3:03 SA
Thứ Ba
23
Tháng Tư
2024

TỪ SIHANOUK ĐẾN HUN SEN: CON BÀI CỦA BẮC KINH Ở ĐNA - Hà Nhân Văn

06 Tháng Mười Một 201212:00 SA(Xem: 11071)
TỪ SIHANOUK ĐẾN HUN SEN: CON BÀI CỦA BẮC KINH Ở ĐNA

Hà Nhân Văn
 
blank Cố Miên vương Shihanouk, dù cách nào, ông vẫn được toàn dân Miên kính mến như "cha già của dân tộc Kampuchia". Khoảng hơn một triệu dân Nam Vang và các vùng phụ cận tấp nập đổ về trung tâm hoàng cung chào kính Cố vương lần cuối. Khoảng 200,000 dân và hàng nghìn sư sãi từ phi trường cung nghinh quan tài Cố vương về hoàng cung. Được tin Sihanouk qua đời ngày 15-10, Thủ tướng Hun Sen cùng quốc vương Sihamoni bay qua Bắc Kinh ngay và cùng Thái hậu Monique tháp tùng quan tài Cố vương về Miên. Sau ba thập niên cầm quyền, Hun Sen đã thành cáo già chính trị. Biết rằng dân Miên vẫn tôn sùng Sihanouk và ngai vàng, Hun Sen gắn liền thân thế ông ta với cái chết của Cố vương. Hun Sen tuyên bố để quốc tang cố vương một tuần lễ, quan tài quàn ở hoàng cung ba tháng để dân đến kính viếng. Hun Sen cùng quốc vương Sihamoni đi bộ sau quan tài tiếp theo hàng nghìn sư sãi. Hơn ai hết, Hun Sen được thừa hưởng di sản rực rỡ của cố vương chứ không phải đương kim quốc vương Sihamoni và các hoàng tử. Theo dư luận chung ở ĐNA, sau cái chết của Sihanouk, Hun Sen trở thành hình bóng của Sihanouk ở xứ chùa tháp, Hun Sen sẽ mãi mãi là một Sihanouk thực sự lãnh đạo và trực tiếp cầm quyền Cao Miên. Hun Sen cũng thừa kế con bài Sihanouk của Bắc Kinh từ thời Mao Trạch Đông - Chu Ân Lai đánh dấu bởi hội nghị phi liên kết Bandung Nam Dương năm 1955, Chu Ân Lai trở thành bạn thân và người đỡ đầu ông vua còn non trẻ ham chơi của xứ Chùa Tháp. Hơn nửa thế kỷ Sihanouk trở thành con bài đắc ý nằm gọn trong vòng tay Mao-Chu. Và từ nay, Hun Sen thừa kế, trở thành con bài đắc ý nhất của Bắc Kinh ở ĐNA. Hun Sen hạ lệnh đảng và chính phủ tổ chức "cực kỳ long trọng" tang lễ cố vương, theo giới quan sát cũng là đại lễ chuyển giao di sản của cố vương và tấm lá chắn an toàn của Bắc Kinh cho Hun Sen. Từ đây, Bắc Kinh cư xử với Hun Sen như đối với con bài Sihanouk từ năm 1955. Trong nửa thế kỷ, Sihanouk đã ngăn chặn VN cho Bắc Kinh.

 Năm 1979, sau hiệp định Paris về hòa bình Cao Miên, Sihanouk chấp nhận hợp tác với Khmer chống VNCS và làm Chủ tịch Liên Minh Dân Chủ Kampuchia, Sihanouk tuyên bố với báo The Washington Post, "Hà Nội Việt Nam hóa cuộc chiến Cao Miên (đánh Khơme Đỏ) chỉ là tham vọng biến Cao Miên thành miền Nam VN thứ hai". Sihanouk phát biểu đúng luận điệu của Nhân Dân nhật báo Bắc Kinh tố cáo VN chủ trương bành trướng và Việt hóa Miên. Cũng như tháng 5, 1973, hãng thông tấn AFP hỏi Sihanouk nghĩ thế nào về VN miền Bắc và Miền Nam (VNCH), Sihanouk trả lời ngay: "Cả hai đều như nhau" (Ils sont égaux).

