5:41 SA
Thứ Sáu
29
Tháng Ba
2024

RẰM THÁNG GIÊNG - TẾT NGUYÊN TIÊU - HOÀNG QUỲNH HƯƠNG

10 Tháng Hai 201412:00 SA(Xem: 9822)

nguyentieu-large-content

Rằm Tháng Giêng, Tết Nguyên Tiêu

(Tết Thượng Nguyên)

Hoàng Quỳnh Hương

(Hoàng Ánh Nguyệt)

 Mùa Xuân là mùa đẹp nhất trong năm.

 Cùng với mùa Xuân, tháng Giêng cũng là tháng của mùa Xuân, người ta càng trìu mến, không có gì lạ hết, tim người ta cũng dường như trẻ hơn ra và đập mạnh hơn so những ngày mùa Đông lạnh giá.

 Việt Nam là một quốc gia nông nghiệp. Dòng lịch sử cho thấy đất nước chúng ta đã có những thời gian cực thịnh. Quê hương đã cất lời ca tiếng hát hoà cùng với thiên nhiên.

 Tiếng hát, lời ca đó là con sông hiền hoà, tươi mát, êm ả chảy xuôi theo dòng thời gian làm nẩy sinh những lễ hội mùa Xuân; những điệu hò câu hát, tạo nên một nền văn hoá phong phú mà chúng ta vẫn hằng hãnh diện là bốn ngàn năm văn hiến.

 Chúng ta được biết rằng, những nhà nghiên cứu về văn hoá trên thế giới đã vô cùng ngạc nhiên và thích thú khi tìm hiểu, biết đến những điệu hò câu hát khác nhau của dân ta, từ địa đầu ải Nam Quan cho đến mũi Cà Mau. Ở đâu, chúng ta cũng có những lối ru em khác nhau, một lối hát vô cùng phong phú, đặc biệt không nơi nào giống nơi nào. Nhất là những lời đối đáp rất văn chương cũng không kém phần lãng mạn và tình tứ, đôi khi đi đến sổ sàng trong những hội mùa Xuân.

…………………….

 Trăng tháng Giêng non như người con gái mơn mởn đào tơ, hình như cũng đẹp hơn các tháng khác. Cái đẹp của trăng Rằm tháng Giêng giống như nét đẹp của nàng tiên nữ kiêu sa huyền diệu…

 Nét văn hoá chung gặp nhau của 3 miền: Bắc, Trung, Nam trong Lễ Hội Rằm tháng Giêng:

Lễ Tết quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng…

 Theo Phật Giáo, ngày Mồng Một và ngày Rằm hằng tháng được coi là ngày Rằm của Phật, mà nhất là ngày Rằm tháng Giêng, các tín đồ đến ngày ấy đi chùa lễ Phật. Cũng là ngày Rằm đầu tiên nên nhiều người tin rằng ngày ấy đức Phật giáng lâm tại các chùa để chứng cho lòng thành của Phật Tử. Thêm vào đó, cái không khí vui Xuân vẫn còn đậm đà, cho nên chính là dòng người từ già đến trẻ, đi lễ đầu Xuân đông hơn, mong cầu Phật gia hộ độ trì cho quanh năm bình yên và cũng tin rằng lời thành tâm khẩn nguyện ấy sẽ được chứng giám. Đây còn là ngày Vía Thiên Quan, người ta đến chùa cúng sao để giải trừ tai ách, ước nguyện điềm lành, được xem là phong tục đẹp, một nét sinh hoạt văn hoá tín ngưởng của người Việt Nam.

 Không biết những lời thỉnh cầu có đến được cữu trùng hay không, nhưng mọi người đều tin rằng sau khi đi lễ đầu năm, hay đi trẫy hội về, tâm hồn của họ như được thắp sáng lên và hy vọng ngày mai cuộc sống sẽ tươi đẹp hơn…

 Trong dân gian, đa số theo phong tục thờ cúng ông bà, thì Rằm tháng Giêng trước hết được hiểu là ngày Rằm lớn. Các chùa thường tụng kinh Dược Sư và khuyên các Phật tử cùng tụng niệm và hồi hướng công đức để thế giới được an lành.

