11:23 SA
Thứ Bảy
14
Tháng Mười Hai
2024

VÀI GHI CHÉP VỀ VĂN HỌC MIỀN NAM - Viên Linh

12 Tháng Mười Hai 20148:13 SA(Xem: 11833)

Vài ghi chép về văn học miền Nam 

 

Viên Linh


Tuần lễ đầu Tháng Chạp một văn hữu đang chủ trương một tờ báo ảo trên mạng www (world wide web) ghé thăm tòa soạn tờ báo người viết này đang làm việc, nói vài ba chuyện văn nghệ, trong đó có văn học nghệ thuật miền Nam. Chúng tôi không nói nhất định về một điều gì, một vấn đề gì, nói cả về người sống lẫn kẻ đã ra đi, kẻ còn người mất. 


sapbao
Một sạp báo trên đường Nguyễn Huệ Sài Gòn khoảng thập niên ’60. 
(Hình do tác giả cung cấp)


Có lúc anh nhắc đến báo này báo nọ của miền Nam, có lúc anh hỏi miền Nam có bao nhiêu tờ báo, hải ngoại có bao nhiêu tờ, Sài Gòn còn bao nhiêu nhà văn lớp trước, Little Saigon có được bao người cũ nay còn hiện diện. Khi anh hỏi liệu miền Nam có mấy chục tờ báo, tôi bào hàng trăm. Khi anh hỏi trên khắp Âu Mỹ có bao nhà văn ta đang sống lưu vong, tôi bảo vài ba chục người. Anh lắc đầu, giơ bàn tay ra đếm. Anh chỉ đếm được không quá bốn người. Anh bạn tôi không phải dân ở thủ đô tị nạn, anh là người ở Minnesota cả hai ba chục năm nay. Anh Trần Văn Phê chợt nói anh có bà xã ngồi ngoài xe, tôi bảo anh cứ về đi, tôi sẽ cố ghi xuống giấy cho anh tên các tờ báo, tên mấy chục nhà văn rồi sẽ gửi cho anh. Anh về rồi tôi nghĩ có khi đó là một ý nghĩ hay, nên phổ biến rộng ra, biết đâu nhờ đó mà các sinh viên sau này để ý tìm tòi, rồi viết được một điều gì đó về báo chí cũng nên.

Tên những tờ báo ở miền Nam

Tên những tờ báo, đôi khi cũng là tên những nhà xuất bản của miền Nam trước đây:

A. Á Châu, An Tiêm, Ánh Sáng, Âu Cơ.

B. Bách Khoa, Bình Minh, Báo Đen, Buổi Sáng, Bốn Phương, Bút Thép. 

C. Chân Trời Mới, Chiến Sĩ Cộng Hòa, Chỉ Đạo, Chính Luận, Chiêu Dương, Chính Văn, Công Báo VNCH, Công Luận, Cười, Con Ong, Chọn Lọc.

D. Da Vàng, Dân, Dân Chủ, Dân Đen, Dân Ta, Dân Tiến, Dân Chúng, Dân Ý, Diễn Đàn, Diều Hâu, Duy Tân, Duy Dân, Đa Minh, Đại Học, Đại Đoàn Kết, Đất Đứng, Đất Mới, Đất Sống, Đất Tổ, Đen Trắng, Đi Và Sống, Điện Ảnh, Điện Tín, Đời Mới, Đông Phương, Đồng Nai, Đồng Tháp, Độc Lập, Đuốc Nhà Nam, Đường Sáng. 

G. Giao Điểm, Gió Mới. 

H. Hải Triều Âm, Hành Động, Hiện Đại, Hòa Bình, Hóa Giải [dấu sắc], Hồng, Hồng Lĩnh, Hương Quê, Hoàn Cầu, Huyền Bí, Học Báo.

