DÒNG THƠ NHẠC NGUYỄN ĐÌNH TOÀN: CÂU KINH SỬ CHO TUỔI TRẺ VIỆT NAM
14 Tháng Mười Hai 201112:00 SA(Xem: 20127)
Dòng thơ, nhạc Nguyễn Đình Toàn: Câu kinh sử cho tuổi trẻ Việt Nam
Uyên Nguyên
1.
Đêm nghe lại nhiều lần những ca khúc của tác giả Nguyễn Đình Toàn, như bị thôi miên, cuốn hút theo, và thèm nghe thêm nhiều lượt nữa, cõi nhạc ông réo rắt, thăm thẳm, buồn hiu!
Nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn. (Hình: Uyên Nguyên)
Có phải vì đêm nay, đêm tái hiện trong cơn mê sảng thời đại, những “oan hồn điên cuồng còn chảy tuôn máu chưa hề quên, khăn tang nào che ngang đầu, những kiếp người một đời giông bão...,” và có thật một nỗi buồn gan thắt nữa, trùm lấp vào “đêm thao thức trông trời, xa vắng tin người âm u tiếng đời vui... Sao rơi rớt lưng trời hay nước mắt đưa người...!”
Đêm nay, ngồi chong màn hình máy vi tính để kịp thấy những hình ảnh từ quê nhà, chảy dài theo nỗi buồn hôi hổi, lồng ngực rân ran nóng vì máu đã chảy dồn hết lên tim, ngộp thở!
Người đi giữa Hà Nội, trên đôi chân bé bỏng xuân thì, chợt biết tuổi trẻ vừa đánh mất quê hương, ngay chính trên quê hương mình. Rồi người ra
đi tìm vết tích sông núi, giữa hai hàng phố xá đã dựng thành những tòa cao ốc rét căm mùa lạnh, hun hút ngả đường dẫn đi tìm tình người, của thời vô cảm!
2.
Hầu hết những ca khúc Nguyễn Đình Toàn tôi yêu thích, là những bài tiết tấu không hối hả, nhịp phách từ tốn khoan thai như bãi sương lân là
đà trên mặt sông, huyền ảo đóm lửa ngọn đèn cheo leo lét, chong đêm. Có
tiếng khua mái dầm đẩy nước mở đường con xuồng lướt tới và bầy ễnh ương
rộn rã hai bờ lau lách. Nhạc ông có bóng quê hương hiền lành, người dân
cũng hiền lành, nhưng sống giữa tai ương! Gần nửa thế kỷ, tuổi trẻ, tình yêu, và tình đồng loại, trong dòng nhạc của nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn
Đình Toàn, nghe “đã thành thiên tai.”
Nhạc Nguyễn Đình Toàn, gần nửa thế kỷ và thế hệ tôi hôm nay, người nghe có chung một nỗi lòng để mường tượng trong thế giới nhạc của ông lấp loáng những cuộc tình vỡ, nhưng đầy thơ mộng, từ cuộc tang thương triền miên trên quê hương, người trước rồi sau những trận đổi thay, vẫn “đổ mồ hôi, đổ máu tươi để mong ở lại,” để “cố bám lấy đất nước mình.”
“Ba mươi năm cuộc tương tàn chưa đủ?
Người giết người, không kịp mở mắt trông
Ba mươi năm mạng người như rác cỏ
Giây hòa bình, còn thắt cổ người tin...”
(Tôi Cố Bám Lấy Đất Nước Tôi)
Phận người như loài Chim Đắng Đót bỏ xa rừng, trên đường bay câu kêu khan, lạc lõng lạnh buốt đêm trường tiếng đập cánh trổ nhánh hơi đèn nhang. Nhạc Nguyễn Đình Toàn hầu hết là những tấu khúc của nỗi buồn lay lắt nhiều hơn niềm vui hiếm hoi thoáng, chừng mực nghe thấy, dù không đến nỗi khiến lòng người rượi rã, nhưng âm ỉ ngấm, đau. Trong thế giới nhạc ông, những câu thơ đem trải tình thành tấu khúc của gần nửa thế kỷ thời gian đã còng trên đôi cánh chim bay, vọng hải đài câu tang thương của bóng quê nhà, xa ngái:
“Mai tôi đi, tôi đi vào sương đen
Sương rất độc tẩm vào người nỗi chết*
Quê hương ta sống chia dòng vĩnh biệt
Chảy về đâu những nước mắt đưa tin”
(Mai Tôi Đi)
Quê hương có mấy cuộc ra đi, triệu người đi từ đầu non về; và triệu người ùa nhau đi ra biển, “đổ về một phương nhớ” mông mênh. Nhưng rồi gần nửa thế kỷ sau, lại có hằng hằng triệu người ở lại hụt hẫng, bơ vơ bước chân trần đi tìm quê hương, mấy lúc kiệt sức khuỵu trên bóng mình, chợt so lại nắm tro cốt Tiền Nhân đang trở nặng cơn đau.