 Tuỳ theo lòng thành cũng như ngành nghề, có gia đình cúng lễ Thổ Công, Thần Tài hoặc cúng âm hồn…nhưng đặc biệt không ai có thể quên bày mâm cỗ để cúng gia tiên, bày tỏ lòng hiếu kính với ông bà, cha mẹ, cám ơn trời đã phù hộ cho con cháu an lành, làm ăn khá giả…Tuy nhiên mâm cúng gia tiên có khác nhau tuỳ phong tục của từng vùng, từng miền.

 Theo truyền thống văn hoá cư dân nông nghiệp lúa nước, vụ mùa gieo trồng thường được bắt đầu vào khoảng 15 tháng Giêng, sau một thời gian dài nghỉ Tết Nguyên Đán. Người nông dân bắt đầu công việc đồng áng và bắt đầu một vụ mùa, cho nên họ đốt rạ, khai hoang và hạ điền. Trong kho tàng ca dao tục ngữ Việt Nam, nét văn hoá này thể hiện rất rõ với 3 vụ mùa trong năm:

Rằm tháng Giêng ai siêng thì quảy

Rằm tháng Bảy kẻ quảy người không

Rằm tháng Mười, mười người mười quảy

Hay câu:

Lễ Phật quanh năm

Không bằng ngày Rằm tháng Giêng

 Đã thấy tầm quan trọng của ngày lễ này đối với người dân Việt Nam, có thể nói những ngày lễ này đã hoà quyện giữa văn hoá truyền thống và tín ngưởng.

 Vì sao có lễ hội Rằm tháng Giêng?

 Trong 12 ngày Rằm, Rằm tháng Giêng mang nhiều ý nghĩa với nhiều tên gọi khác nhau như Tết Nguyên Tiêu, Nguyên Tịch, Nguyên Dạ, Thượng Nguyên…

 Cách gọi này bắt nguồn từ giao lưu văn hoá Trung Hoa và có sự kết hợp hài hoà với văn hoá bản địa. Người dân ai cũng mong mỏi có một vụ mùa tốt tươi, thay vì đốt rạ khai hoang thì người Trung Hoa có một lễ hội cúng “Hoa Đăng” hay còn gọi là “Tết Nguyên Tiêu”.

 Lễ hội Rằm tháng Giêng được du nhập vào Việt Nam theo phong tục Tết Nguyên Tiêu của người Hoa. Tết Nguyên Tiêu có nghĩa là đêm Rằm đầu tiên của năm mới (Nguyên là thứ nhất, Tiêu là đêm, ngày Rằm tháng Giêng âm lịch). Tết Nguyên Tiêu còn gọi là Tết Thượng Nguyên bởi vì còn có Tết Trung Nguyên (Rằm tháng Bảy) và Tết Hạ Nguyên (Rằm tháng Mười) .

 Và đêm 15 tháng Giêng sẽ là Đêm Nguyên Tiêu, người xưa và cả ngày nay đều cho rằng đêm đẹp nhất của ánh trăng trong năm. Dù bao biến đổi của đất trời đã và đang diễn ra, nhưng xưa và nay, vầng trăng tháng Giêng vẫn vẹn nguyên như thế, tròn và trong sáng giữa đêm Xuân. Thế thôi cũng đủ để lòng người ta cảm tạ trời đất ban cho mặt trời còn tặng cả vầng trăng, trăng già còn trăng non, trăng tròn rồi trăng khuyết. Trăng mùa Đông tàn thì còn trăng Xuân đón đợi. Đó chính là vầng trăng toả sáng cái Tết trăng tròn khỏi sự cho đêm rằm đầu tiên của năm mới: Rằm tháng Giêng!

 Theo nho học, xưa kia ngày này là Tết Trạng Nguyên. Nhân dịp trăng sáng đầu năm nhà vua cho mở đại tiệc tại vườn thượng uyển triệu các vị trạng nguyên đến dự hội, ngắm cảnh, xem hoa, làm thơ xướng hoạ, ca ngợi các vẻ đẹp thiên nhiên và ân đức nhà vua đã đem lại cho muôn dân an lạc, thái bình, thịnh trị.