K. Khởi Hành, Kịch Ảnh , Kỷ Nguyên Mới, Khai Phá.

L. Lá Bối, Lập Trường, Lẽ Sống, Lên Đường, Liên Minh.

M. Màn Ảnh, Mây Hồng, Minh Tinh, Minh Tâm, Mùa Lúa Mới. 

N. Ngày Nay, Ngày Mới, Ngôn Luận, Người Dân, Nguồn Sáng, Nhân Loại, Nhân Chủ,

P. Phổ Thông, Phụ Nữ Diễn Đàn, Phụ Nữ Đẹp, Phụ Nữ Tân Tiến, Phương Đông.

Q. Quan Điểm, Quyết Tiến, Quật Khởi, Quật Cường, Quyền Sống. 

R. Rạng Đông.

S. Sài Gòn Mới, Sáng Tạo, Sáng Dội Miền Nam, Sinh Lực, Sóng Thần, Sống, Sống Mới, Sống Đạo.

T. Tân Văn, Tân Phong, Tia Sáng, Tin Mới, Tin Sớm, Tin Văn, Tiến, Tiếng Chuông, Tiếng Vang, Tranh Đấu, Thách Đố, Thanh Niên, Thẳng Tiến, Thân Dân, Thần Chung, Thế Kỷ 20, Thi Ca, Thời Đại, Thời Luận, Thời Tập , Thời Báo, Thủ Đô, Tìm Hiểu, Tiểu Thuyết Thứ Năm, Trình Bày, Trinh Thám, Trời Nam, Tự Do, Tư Tưởng. 

V. Vạn Hạnh, Văn, Văn Hóa Tập San, Văn Hóa Ngày Nay, Văn Mới, Văn Nghệ, Văn Nghệ Tập San, Văn Nghệ Mới, Văn Học, Văn Hữu, Văn Hữu Á Châu, Văn Nghệ Học Sinh, Văn Nghệ Tiền Phong, Văn Nghệ Tự Do, Văn Xã, Văn Chương, Vấn Đề, Vận Hội Mới, Vui Sống. 

X. Xây Dựng, 

Y. Ý Thức, Yêu, Yiễm Yiễm Thư Trang.
 
Các nhà văn nhà thơ dịch giả miền Nam ở hải ngoại

Nói chung là các cây bút từng có tiếng trước 1975, đang còn sống và viết tại hải ngoại, kể cả Ân Châu, Bắc Mỹ qua miền Nam và miền Tây Hoa Kỳ: Trần Thiện Đạo, Thái Văn Kiểm (có thể đã về Huế), Hồ Trường An, Kiệt Tấn, Đỗ Khánh Hoan, Vi Khuê, Tuyết Linh, Uyên Thao, Nguyễn Hữu Hiệu, Mặc Đỗ, Đặng Phùng Quân, Tô Thùy Yên, Cung Trầm Tưởng, Thạch Chương, Túy Hồng, Hà Huyền Chi, Nhất Tuấn, Ký Giả Lô Răng Phan Lạc Phúc, Phan Lạc Tiếp, Nguyễn Văn Sâm, Diên Nghị, Duy Thanh, Nhật Tiến, Viên Linh, Đỗ Tiến Đức, Trần Văn Nam, Nguyên Vũ, Phan Nhật Nam, Doãn Quốc Sỹ, Cao Thế Dung, ...

Một Nền Văn Học của Những Người Vắng Mặt

Vài ý nghĩ của người viết bài này. Văn Học Việt Nam Hải Ngoại trong những năm đầu tiên, sau khi miền Nam sụp đổ, là Một Nền Văn Học của Những Người Vắng Mặt. Sách truyện được bày bán trên các quầy sách báo trong các tiệm thực phẩm Á Đông, hay trong một số tiệm sách kiêm tiệm băng nhạc Việt ngữ ở Bắc Mỹ và Âu Châu hồi ấy, và cả sau này, hầu hết là sách truyện được viết từ trước 1975, khi tác giả và độc giả còn cùng sống trên một lãnh thổ. Sau 30.4 họ ở trong tù. Và tác phẩm của những tác giả ấy đi theo độc giả ra khỏi nước, được sao chép phổ biến lại, còn họ thì vắng mặt. Một số ít những người viết có mặt cùng độc giả của mình, trong cộng đồng lưu vong, đã không thể có những tác phẩm mới trong những năm đầu. Đa số hiện diện qua những cuốn sách cũ - chuyện trò với độc giả bằng tác phẩm và tâm tư cũ; mà tác phẩm cũ không thể làm nên hiện diện mới - do đó họ cũng chẳng khác gì những người vắng mặt. Văn học hải ngoại cuối thế kỷ XX là nền văn học của những người vắng mặt.