 Hun Sen tuy khác, do sinh trưởng ở miền Nam, được giáo dục ở VN (từ Sóc Trăng đến Hà Nội) nhưng chàng Miên gốc Việt Khơme Krom cũng vẫn như Sihanouk, đã ngã hẳn vào vòng tay Bắc Kinh, làm sống lại tinh thần dân tộc Khmer bài Việt và "cáp duồn" từ thời xa xưa.

Tóm lại, cái chết của cố vương Shihanouk là cơ hội vàng của Hun Sen và đồng thời Bắc Kinh có con bài mới thay thế Sihanouk.

SIHANOUK: ĐẠI HỌA CỦA VNCH XƯA

 Thời hoa niên còn học ở Sàigòn (Trung học), Sihanouk đã làm quen với lối sống Việt Nam, nói được tiếng Việt, có nhiều bạn thân là VN (như Bs. Phan Quang Đán). Theo cụ bà Henriettet Tư, bạn học của cố vương, bạn thân của thái hậu Monique, thì "không có dấu hiệu nào của Sihanouk lúc ấy mà tỏ ra thù ghét VN, trái lại ông rất thân tình". Theo lời đồn đại do mật thám Pháp tiết lộ vào thời gian 1954-1955, sinh mẫu của Sihanouk là người Việt gốc Hà Nội, nữ sinh trường Sainte Marie mà ông Hoàng xứ Chùa Tháp, du học ở Sài Thành, say đắm, cô mang thai, sinh ông hoàng con năm 1922. Nhưng do khác tôn giáo lại là người Việt, toàn quyền Pháp sai mật thám đem ngay cậu bé về Nam Vang để hoàng thái hậu Sisowath Norodom nuôi, xóa gọn vết tích Việt Hà Nội. Năm 1941, được 19 tuổi, vua Sisowath Norodom chết, Sihanouk được nối ngôi (Năm 1960, theo hồi ký của Bs. Trần Kim Tuyến (chưa in), tình báo Pháp cho Hà Nội biết nguồn gốc Việt lai của Sihanouk và tìm được sinh mẫu của Miên vương, bà là dân trưởng giả lại không di cư. Phạm Văn Đồng trực tiếp giải quyết việc cơ mật này, thu xếp để Sihanouk bí mật ra Hà Nội nhận mẹ. Từ đây, Miên vương gắn bó tình cảm với sinh mẫu. Vẫn theo tình báo Pháp, hoàng thái hậu tuy đã già vẫn còn nhớ rõ sự việc, sinh mẫu Sihanouk cũng còn giữ được kỷ vật cũ với ông hoàng Miên. Hà Nội tận dụng khai thác sự kiện tối mật này).

