.

Tổng Thống Barrack Obama tuyên bố từ Washington: "Cuộc đối kháng bất bạo động của ông Václav Havel đã làm rung chuyển nền móng của một đế quốc, phơi bày sự trống rỗng của ý thức hệ hà khắc, đồng thời chứng minh rằng đức lãnh đạo tinh thần công chính có sức mạnh vượt trội hơn bất kỳ loại vũ khí nào”. (Theo Việt Long – RFA).

 Trong nhiều bài viết về cái chết của Václav Havel, hình như nhiều người quên mất hoặc không nhớ tới ông đã từng là Chủ Tịch Danh dự của Trung Tâm Văn Bút Tiệp (Centre PEN Tchèque/Czech PEN Centre).

 “Những người cầm bút, có người coi sự hoạt động chính trị như phản lại sự độc lập của ngòi bút và khước từ tham gia chính trị với quan điểm rằng công việc của nhà văn chỉ có viết mà thôi; có người lại chủ trương tham gia hoạt động cộng đồng như một công dân và tham gia hoạt động chính trị với ý nghĩa tích cực nhất”.

Trên đây là những lời phát biểu của kịch tác gia Václav Havel, trong tư cách Tổng Thống và là Chủ tịch Chủ Tịch Danh dự Trung Tâm Văn Bút Tiệp và những lời này được phát biểu trong Đại Hội Văn Bút Quốc Tế ngày 7 tháng 11 năm 1994 tại Prague, thủ đô Cộng Hoà Tiệp.

Là một-người-lính-miền-Nam-cầm-bút để tiếp tục chống lại hiểm họa cộng sản - tôi tự nhận mình là người cầm bút thuộc thành phần thứ hai: chủ trương tham gia hoạt động cộng đồng như một công dân và tham gia hoạt động chính trị với ý nghĩa tích cực nhất - theo như lời phát biểu của kịch tác gia Václav Havel.

Trong 25 năm cầm bút và sinh hoạt cộng đồng, tôi đã thực hiện đúng như tôn chỉ mà tôi đã tự đề ra: viết để chống lại cái ác là chủ nghĩa cộng sản đã đày đọa dân tộc Việt Nam trong hơn 65 năm qua!

*

“… Nếu chúng ta không bất bình

Trước cái hèn cái xấu

Nếu không biết thế nào là chiến đấu

Làm gì có được tự do

Nếu hai chân không đứng lại bò

Nếu chỉ biết hoan hô “phải đạo”

Để giữ vững miếng cơm, manh áo

Đời cần gì ngòi bút chúng ta

Nếu văn chương dối trá lọc lừa

Thì chữ nghĩa càng thêm xấu hổ!...”

 

Tôi rất tâm đắc với những câu thơ trên đây của cố thi sĩ Hà Thượng Nhân.

Trong nhiều bài viết, tôi công kích thẳng thừng, không khoan nhượng “những nhà văn uy thế văn nghệ đầy mình” lại viết bài ca tụng đất nước “mới lên từng giờ”, “đất nước đã có nhiều thay đổi”; nhưng lại có thái độ loay hoay, luẩn quẩn giữa sống và viết, cụp đuôi, cúi đầu không dám sống điều mình viết.

Tôi coi thường “những người cầm bút uy thế văn nghệ đầy mình” nhưng lại chủ trương giao lưu văn hóa với Việt Cộng về trong nước xin xỏ, lạy lục để được VC cho phép in sách và phổ biến!

*

Trong bài “Viết vì lưu vong” bác sĩ Trần Văn Tích đã viết như sau:

“Trước 75 tôi cũng từng viết. Nhưng tôi chỉ viết quanh quẩn về một nội dung: biện hộ cho đông y trước thái độ không mấy thân thiện của tây y.

Tỵ nạn ở nước ngoài, tôi chuyển dần thế đứng và thay dần cách viết. Tôi ngầm ký thác lập trường chống độc tài đảng trị trong một số lớn bài viết của tôi. Tôi cũng có những bài nghị luận chính trị trực tiếp chống Cộng bên cạnh những bài đả kích VC một cách xa xôi. Rất nhiều bài không nói gì về chủ nghĩa mácxít, trái lại nội dung hoàn toàn thuộc lãnh vực văn học văn chương nhưng vẫn mang màu sắc chống Cộng.