 Dần dần những buổi họp mặt tương tự vào đêm Rằm tháng Giêng được các văn nhân, thi sĩ tổ chức, không chỉ trong vườn thượng uyển với nghi lễ vua tôi, mà ở nhiều nơi, việc xem hoa ngắm cảnh dưới trăng thoải mái hơn, những vần thơ xướng hoạ, đối đáp phong phú và sinh động hơn.

Tết Nguyên Tiêu hình thành là một sinh hoạt tao đàn trang nhã. Văn nhân, thi sĩ, nhất là các cụ cao niên thì thưởng trăng thù tạc với nhau bằng chén trà, chung rượu, bàn cờ. Các cụ không phải gặp nhau để chén tạc, chén thù, mà chỉ ngâm nga bàn tán những câu tâm đắc. Đúng như cái cảnh tuyệt vời thơ mộng của Đêm Nguyên Tiêu.

 

Hoàng Quỳnh Hương

(Hoàng Ánh Nguyệt)

(Tài liệu sưu tầm)

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
18 Tháng Mười 2014(Xem: 11908)
Vann tử trận nhưng vì không có trong danh sách quân nhân Hoa Kỳ cho nên chỉ được ghi nhận như là một nhân viên của CIA
18 Tháng Mười 2014(Xem: 11361)
Du lịch Tàu biển - Cruise - đang có xu hướng phát triển nhanh trên thế giới.
17 Tháng Mười 2014(Xem: 10251)
Sao họ không trở về xứ của họ mà cứ ở đất nước tự do và giàu có để chống lại xứ sở đùm bọc họ và gia đình họ?
14 Tháng Mười 2014(Xem: 10267)
HR 4254 cũng vậy, nếu T.P nào thông qua thì chuyện chế tài chỉ nằm trong khu vực T.P đó, cho tới khi nào Bang California thông qua thì sẽ tính toàn California.
14 Tháng Mười 2014(Xem: 8879)
việt cộng rồi đây sẽ nắm chặt tay nhau chìm vào Đông hải, trả lại tự do, no ấm cho hai dân tộc Hoa – Việt, chấm dứt đêm dài cộng sản tăm tối cho đất nước
11 Tháng Mười 2014(Xem: 9336)
nhà hoạt động vì quyền của phụ nữ và trẻ em, vừa đoạt giải thưởng Nobel Hòa bình 2014.
06 Tháng Mười 2014(Xem: 9967)
chúng ta đang nghe những ưu tư trăn trở của những người Việt đang sống ở ngoài nước dù họ đã một thời lớn lên bên này hay bên kia sông Bến Hải.
04 Tháng Mười 2014(Xem: 8992)
Các bạn trẻ Việt Nam hãy lắng nghe, tự tín nhận định thế cuộc Nước nhà, dũng mãnh hạ quyết tâm, đứng lên vì Nghĩa Lớn Dân tộc,
03 Tháng Mười 2014(Xem: 13418)
Lần tới khi bạn làm xét nghiệm máu, bạn sẽ không cần phải đi tới bác sĩ rút một lượng máu lớn từ cánh tay của bạn nữa.
03 Tháng Mười 2014(Xem: 9882)
Chỉ có người Trung hoa mới có khả năng chống nhà cầm quyền đại hán. Đài Loan trước đây rồi Hong Kong sau này sẽ tiếp tục theo con đường ấy
28 Tháng Chín 2014(Xem: 10410)
Thế nên những giọt nước mắt của HCM trong lần khóc lóc nhận lỗi trước dân chúng miền Bắc vào ngày 18 tháng 8 năm 1956 không đủ đề xóa mờ tội ác
26 Tháng Chín 2014(Xem: 10312)
Rất nhiều căn bệnh với những triệu chứng nhìn thấy rất rõ. Nhưng với bệnh trầm cảm thì khác
14 Tháng Chín 2014(Xem: 10334)