 Kể từ năm 1955, Sihanouk trở thành tai họa cho VNCH. Đã ghét Việt, lại căm thù Mỹ nên Sihanouk là một trong mấy yếu tố chính đưa VNCH đến sụp đổ. Trong cuốn hồi ký của cố vương, Norodom Sihanouk: My war with CIA, đã cho ta thấy rõ vai trò của Shihanouk trong việc đánh phá VNCH: không nhân nhượng, không tiếc thương (without mercy). Năm 1960, sau khi MTGPMNVN ra đời, Bắc Kinh nhảy vào cuộc với ý đồ nắm tay trên Hà Nội và như một điều kiện để Hà Nội và MTGPMNVN phải tùy thuộc vào Bắc Kinh. Đây là thế thượng phong của Mao-Chu: Bắc Kinh ký mật ước với Sihanouk, giành cho TC được sử dụng cảng Sihanoukville chuyên chở võ khí đạn dược, kể cả quân dụng cung cấp cho VC, giành cho TC ưu tiên hoạt động ở vùng biên giới tiếp giáp VN, mở các kho chứa lúa gạo, đạn dược dành cho VC, kể cả phi trường Pochentong, lãnh đạo MTGPMN có thể từ Nam Vang đáp máy bay đi Hà Nội, Bắc Kinh. Mở cửa biên giới cho VC tự do di chuyển, đưa lúa gạo từ Hậu Giang qua Miên. Nam Vang là trung tâm "rửa tiền" số 2 của VC sau Hồng Kông. Như thế này: VC thu thuế lấy tiền đồng VN, chuyển qua Nam Vang, đổi qua dollars Mỹ để mua võ khí, thuốc men, Nam Vang là trung tâm cung cấp thuốc Tây cho VC... Nghĩa là từ các trung tâm hậu phương này, Trung ương cục Miền Nam, bộ tư lệnh Miền đều ở trên đất Miên do thỏa hiệp mật giữa TC và Sihanouk chứ không phải giữa Hà Nội và Nam Vang. Căm thù Mỹ và VNCH từ vụ mưu sát bất thành năm 1958 gọi là "Cú đạp Chhuon", Sihanouk đi hẳn với Bắc Kinh (xem The Dap Chhuon plot", chapter 7, My war with the CIA, pp. 102-106 ...) nhưng cũng chẳng tin gì Hà Nội, chỉ là thân thiện bề ngoài. Có thể nói Nam Vang là đầu não của Bắc Kinh khống chế MTGPMN. Thế rồi, Nam Vang biến động. Lon Nol đảo chính khi Sihanouk đang công du ở Mạc Tư Khoa. Nga giấu kín tin này khi tiễn chân Miên vương lên máy bay, đến gần Bắc Kinh, Miên vương mới được phi hành đoàn báo tin cho biết, phi trường Pochenton đóng cửa, Lon Nol đảo chính. Kể từ đây, Sihanouk lưu vong ở Bắc Kinh, Chu Ân Lai dành cho ông tòa biệt thự của sứ quán Pháp... Trải qua bao thăng trầm, Sihanouk trở thành con nuôi của Bắc Kinh. Ông qua đời, Tập Cận Bình là người đầu tiên đến biệt thự chia buồn với thái hậu và viếng xác cố vương (xem tiếp kỳ báo sau). Bắc Kinh dành phi cơ đặc biệt chở quan tài cố vương, thái hậu, Miên vương Sihamoni và Hun Sen tháp tùng về Nam Vang. Vua Sihamoni còn độc thân, một nghệ sĩ, không tham vọng chính trị. Hun Sen nổi bật, trở thành Sihanouk con, di sản của Bắc Kinh, tiếp tục đặt Cao Miên trong vòng tay Tập Cận Bình như thời Mao - Chu để khống chế VN và ĐNA. Hun Sen càng ngày càng cách biệt VN. Chưa chống lại VN nhưng đã có dấu hiệu như Sihanouk.

HÀ NHÂN VĂN
(22/10/2012)