TRĂM DÒNG

Sinh ở đâu mà giạt bốn phương
Trăm con cười nói tiếng trăm dòng
Mai sau nếu trở về quê cũ
Hy vọng ta còn tiếng khóc chung. 
(Thơ Viên Linh)
VIÊN LINH

(Việt Hải chuyển)

 

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
04 Tháng Mười Hai 2013(Xem: 11049)
trong thời đại truyền thông điện tử, nông dân, công nhân không đơn thuần là cơ bắp. Huống chi các giới nầy đã trải qua bao nhiêu kinh nghiệm bị cọng sản lọc lừa nên tự thân đã biết tổ chức đấu tranh.
03 Tháng Mười Hai 2013(Xem: 12095)
Vấn đề chính là khi còn sống, chúng ta hãy sống lương thiện, giúp đỡ mọi người, tránh làm việc ác thì như Đức Dalai Lama nói,
03 Tháng Mười Hai 2013(Xem: 10335)
Vậy mà phút chốc đã 37 năm rồi. Mọi chuyện hình như vẫn những tuồng cũ được diễn lại với đào kép mới.
02 Tháng Mười Hai 2013(Xem: 10607)
Có thể nói rằng toàn thể đồng bào Việt Nam trong và ngoài nước vô cùng thất vọng, bất bình và phẫn nộ với Bản Hiến Pháp "Bình Mới Rượu Cũ" này
26 Tháng Mười Một 2013(Xem: 13575)
hình ảnh cũ của một thời miền Nam xây dựng và phát triển
25 Tháng Mười Một 2013(Xem: 13766)
Phần bà Nhu đã chết kể từ ngày ấy. Nhưng bà chết đến hai lần: chết cho ông Nhu và nền đệ nhất cộng hoà và chết cho chính bà, cho cuộc sống hiện nay.
25 Tháng Mười Một 2013(Xem: 16411)
Người nào đứng về phía nhân dân thì tương lai sẽ mở cửa ra với họ, còn ai chống lại nhân dân là tự sát
23 Tháng Mười Một 2013(Xem: 11706)
Trí thức ươn hèn không xương sống Mở miệng hô hào Chấn dân khí Chỉ biết sống phần mình Nõ mồm hậu dân sinh
18 Tháng Mười Một 2013(Xem: 11060)
Một chính phủ độc đảng độc tài toàn trị thì chẳng khác nào một môi trường yếm khí chỉ thuận lợi cho các loài vi khuẩn độc hại sinh sôi nãy nở và bội phát
17 Tháng Mười Một 2013(Xem: 12960)
Chúng tôi đi nước ngoài rất nhiều, chúng tôi rất là nhục nhã khi cầm cái hộ chiếu Việt Nam, đi đâu cũng bị soi xét, chúng tôi buồn lắm, chúng tôi muốn đất nước mình mạnh lên
16 Tháng Mười Một 2013(Xem: 15617)
Là một nghệ sĩ có niềm đam mê to lớn dành cho văn hóa Á Đông, đặc biệt là Việt Nam, Nancy Dương đã dùng kỹ thuật số hiện đại để thổi sức sống mới vào các giá trị truyền thống của người Việt.
15 Tháng Mười Một 2013(Xem: 13413)
Đầu năm 1955 đánh dấu ngày tàn của Grande Monde, khi chính quyền Ngô Đình Diệm ký sắc lệnh dẹp sòng bạc lớn nhất Đông Nam Á.
15 Tháng Mười Một 2013(Xem: 11629)
Có hai mặt trong Phạm Xuân Ẩn mà chúng ta không thể hiểu được. Nhìn lui dĩ vãng, tôi thấy y là một con người bị xé làm đôi ở phiá giữa
15 Tháng Mười Một 2013(Xem: 11445)
Xã hội công bằng không phải tự nó có được hay do ban bố của giới chức cầm quyền, mà có được từ quá trình đấu tranh nghị viện thông qua các chính sách an sinh xã hội.
11 Tháng Mười Một 2013(Xem: 11105)
Tiêu biểu: Cuộc nổi dậy Mỹ Yên, Nghệ An: Hàng ngàn giáo dân bao vây, uy hiếp cả chủ tịch xã phải ký giấy cam kết thả người bị chúng bắt
03 Tháng Mười Một 2013(Xem: 11230)
Việc hàng năm và đặc biệt năm nay có nhiều người, nhiều nơi tổ chức tưởng niệm, cầu nguyện cho ông chứng minh điều đó.
03 Tháng Mười Một 2013(Xem: 11563)