Tôi quan niệm rằng trước tai họa vô song đổ lên đầu dân tộc, mỗi người Việt lưu vong góp được cái gì thì góp, kẻ bằng cánh tay, kẻ bằng hiện vật, kẻ bằng lời nói, kẻ bằng trang báo. Tôi nghiệm ra rằng hầu như không có ngòi bút tỵ nạn nào rời bỏ thế đứng chống đối đại họa độc tài đảng trị và cũng không có ai chấp nhận chính sách văn học chỉ huy. Thế mạnh của văn học chính thống là thể hiện, biện luận phân giải những vấn đề chính nghĩa xoay quanh công cuộc chống ách nô lệ mácxít. Đối với tôi, người viết văn tỵ nạn lưu vong không coi sáng tác là một biểu hiện của tài hoa, mà là một bổn phận, vừa thỏa mãn nhu cầu tinh thần, vừa đóng góp cho đại cuộc.

Văn hóa văn học lưu vong của chúng ta không chịu đầu hàng thực tế là tự thấy đương nhiên có nhiệm vụ ngăn chặn làn sóng man rợ và tàn bạo đang đe dọa cuộc sống tự do. Tin tưởng vào tính thiêng liêng của các bản thông điệp do mình gửi đi, các ngòi bút nuôi hy vọng tác động đến quần chúng. Cho nên người cầm bút có trách nhiệm tự động tự giác từ bỏ tìm tòi nghệ thuật thuần túy, lìa xa con đường dẫn đến văn nghệ trừu tượng hay thi ca bí hiểm.

Trái lại nhiều người trong chúng ta quan niệm sáng tác phải có tác động vận động quần chúng, mà mong ước tác động vào thực tại cuộc sống tất yếu sẽ tham gia vào cuộc đấu tranh chính trị trước cơn sốt trầm trọng của lịch sử tổ quốc. Đó là một trong những lý do và cũng là kích động khiến nhiều trang mạng ra đời để tồn tại cho đến tận hôm nay.”


*

Tôi gần như hoàn toàn đồng ý với nội dung trong trích đoạn trên của bài viết “Viết vì lưu vong” của bác sĩ Trần Văn Tích; nhưng xin không đồng ý với đoạn:

“Tôi nghiệm ra rằng hầu như không có ngòi bút tỵ nạn nào rời bỏ thế đứng chống đối đại họa độc tài đảng trị và cũng không có ai chấp nhận chính sách văn học chỉ huy!”

Theo tôi, bác sĩ Trần Văn Tích đã quá lạc quan, hoặc quá độ lượng khi cho rằng “hầu như không có ngòi bút tỵ nạn nào rời bỏ thế đứng chống độc tài đảng trị và cũng không có ai chấp nhận chính sách văn học chỉ huy.”

Theo tôi biết:

-Có những ngòi bút tỵ nạn, lại là những ngòi bút tỵ nạn “uy thế văn nghệ đầy mình” không những rời bỏ thế đứng chống đối đại họa độc tài đảng trị”, mà những kẻ này lại ra còn ra sức ca tụng đại họa độc tài đảng trị lên đến tận mây xanh!

-Có những kẻ cầm bút tỵ nạn chấp xin chấp nhận chính sách văn hóa chỉ huy vì một mục đích thầm kín nào đó đã về nước xin xỏ, lạy lục nhà cầm quyền để được cho phép in và phổ biến tác phẩm của họ. Có những nghệ sĩ “uy thế văn nghệ đầy mình” vì chút danh lợi cuối đời đã phải lạy lục, xin xỏ nhà cầm quyền độc tài đảng trị cho phép họ về nước sáng tác và trình diễn…

*

Xin thưa đây chỉ là chuyện lạm bàn về nhiệm vụ của người cầm bút Việt Nam lưu vong nhân dịp nhà văn, kịch tác gia Václav Havel, cựu Tổng Thống Cộng Hoà Czech cũng là cựu Chủ Tịch Danh dự Văn Bút Tiệp Khắc vừa qua đời. Do đó, nếu có điều gì làm phật lòng ai đó xin được bỏ quá cho.