( Tân Sơn Hòa chuyển )
Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
10 Tháng Tám 2013(Xem: 11149)
Cầu chúc cho chúng ta được sống yên bình và thành công trong việc tạo ra những thế hệ tương lai tài giỏi cho nhân loại dù bạn thuộc bất kỳ chủng tộc nào.
09 Tháng Tám 2013(Xem: 10008)
Như thế không phải là chống đối nhà cầm quyền, mà là thức tỉnh họ phải trở lại con đường đồng hành cùng nhân dân xây dựng một nền dân chủ, tự do, đất nước toàn vẹn lãnh thổ và giàu mạnh.
06 Tháng Tám 2013(Xem: 10371)
Phải đợi đến khi tự thân sống trong cảnh áp bức, bất công, nghèo đói mới biết thương nhau. Cho nên nhân sĩ mà thiếu lòng nhân hậu thì chỉ có địa vị xã hội mà thiếu tình người.
06 Tháng Tám 2013(Xem: 11032)
Đây là một bài báo cũ trích từ tuần báo Le Monde Illustré [số 1665 ra ngày 23 tháng 2 năm 1889 tại Paris] nhan đề “Le Roi d’Annam” từ trang 118-120 do ký giả Jean Locquart tường thuật
05 Tháng Tám 2013(Xem: 9240)
Cọng sản đổi màu vẫn là cọng sản, nghĩa là “ cọng sản huờn cọng sản “. Người quốc gia không ai đi “ hợp tác “ với quỉ ma cọng sản.
30 Tháng Bảy 2013(Xem: 10079)
" Điều thiện nguyện vâng làm Điều ác nguyện dứt trừ Tự thanh lọc thân tâm Đó là lời Phật dạy
29 Tháng Bảy 2013(Xem: 10310)
Phước đức dù cực khổ gieo tạo nhiều đời, nhưng do cái miệng tạo nghiệp, phê bình, chỉ trích, nói lời ác... thì trong giây phút cũng có thể tiêu tan.
26 Tháng Bảy 2013(Xem: 10097)
Trong khi người nước ngoài có chí cao dám chết vì việc nghĩa, vì lợi dân ích nước, thì người nước mình tham sống sợ chết, chịu kiếp sống nhục nhã đọa đầy.
24 Tháng Bảy 2013(Xem: 14711)
Dẫu sao nó cũng là một kinh nghiệm đáng ghi, đáng nhớ trong lịch sử, một bài học tốt cho tương lại tại một nơi nào đó trên mặt địa cầu nếu như lịch sử tái diễn.
23 Tháng Bảy 2013(Xem: 10370)
Chúng ta dường như cấm kỵ không hề nhắc đến cái thất bại có thể tránh được đó chỉ vì hội chứng say sưa với chiến thắng. Thắng đế quốc Mỹ ta có thể lướt thắng được mọi thứ khác.
20 Tháng Bảy 2013(Xem: 16320)
Tình yêu nước, yêu đồng bào đâu phải tự nhiên mà có được. Phải chắt chiu, vun bồi từ thuở bé thơ. Giáo dục và nung đúc, rèn luyện cần mẫn mới có được
16 Tháng Bảy 2013(Xem: 10662)
mọi nỗ lực trong cơn khủng hoảng lại do những bộ mặt diễn xuất cũ xì, không còn gạt gẩm ai được nữa. Nước lũ dơ dáy nầy rồi sẽ trôi tuột vào ống cống mất tăm mất tích chẳng vấy bẩn được ai.
15 Tháng Bảy 2013(Xem: 10176)
thì lẽ nào không xảy ra cho Tàu Cộng và CS Việt Nam. Khi đó người ngồi xử tội bán nước của quí vị sẽ là những người hiện đang ngồi bên cạnh quí vị.
27 Tháng Sáu 2013(Xem: 10759)
Chúng tôi cương quyết thực thi điều 4 Hiến Pháp ở hải ngoại cho tới khi giới trẻ và đồng bào trong nước vùng lên đánh đổ xong ách nạn toàn trị cộng sản.
19 Tháng Sáu 2013(Xem: 17108)
Rồi sẽ có một ngày đánh tan loài sói lang cộng sản, xóa tan mây mờ bao phủ non sông, nước Viêt Nam lại rạng rở dưới trời Đông.
18 Tháng Sáu 2013(Xem: 14156)
khi không còn nhìn thấy nhà nguyện Đức Mẹ Hiển Linh nữa thì người ta lại trở lại với cái “thật” con người, bao nhiêu nụ cười mất đi cả, bao nhiêu nhân nhượng thân thiện yêu thương trả lại cõi trên.
13 Tháng Sáu 2013(Xem: 13627)
viết bài này trong mục đích làm sống lại sự phong phú của nền văn chương, văn hóa Việt Nam chúng ta, nhất là đối với những thế hệ trẻ hiện đang lưu lạc trên xứ người.