Sử liệu thì cũng có dù giả-chân đầy ra đó, nhưng không thiếu những lời tự biện hộ hoặc tự đề cao cá nhân và phe nhóm
12 Tháng Chín 2014(Xem: 9712)
Chúng ta đã đứng vững ít ra là hai ngàn năm và chắc chắn sẽ còn đứng vững thêm nhiều ngàn năm nữa.
10 Tháng Chín 2014(Xem: 10490)
Mặc dù có tính cách trừu tượng và không thấy được, văn hóa thường được nói tới như là một thực thể vật chất
08 Tháng Chín 2014(Xem: 10754)
nhiệm vụ của bạn là phải làm một ví dụ tuyệt vời cho tất cả những người phía sau bạn noi theo.
08 Tháng Chín 2014(Xem: 9448)
Ngày nay, chủ nghĩa cộng sản sai lầm chết người đã nhận thấy rõ ràng nên đã bị phế thải.
02 Tháng Chín 2014(Xem: 10753)
Thêm một "TẤM GƯƠNG SÁNG" cho giới trẻ của Cộng Đồng Người Việt Tự Do Úc Châu và các Cộng Đồng Người Việt tại hải ngoại trên toàn thế giới “NOI GƯƠNG
31 Tháng Tám 2014(Xem: 12429)
tiếng Việt vẫn là tiếng Việt mến yêu ngàn đời của mọi người Việt Nam chúng ta.
29 Tháng Tám 2014(Xem: 8929)
Nếu như trí thức cộng sản không chịu hồi đầu, đứng về phía toàn dân góp phần tranh đấu cách mạng giải trừ cộng sản thì giới trẻ phải tự mình tổ chức
29 Tháng Tám 2014(Xem: 9525)
Một vài nét về văn hóa Việt Nam của Tiến Sĩ Lê Thiện Phúc (cựu quân nhân Quân Lực VNCH) tại Melbourne.
29 Tháng Tám 2014(Xem: 8813)
Dùng số đông áp đảo kháng cự cường quyền, giành lại quyền sống, quyền làm người.
29 Tháng Tám 2014(Xem: 9764)
Rồi các bạn sẽ thấy, cuộc đời sẽ thanh thản, nhẹ nhàng, đáng sống hơn trước, cảm thấy gần với nhân dân, đồng bào, có ích cho cuộc đời này rất nhiều
29 Tháng Tám 2014(Xem: 9491)
chắc chắn trong thời gian sắp tới sẽ có thêm nhiều điều đáng chú ý quanh việc ông Thanh sang Mỹ chữa bệnh.
21 Tháng Tám 2014(Xem: 9213)
Nước Việt Nam không thể để mình bị rơi vào trong cái bẫy đó. Cần có một chính phủ Việt Nam thực sự do dân Việt bầu cử tự do lập nên.
21 Tháng Tám 2014(Xem: 9824)
Nhưng có ai để ý đến dòng sóng ngầm cuồn cuộn ngay dưới mặt sông? Như con rồng của lịch sử đang sẵn sàng trổi dậy để xóa bàn cờ làm lại?
20 Tháng Tám 2014(Xem: 9853)
Lá Cờ Vàng không chỉ là di sản, là cái căn cước của Người Việt tỵ nạn mà còn là ngọn hải đăng giúp cho những con tàu tìm đến được nơi an toàn trong đêm tối
19 Tháng Tám 2014(Xem: 15103)
Nếu bạn chưa xem, nên tìm xem bộ phim này để biết về hoàn cảnh của các ngư dân Lý Sơn và ngư trường Hoàng Sa.
19 Tháng Tám 2014(Xem: 8813)
Cho nên đừng trông chờ Mỹ hay Quốc tế can thiệp mở rộng tư do dân chủ cho người dân Việt Nam mà hãy dấn thân hành động, vận động chính đồng bào của mình đứng lên tranh đấu phá bỏ xích xiềng
18 Tháng Tám 2014(Xem: 10259)
Đây là người phi công đầu tiên của VN , ông là con của Tổng Đốc Phương . (trên đất Pháp)
17 Tháng Tám 2014(Xem: 9526)