Cho nên muốn thoát khỏi tai ách Tàu đỏ để Đông hòa Tôn Quyền, Bắc cự Tào Tháo thì trước tiên phải đánh đuổi bọn thái thú, thổ quan, tay sai Tàu phù ra khỏi khỏi đất nước.
03 Tháng Mười Một 2013(Xem: 10542)
Muốn được như vậy thì điều kiện tiên quyết là phải giải trừ chế độ cọng sản An Nam, xóa bỏ Liên minh 16 chữ vàng. Đó cũng là cách “ Thoát Trung “ duy nhất để cứu dân, cứu nước.
03 Tháng Mười Một 2013(Xem: 11078)
xin kính dâng lên Người một đóa hoa lòng, nguyện xin Đấng Tối Cao cho linh hồn Người Anh Hùng Dân Tộc được yên nghỉ ngàn thu.
02 Tháng Mười Một 2013(Xem: 16913)
Suốt trong đời binh nghiệp, Chuẩn Tướng Trương Quang Ân lúc nào cũng nêu gương sáng về kỷ luật, chỉ biết sống cho Quân Đội, chết cho Quân Đội
02 Tháng Mười Một 2013(Xem: 12488)
“Tây Du Ký” là truyện xuất thế gian, do đó không có dấu ấn cũa Nho giáo. Vì Nho giáo là căn bản cũa đạo nhập thế, thuộc phạm vi hình nhi hạ học mà ngày nay thường gọi là :”Ngoại giáo công truyền” .
02 Tháng Mười Một 2013(Xem: 12053)
Khi nào trí thức, nhân sĩ, lão thành kách mạng thôi lý luận quanh co, tránh né bổn phận phải làm là: Chấm dứt chế độ toàn trị cọng sản phản nước hại dân mà quí vị góp phần xây dựng lên
01 Tháng Mười Một 2013(Xem: 11567)
ĐẠO TRỜI THÌ KHÔNG CHIẾN TRANH NHƯNG CHIẾN THẮNG VẺ VANG, KHÔNG PHÁT NGÔN NHƯNG ỨNG ĐỐI MỘT CÁCH TRÔI CHẢY, KHÔNG BỊ CHIÊU DỤ NHƯNG LẠI TỰ ĐẾN,
29 Tháng Mười 2013(Xem: 10517)
nó cũng đã quá muộn để dập tắt được những sự chỉ trích chua cay về đảng và chính quyền đang được nung nấu tại Việt Nam, cũng như tại Trung Quốc.
29 Tháng Mười 2013(Xem: 11340)
Khách quan và chủ quan, vận nước Việt còn dài, Việt chưa thể mất nước, và rất có thể Trung Hoa sẽ vỡ đổ phân hóa trước khi thực hiện được âm mưu quỷ kế xâm lấn Việt.
23 Tháng Mười 2013(Xem: 12269)
Hai nhà văn có công đầu xây dựng nền văn học quốc ngữ, đặc biệt là báo chí, và có nhiệt tâm cải thiện văn hóa, xã hội của chúng ta trong giai đoạn giao thời giữa Đông và Tây hồi đầu thế kỷ XX
23 Tháng Mười 2013(Xem: 11613)
Nhân ngày kỷ niệm Đệ nhất VNCH 26 tháng Mười, viết đôi dòng tưởng nhớ công đức tiền nhân, về một thời Miền Nam tự do, no ấm
20 Tháng Mười 2013(Xem: 10954)
Không có một ai thay đổi tư tưởng về lập trường quốc gia, trừ một số ít đã là lưu manh thiếu lương thiện từ khi còn trong hàng ngủ VNCH
20 Tháng Mười 2013(Xem: 12733)
chúng tôi yêu cầu đảng cộng sản Việt Nam, Quốc Hội Nước CHXHCN Việt Nam và nhà nước Việt Nam chấm dứt ngay việc làm ngu xuẩn là đề nghị UNESCO vinh danh tướng Giáp
18 Tháng Mười 2013(Xem: 11379)
Chúng ta biết rằng, ngoài danh và lợi, trên thế gian này, con người thường hay, tranh chấp với nhau, chỉ vì lời nói. Hai người nói chuyện, với nhau một lúc, không nhường nhịn nhau
18 Tháng Mười 2013(Xem: 10588)
Chiều nay lộng gió thu về Lá vàng tơi tả tràn trề khắp nơi. Đời người như hạt sương rơi . Lung linh một thoáng mặt trời chiếu tan .
18 Tháng Mười 2013(Xem: 18613)
Anh có thể nói dối một số người trong một lúc và lừa dối mọi người trong vài lúc. nhưng anh không thể lừ dối tất cả mọi người mãi mãi..
17 Tháng Mười 2013(Xem: 10539)
Ai cũng hiểu rằng vạn vật luôn biến chuyển. Trên đời này, không có gì có thể gọi là vĩnh viễn. Một cách rõ nét hơn thì cơ chế hiện hành cũng phải bắt buộc rơi vào qui luật lô-gic ấy.