13 Tháng Sáu 2013(Xem: 10732)
Như trên đã nói, nếu như tầng lớp trí thức trưởng giả, công thần cách mạng, vì ươn hèn bạc nhược chỉ dám kiến nghị cải lương thì giới trẻ hãy tự mình đứng lên hành động, đừng trông chờ nơi họ nữa.
06 Tháng Sáu 2013(Xem: 11688)
Do sự phổ biến của YouTube ngày càng tăng cao, NBC bắt đầu nhận ra khả năng của trang web, và tuyên bố, vào tháng 6 năm 2006, một sự hợp tác chiến lược với YouTube.
05 Tháng Sáu 2013(Xem: 14319)
Dĩ nhiên tôi rất ý thức là gia đình tôi đến Hoa Kỳ vì sự lựa chọn chính trị, với tư cách là Người Tỵ Nạn, nạn nhân của chế độ Cộng Sản Việt Nam, chứ không phải vì lý do kinh tế vật chất.
03 Tháng Sáu 2013(Xem: 14500)
ĐÁNH ĐỔ CỘNG SẢN BÁN NƯỚC TRƯỚC ĐÁNH ĐUỔI TÀU KHỰA CÚT KHỎI BIỂN ĐÔNG SAU Như lời nguyền của tuổi trẻ Phương Uyên
30 Tháng Năm 2013(Xem: 10431)
chợt thấy cố đô Thăng Long treo rặt cờ tàu 6 ngôi sao. Cháu chắt chúng ta rồi đây không còn cắp cặp đệm học trường làng, ê a đọc Quốc văn Giáo khoa thư mà sẽ sắm bút lông cặm cụi vẽ chữ tàu!
23 Tháng Năm 2013(Xem: 9876)
Giải trừ hoạn họa cs cho Đất nước và Dân tộc Thực hiện lời nguyền Long An - Đồng Tháp Hoàn thành trách nhiệm cha ông di huấn
21 Tháng Năm 2013(Xem: 9690)
dõng dạc tố cáo bạo quyền, không hề khiếp nhược. Gương chiến đấu chống bạo quyền cộng sản của tuổi trẻ Việt Nam mai nầy lịch sử khắc ghi.
20 Tháng Năm 2013(Xem: 10448)
Đến bao giờ Việt Nam mới có dân chủ? Câu trả lời đơn giản: Nhìn vào người bán vé số và lao động nghèo, chưa cần nói đến chuyện gì lớn hơn.
20 Tháng Năm 2013(Xem: 10232)
Quyết nối chí tiền nhân: “ Lấy “ Đại Nghĩa “ để thắng hung tàn Đem “ Chí Nhân “ mà thay cường bạo “
05 Tháng Năm 2013(Xem: 9971)
Tôi lại viết về ngày Quốc Hận 30 tháng 4 - như một nén hương lòng kính dâng lên anh linh các chiến sỹ, quân dân cán chính Việt Nam Cộng Hòa đã vị quốc vong thân.
04 Tháng Năm 2013(Xem: 10232)
Bây giờ những người suốt đời tận tụy cho “lý tưởng cộng sản” nhìn nhận rằng Ngày 30 Tháng Tư là ngày Miền Nam giải phóng Miền Bắc ra khỏi sự u tối, tôi nhận thấy mình đồng ý với lời tiên tri của Tướng Moshe Dayan trước 1975 là đúng
02 Tháng Năm 2013(Xem: 10364)
Cho nên họ chủ trương Hoa Kỳ phải giải kết bỏ rơi miền Nam để trở về chuyên tâm lo cho Do Thái. Để thực hiện mục tiêu này họ đã có kế hoạch rõ ràng từng bước một
02 Tháng Năm 2013(Xem: 11666)
Viết đến đây để hồi tưởng lại, những người sống cũng như những người chết oan nghiệt, chiến hữu, bạn bè thân hữu đã hy sinh vì chính nghĩa Quốc Gia Dân Tộc,
26 Tháng Tư 2013(Xem: 10394)
Cho nên là con dân nước Việt, những ai còn chút huyết thống Lý, Lê, Trần, Nguyễn hãy cùng nhau sớm liệu toan, hô hào, cổ võ, nắm tay nhau siết chặc hàng ngũ vùng lên
21 Tháng Tư 2013(Xem: 11190)
dù Mỹ thắng hay bại, sau biến cố tháng 4/1975, miền Nam vẫn là nạn nhân. Trên phạm vi quốc tế, ngoài miền Nam Việt Nam, Đài Loan là một nạn nhân khác, tuy không đến nỗi bất hạnh như chúng ta.
18 Tháng Tư 2013(Xem: 10510)
cứ sống cho người khác, vì sợ người ta bị tổn thương, để rồi khi ngoảnh mặt người đáng thương nhất lại chính là mình
17 Tháng Tư 2013(Xem: 12178)
Thật là một cái nhìn khiếp đảm, cả một sự hủy diệt chỉ trong nháy mắt. Thiếu tá Luân cho trực thăng bay sà xuống đường và bắn hết tất cả rốc kết dọc theo hai bên đường. Không có một tiếng súng bắn trả