Bởi lẽ, chẳng phải điều tranh đấu cuối cùng và trên hết của người cầm bút là tranh đấu cho sự tự do, hay sao?!

NGUYỄN THIẾU NHẪN

http://nguyenthieunhan.wordpress.com













Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
25 Tháng Ba 2024(Xem: 89)
thế nhưng trên thế giới này có rất nhiều người đều đang vắt óc suy nghĩ làm thế nào để chỉ bỏ ra một chút công sức hay một chút tiền mà có được nhiều thứ.
04 Tháng Ba 2024(Xem: 373)
Nhưng những ai đã từng sống ở nước ngoài, mà phản đối ý kiến của tôi, thì tôi sẽ rất vui và sẵn lòng được chất vấn.
05 Tháng Hai 2024(Xem: 419)
Đúng là một thảm kịch của lịch sử hỏa xa Đông Dương! Nếu đường xe lửa này không bị tháo gỡ
01 Tháng Hai 2024(Xem: 472)
văn kiện... để thoả hiệp với giặc, chấp nhận đất, biển, đảo của mình thuộc về giặc là đắc tội với dân tộc
18 Tháng Giêng 2024(Xem: 386)
Hoàng Sa, xa vời ơi Hoàng Sa! Tên người ngân buồn như bản thánh ca…
18 Tháng Giêng 2024(Xem: 380)
Anh chiến sĩ, là anh lính chiến VNCH, là nhơn vật quan trọng trong toàn bài hát. Vì anh lính mới có "chúc anh vui bước đường công danh"
02 Tháng Mười Hai 2023(Xem: 498)
Sống tủi làm chi đứng chật trời! Sống nhìn thế giới hổ chăng ai?
27 Tháng Mười 2023(Xem: 825)
Đừng bắt những đứa trẻ yêu nước khi chúng chưa biết yêu bản thân mình. Đừng bắt những đứa trẻ yêu nước khi người lớn không yêu nước
27 Tháng Mười 2023(Xem: 748)
"khu rừng bê tông", sẽ không ai có thể nói rằng dưới mặt nước là một thành phố xinh đẹp đã tìm ra cách để sống với thiên nhiên.
22 Tháng Tám 2023(Xem: 1292)
Hào quang lịch sử, vinh quang quá khứ, dân tộc anh hùng, bốn nghìn năm văn hóa...... sẽ chỉ là một thứ huy chương cũ kỹ treo trên tường một căn nhà đã dột nát
18 Tháng Tám 2023(Xem: 1097)
tôi không thể nhận ơn huệ từ kẻ khác, nhưng tôi đã trên con đường trở về nơi chốn của mình: tôi là người Việt.
09 Tháng Tám 2023(Xem: 957)
Ngoài phố, gió bắt đầu lạnh, từng tốp học sinh chạy tập thể dục rầm rập trên vỉa hè, những chiếc áo khoác thêu cờ quốc gia ở sau lưng. Và Tony biết, sau lưng của mỗi công dân luôn là một Tổ quốc.
01 Tháng Sáu 2023(Xem: 1630)
Các anh hãy làm nhạc hay hơn nó, có tài năng hơn nó để vĩnh cửu như nó … Dèm pha, mai mỉa, xúc phạm nó vô nghĩa! Nó càng bất tử
27 Tháng Tư 2023(Xem: 1487)
đoàn kết với nhau vì những mục tiêu lớn, mà trước mắt của chúng ta là những vấn đề phải đối phó như chủ quyền của đất nước
08 Tháng Ba 2023(Xem: 1740)
trực tiếp góp ý nhẹ nhàng trong tinh thần xây dựng để hội đoàn càng ngày càng phát triển tốt đẹp hơn, thay vì mình đứng bên ngoài cứ chê trách.
13 Tháng Mười Một 2022(Xem: 2195)
Và chúng ta thương được nhau, nhìn nhau mà cảm thông ... cũng là một cuộc tu hành vĩ đại.
31 Tháng Mười 2022(Xem: 2396)