17 Tháng Mười 2013(Xem: 10963)
Bài viết dưới đây tóm lược nhửng điều cần biết về việc mua bảo hiểm sức khoẻ qua thị trường này.
16 Tháng Mười 2013(Xem: 15556)
đừng vì tiền tài danh vọng mà dối trá với lòng mình, dối trá với dân tộc mình... Hãy lên tiếng nói lên sự thật và đừng IM LẶNG nữa.
12 Tháng Mười 2013(Xem: 11380)
Giữa lúc Washington tê liệt vì đóng cửa, mạng howstuffwork liệt kê 10 “chủ nợ” lớn nhất trong tổng số 11.560 tỷ USD nợ công của nước Mỹ.
12 Tháng Mười 2013(Xem: 17285)
Vì ác nghiệp ấy cho nên dù có tu hành thanh tịnh, y vẫn thọ quả báo thiếu thốn, xui xẻo trong nhiều đời kiếp, cho đến khi chứng quả.
09 Tháng Mười 2013(Xem: 12786)
Một số sách xuất bản ở miền Nam trước 1975 nay đã được in lại, và càng ngày càng có một nhu cầu muốn tìm hiểu và phục hồi lại nền văn học đã mai một này
09 Tháng Mười 2013(Xem: 12191)
Từ ngày được thành lập cho đến khi bị đổi tên, trong suốt gần năm mươi năm hoạt động, trường Petrus Ký đã làm tròn sứ mạng giáo dục được giao phó, đã đóng tròn vai trò một định chế xã hội đối với quốc gia
08 Tháng Mười 2013(Xem: 14013)
Quý vị có thể chỉ ăn trái cây trong 3 ngày để thanh lọc cơ thể. Chỉ ăn trái cây và uống nước trái cây trong suốt 3 ngày, và quý vị sẽ ngạc nhiên khi bạn bè cho biết quý vị nhìn thật tươi sáng!
02 Tháng Mười 2013(Xem: 12609)
Ngày 1 tháng mười tại Hoa kỳ, Thị trường Bảo hiểm Sức khỏe được thành lập do luật cải tổ y tế Obamcare sẽ bắt đầu hoạt động.
22 Tháng Chín 2013(Xem: 10588)
Nước là nước Việt, bốn ngàn năm văn hiến. Nhà là nhà Việt Nam, dân Nam, con Rồng cháu Tiên ở.
18 Tháng Chín 2013(Xem: 10663)
Để nối tiếp “Bạch Đằng Giang Sông hùng dũng của nòi giống Tiên Rồng Giống anh hùng Nam, Bắc, Trung “ Tôi chỉ biết một điều theo tâm niệm
11 Tháng Chín 2013(Xem: 10440)
sức mạnh kỳ diệu của quần chúng và của xã hội dân sự thì mới áp lực được lên tập đoàn cầm quyền buộc họ phải chuyển hoá hay đổi thay chế độ toàn trị.
28 Tháng Tám 2013(Xem: 11159)
tôi chỉ biết thức khuya, dậy sớm làm việc, một lòng hiến dâng đời tôi cho đất nước và dân tộc.
27 Tháng Tám 2013(Xem: 13208)
Chữ “giàu” hay “nghèo” chỉ diễn tả tình trạng định tính chung chung, ta không biết được giàu hay nghèo ở mức độ nào, vì vậy cần phải định lượng bằng con số để có thể so sánh dễ dàng.
25 Tháng Tám 2013(Xem: 11334)
“Trúc Nam Sơn không ghi hết tội, nước Đông Hải không rửa sạch mùi” đó là lý do mà người viết không hề có tham vọng hạch tội ác của cộng sản chỉ trong một bài viết như thế này
19 Tháng Tám 2013(Xem: 12732)
Một điều khác làm nên tầm vóc của thành quốc này đó là các công trình kiến trúc tuyệt đẹp thời k ​ỳ ​ Phục hưng. Đây là nơi hội tụ các bậc thầy về hội họa kiến trúc
19 Tháng Tám 2013(Xem: 10763)
Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, ông David Shear tái khẳng định tình hình nhân quyền Việt Nam vẫn không có sự cải thiện nào đáng kể như sự mong đợi của Hoa Kỳ.
12 Tháng Tám 2013(Xem: 14732)
Liên bang đã mở đường dây điện thoại trợ giúp ( helpline) và đã cải biến trang mạng HealthCare.gov đễ giải đáp các câu hỏi cơ bản về các trung tâm giao dịch bảo hiểm sức khỏe