16 Tháng Tư 2013(Xem: 11969)
Xin ngả mũ tri ân những người lính VNCH - Những người anh hùng - Những người đã đặt nền móng cho ý chí không chịu khuất phục cộng sản khát máu
15 Tháng Tư 2013(Xem: 10502)
Hành động, hành động, chỉ có hành động mới xoay chuyển được tình thế! Tôi đoan chắc với quý cụ rằng nếu quý cụ nghe lời đề nghị của tôi thì toàn thể nhân dân sẽ đồng loạt đứng lên tiếp tay với quý cụ.
14 Tháng Tư 2013(Xem: 10548)
Ba mươi tháng Tư: Ngày Quốc hận! Đâu phải vì mất giàu sang, danh vọng mà hận. Chỉ vì cộng sản tàn phá Đất nước, đẩy Dân tộc vào chỗ diệt vong, truyền thống dân tộc tự ngàn xưa đành mai một cho nên mới hận!
11 Tháng Tư 2013(Xem: 11030)
Tuy nó có vẻ mộc mạc, nhưng trong đó gởi gấm chút lòng hoài bão thiết tha về một quê hương Việt Nam sạch bóng Việt Cộng, tự do dân chủ và phú cường.
09 Tháng Tư 2013(Xem: 10449)
Trước khi TT Nga Yeltsin nói câu bất hủ “ Cọng sản là bất trị. Phải loại trừ tận gốc” thì từ non nửa thế kỷ trước, Hiến pháp VNCH đã xác quyết trong điều 4 kể trên.
07 Tháng Tư 2013(Xem: 11819)
Câu hỏi là, nếu Bắc Kinh gài người dày đặc như thế, vậy thì Hà Nội đã gài người ra sao? Đây quả nhiên là một mặt trận tưởng như rất là lặng lẽ vậy.
05 Tháng Tư 2013(Xem: 10627)
Ơn chúa tối cao, hãy đừng bao giờ như vậy. Tôi không biết những người khác sẽ chọn con đường nào. Nhưng với tôi, hãy cho tôi tự do hay là chết”
01 Tháng Tư 2013(Xem: 13385)
Những cái chết của 15 vị Tướng QLVNCH từ 1955 đến trước và sau Quốc Hận: 30/4/1975. Một Nén Hương cho Những Người Nằm Xuống!
30 Tháng Ba 2013(Xem: 11014)
30 Tháng tư từ nay là ngày HỘI LỚN DÂN TỘC Ngày chấm dứt 68 năm độc tài toàn trị cs trên Đất Bắc Ngày chấm dứt 38 năm ách cs độc tài xâm chiếm Miền Nam
27 Tháng Ba 2013(Xem: 10492)
Tóm lại, các lực lượng chống “Cường hào, ác bá,” “chống Sở hữu toàn dân,” chống “Tham nhũng” hiện đang tiềm tàng, sôi sục trong lòng xã hội, chỉ chờ một thời cơ kích động là bộc phát.
21 Tháng Ba 2013(Xem: 12984)
Là người cầm bút ai cũng phải thận trọng với văn chương và ngôn ngữ vì nó là bộ phận văn hóa tiêu biểu của dân tộc. Do đó tôi mong mỏi các bạn đang phụ trách các trang Việt Ngữ của Đài VOA và BBC nếu có đọc bài này nên coi lại vốn liếng Việt Ngữ của mình
17 Tháng Ba 2013(Xem: 11195)
Trong cuộc hổn loạn những người Lính VNCH không chỉ lo cho riêng bản thân mình mà còn giúp đở bảo vệ sự sinh tồn của người dân nhất là những em bé
13 Tháng Ba 2013(Xem: 10793)
Xin dành vinh quang nầy cho những người đi tiên phong đã và đang bị trả giá trong nhà tù và cho tất cả những người bạn đồng hành của tôi đã giúp đỡ và tạo đà cho tôi.
11 Tháng Ba 2013(Xem: 10717)
Khuyến khích mọi người nhận được thông tin hãy tiếp sức lan truyền thông tin cho láng giềng của mình và khuyên mọi người hãy tiếp tục lan truyền những thông tin ấy ra cho đồng bào VN khắp nơi trên toàn quốc được biết
10 Tháng Ba 2013(Xem: 10988)
Nếu Trí thức Việt Nam còn đáng mặt sĩ phu Đất Việt sẽ liều chết tiến hành cuộc CÁCH MẠNG DÂN TỘC đánh đổ chế độ cộng sản bán nước, buôn dân, giành lại QUYỀN TỰ QUYẾT cho DÂN TỘC.
09 Tháng Ba 2013(Xem: 12433)
nhất là về chủ trương của những người tự nhận ‘bên thắng cuộc’.Để hòa giải, hòa hợp dân tộc như đã tuyên truyền, trước hết hãy biết hòa giải với những người khác chính kiến, nhất là đối với những người đã khuất.