Sống sót sau chiến tranh là một điều may mắn, nhưng nhiều khi tôi nghĩ, sống sót để làm gì mới là điều đáng nói, phải không anh?
26 Tháng Bảy 2022(Xem: 2373)
Và nguyên nhân chính của mọi thảm trạng trên đất nước ngày nay là cơ chế độc tài CS. Do đó, thay đổi mà Việt Nam cần là thay đổi cơ chế CS đang thống trị
22 Tháng Bảy 2022(Xem: 2479)
Một động tác nhỏ nhưng rất văn hoá và nhân văn, một hình ảnh cao đẹp hết sức, phải đáng trân trọng và phổ biến trong xã hội ngày nay
27 Tháng Năm 2022(Xem: 3009)
những kẻ có những cái đầu to quá khổ nhưng bộ óc không chỉ teo bé mà còn chứa đầy những thứ giống hệt thứ cám mà người Thái sản xuất ở Việt Nam.
24 Tháng Năm 2022(Xem: 2851)
Cuộc sống này ta tạo nên nó chỉ mười phần trăm, còn chín mươi phần trăm là tùy thuộc cách ta tiếp nhận nó!
06 Tháng Năm 2022(Xem: 3224)
hình ảnh qua sự sụp đổ đầy oan khiên , vô lý của 1 chế độ hoàn toàn chính đại, hoàn toàn oai hùng...
29 Tháng Tư 2022(Xem: 2526)
Buổi lễ chấm dứt vào hồi 17 giờ 50 phút và mọi người đã rời khỏi dinh Độc Lập dưới cơn mưa đầu mùa nặng hạt và mây đen giăng phủ cả bầu trời…
22 Tháng Tư 2022(Xem: 2893)
Ps: Bài học này thật sự quan trọng trong cuộc sống chúng ta. Những điều chân thành từ tấm lòng của bạn không phải ai
19 Tháng Tư 2022(Xem: 2951)
chỉ biết thật đau trong lòng. Cây viết dường như đã hết mực Những ngón tay bấm máy run run.
21 Tháng Ba 2022(Xem: 2865)
Người hạnh phúc nhất không phải là người có tất cả những thứ tốt nhất. Họ chỉ trân trọng mọi thứ mà họ có.
01 Tháng Hai 2022(Xem: 3008)
Trước giờ vẫn nghe câu “Thắng làm vua, thua làm giặc” và “Kẻ thắng viết nên lịch sử”, nhưng chưa từng thấm thía nó như lúc này!
25 Tháng Giêng 2022(Xem: 3331)
Chúc mọi người ai là chủ nợ thì đòi được đầy đủ. Ai là con nợ thì trả trong hoan hỉ. Cả nhà cùng vui nhân dịp xuân về.
18 Tháng Giêng 2022(Xem: 3185)
Vậy là Trung Quốc đã cướp Hoàng Sa của chúng ta gần nửa thế kỷ. Xem lại ảnh này lần nào cũng rưng rưng
16 Tháng Giêng 2022(Xem: 3445)
Mấy chục năm nay, ở Việt Nam người ta bỏ tiếng Nga để quay sang học tiếng Anh nhưng càng học tiếng Anh thì lại càng ra tiếng... U
21 Tháng Mười Một 2021(Xem: 4218)
Đã đến lúc phải tôn vinh đúng mức các thầy cô giáo, đặc biệt là ở bậc tiểu học, trả lương xứng đáng, và dĩ nhiên phải sàng lọc để chọn đúng những người
15 Tháng Chín 2021(Xem: 4162)
Hãy biến mỗi ngày thành một ngày có ý nghĩa và tràn ngập niềm vui; hãy lưu lại cho thế hệ sau những điều tốt đẹp.
29 Tháng Tám 2021(Xem: 4320)
cụ Biden dĩ nhiên sẽ là người chịu trách nhiệm đầu tiên. Nhưng tất cả những người đã bỏ phiếu cho cụ sẽ liên đới chịu trách nhiệm trước lịch sử
29 Tháng Tám 2021(Xem: 4443)