Ngô Đình Nhu đã đóng góp một phần quan trọng vào việc tập trung tài liệu của 5 nguồn (Quốc Sử quán, Tàng Thơ lâu, Nội các, Viện Cơ mật trước đấy và Thư viện Bảo Đại
14 Tháng Tám 2014(Xem: 13953)
Xin đừng bỏ qua Video Clip này, rất quan trọng, rất cần thiết, rất hữu dụng để cứu người..
14 Tháng Tám 2014(Xem: 11717)
Petrus Ký là một nhà bác học VN về ngôn ngữ, giỏi tiếng Hán, Nôm và Pháp, người đã có công trong phát triển chữ Quốc ngữ.
10 Tháng Tám 2014(Xem: 9091)
với mục đích nhằm ngăn chặn Việt Nam đang có biểu hiện thoát khỏi quỹ đạo của Trung Quốc là điều ít ai nghĩ tới.
08 Tháng Tám 2014(Xem: 13857)
chẳng ai có thể tưởng tượng ra rằng đó là những bức tranh sơn dầu được tạo thành từ bàn tay đầy tài hoa của họa sĩ Omar Ortiz.
06 Tháng Tám 2014(Xem: 10030)
Ông trưng ra hình ảnh, hộ chiếu và cả 1 bằng khen của nhà nước CS Bắc Việt làm bằng chứng.
05 Tháng Tám 2014(Xem: 11434)
kêu gọi các bạn trẻ HÃY LÀ NGƯỜI QUANG TRUNG để gìn giữ non sông gấm vóc.
02 Tháng Tám 2014(Xem: 9344)
nước Mỹ và Việt Nam cả hai cần phải học nước Nhật trên căn bản văn hóa ngày nay
30 Tháng Bảy 2014(Xem: 8471)
Úc Châu hân hạnh đón tiếp Khoa học gia Dương Nguyệt Ánh thêm một lần nữa. Thông báo của Buổi Hội luận về Tuổi trẻ với thăng tiến nghề nghiệp và Tương lai của Dân tộc
29 Tháng Bảy 2014(Xem: 12238)
Thiền sư Thích Thông Triệt thế danh là Lê Kế Tông sinh năm 1929 tại quận Long Thành, tỉnh Biên Hòa, Đồng Nai
29 Tháng Bảy 2014(Xem: 10288)
Khi Thượng Viện Hoa Kỳ ra Nghị Quyết đòi TQ rút Giàn Khoan thì có nghĩa là lệnh thông báo chiến tranh.
26 Tháng Bảy 2014(Xem: 9608)
Như vậy chúng ta phải tu tập ngay từ kiếp này, giây phút này đừng để chậm hơn
25 Tháng Bảy 2014(Xem: 8801)
rồi suy đi tính lại thì vẫn lại cho Mỹ vay tới hơn một phân tư chỉ vì đấy là nơi chọn mặt gửi vàng an toàn nhất!
03 Tháng Bảy 2014(Xem: 8589)
Có một tổ chức hiện nay cai trị Việt Nam từ Lạng Sơn đến Cà Mau như là vua chúa Phong kiến ở Tàu hay ở Âu châu thời Trung cổ .
02 Tháng Bảy 2014(Xem: 10498)
In just five minutes, learn the truth about who really lost the Vietnam War."
20 Tháng Sáu 2014(Xem: 10205)
Hỡi dân Việt, mau mau đứng dậy.
19 Tháng Sáu 2014(Xem: 9299)
Xin gửi đến các anh lời chúc chân cứng đá mềm để có ngày trở về đất nước thân yêu không còn bóng giặc cộng.
12 Tháng Sáu 2014(Xem: 10752)
Đội banh quốc gia VNCH trước 1975 là một đội banh có hạng ở Đông Nam Á, thậm chí cả Á Đông, từng thắng nhiều giải
04 Tháng Sáu 2014(Xem: 9286)
Đó là đường binh vững chắc, vừa giữ được chủ quyền Quốc gia, vừa đương cự được Đại hán bành trướng
04 Tháng Sáu 2014(Xem: 8700)
cách đây 25 năm, thế giới bàng hoàng nhận ra Trung Quốc là mối hiểm họa cho nhân loại.