Đủ rồi các bạn hỉ? ! Xin tạm biệt. Xin lắng chúc lòng thương nhớ quê hương đã mầt và thương xót cho đất nước và người dân A Phú Hản xa xôi kia.
27 Tháng Bảy 2021(Xem: 5160)
Chúng ta thật sự chỉ còn có thể trông cậy vào nhau để sống còn trong trận cuồng phong Covid này. KHÔNG CÒN AI KHÁC!
26 Tháng Bảy 2021(Xem: 4715)
từng dòng người tháo chạy khỏi Sài Gòn. Bởi Sài gòn không còn đủ sức cưu mang họ.... Sài gòn bệnh nặng rồi.
21 Tháng Bảy 2021(Xem: 4125)
Xin đừng vì cảm xúc nhất thời hay vì lấy thành tích cho phong trào của hội nọ hội kia mà tổ chức ra những việc không có giá trị và lãng phí tình cảm thực sự của người dân như vậy nữa.
18 Tháng Bảy 2021(Xem: 3774)
phần ăn giấm giúi cho nhau dưới gầm bàn quyền lực. Tuổi trẻ đó, thời đại đó, sẽ không khác gì dành cho loài dã thú.
08 Tháng Sáu 2021(Xem: 4548)
Nếu bạn muốn mối quan hệ của mình thành công, hãy luôn nhớ mang theo sự tử tế và vị tha. Chắc chắn, sẽ có rất nhiều thách thức phải đối mặt và vượt qua
18 Tháng Tư 2021(Xem: 5734)
Toàn thế giới không có một chính quyển dân chủ tiên tiến nào mà phải quản tri đất nước sau hàng rào sắt thép hay đít của những người lính chiến
10 Tháng Ba 2021(Xem: 5829)
Một đứa trẻ sinh trưởng và lớn lên trong gia đình khoan hậu, thiện lương cũng sẽ mang trái tim hiền lành, nhân duyên tốt,
26 Tháng Hai 2021(Xem: 5945)
Nên, đĩa CD với bài hát “Huế Tình Yêu Của Tôi” mà bạn gửi, tôi xin cất lại. Bởi vì như tôi đã nói “Huế Tình Yêu Của Tôi.” Chỉ còn là một nỗi đau.
28 Tháng Giêng 2021(Xem: 4867)
mà lại đi bỏ một người có tâm, có tài thực sự để lựa một cụ già vừa lẫn vừa ễnh bụng với cả trăm triệu Nhân Dân Tệ
25 Tháng Giêng 2021(Xem: 4839)
cũng như chính họ sẽ là nhân tố chính để từng bước biến thế giới này nằm dưới tay kiểm soát của các chính quyền độc tài toàn trị.
21 Tháng Giêng 2021(Xem: 5093)
Giờ này deep state chỉ còn biết vò đầu bứt tóc than trời : Không có cái dại nào giống dại nào, sao lại để con chốt qua sông !!
09 Tháng Giêng 2021(Xem: 5398)
Tôi muốn nói, đã phạm một tội tày trời: đó là sự phản bội. Một cựu T.T Trump nay mai sẽ chết đi, còn lưu danh thiên cổ.
29 Tháng Mười Một 2020(Xem: 5230)
Trump đã quá dũng cảm khi đối đầu với họ cùng con bạch tuộc khổng lồ TQ chỉ với vũ khí hiến pháp và luật pháp Mỹ. Liệu nhân cách Mỹ có chiến thắng được lực lượng quái thú kia không...?
15 Tháng Mười Một 2020(Xem: 5401)
Tóm lại các nhà đầu tư trên thế giới đã nhận ra điều này ngay sau ngày bầu cử. Sẽ không có gì thay đổi mấy
15 Tháng Mười Một 2020(Xem: 5007)
đất nước hùng mạnh là lòng dân. Ý dân là ý trời. Hôm qua tui đã thấy ý dân muốn gì.
12 Tháng Mười 2020(Xem: 5189)
Người thắng cử sẽ được người thua cuộc bắt tay nói lời chúc mừng và lui về vui với đời thường theo đúng tinh thần dân chủ và theo hiến pháp.