“Quê hương tôi, đã bao ngày chìm trong lửa khói
đến bây giờ chiến tranh tan rồi
nhưng người vẫn giết người
nhưng người vẫn khóc người
Những đêm dài ai thương nhớ ai...”
(Quê Hương Tôi)
Trong thế giới Thơ Nhạc của Nguyễn Đình Toàn, nỗi buồn như cơn mưa vừa tạnh, chỉ rả rích đôi giọt buồn, nhẹ lâng. Người đau sẽ không đau lắm, nhưng niềm đau vì một nỗi nhớ dài, không chỉ là một cuộc tình vỡ, mà kéo, đuổi nhau theo suốt, làm trùng trùng thêm mối sầu kinh sử Việt Nam.
“Ôi, lịch sử Việt Nam xót xa
đã xui người ngày thêm cách chia
người bỏ đi xa,
người còn đây, chịu tội thay trên thánh giá đời
Ôi, hận thù đã che kín mây
đã treo người trên đỉnh đắng cay
Đời dù xoay trăm chiều ngược xuôi
Tuổi trẻ tôi vẫn lạnh lùng phai.
Vâng, tuổi trẻ tội như phúc âm...”
(Kinh Cầu Cho Tuổi Trẻ)
Đêm đã sâu hơn, ngồi chong mắt lên màn hình vi tính, quê hương thu về
một cõi lòng đau đáu, kịp nhận ra còn có những anh em đang “lẻ loi như cây rừng đông, từng phen chết trong bão bùng,” mà vẫn dìu nhau qua hết những con đường đi tìm lại chút hơi người.
Thơ Nhạc Nguyễn Đình Toàn, từ cõi xưa rồi kéo về bây giờ, bỗng thành nức nở hơn, vì:
“tuổi trẻ tội như phúc âm
.................... vẫn lạnh lùng phai
Vâng, tuổi trẻ tội như lá thu
đã nửa vàng từ cơn gió đưa”
(Kinh Cầu Cho Tuổi Trẻ)
Thơ Nhạc Nguyễn Đình Toàn đã vì thế mà thành kinh sử, người bây giờ đọc hoặc nghe dẫu thấy buồn, nhưng cứ tin vào đó, để sống!
...
Hãy thắp cho anh một ngọn đèn
Dù mịt mùng xa xăm
Một ngọn đèn trong đêm mờ ám
...
Cố thắp cho em một ngọn đèn
Dù mệt nhoài trông ngóng
Để nhủ lòng gắng nuôi niềm tin...
(Hãy Thắp Cho Nhau Một Ngọn Đèn)
Mẹ nạn nhân Nguyễn Công Nhựt (trái),
vợ ông Nhựt (giữa), và Trịnh Kim Tiến, con nạn nhân Trịnh Xuân Tùng, trên đường đến trước trụ sở Tòa án Hà Nội đòi công lý cho người thân. (Hình: Facebook Trinh Kim Kim)
3.
Đêm sẽ còn sâu hơn, những giấc mơ chập chờn hiện, tan vào “cõi trăng lạnh riêng mình,” như bóng oan hồn xao xác trên những nhành cây đen đủi trong mảnh vườn sau, cũng kịp nhắc mình thêm một câu kinh nhạc nữa:
“Xin khấn nguyện cả mười phương tám hướng
Cho quê hương u mê ngày thức tỉnh
Để dù xa có chết cũng vui mừng.”
(Mai Tôi Đi)
Bấy giờ, mỗi câu đọc lên nghe buồn bã, mà người vẫn trọn tin, tin để mà sống!
Màu Tím Hoa Sim là màu tang thương của một tình yêu định mệnh, một tình vợ chồng ngắn ngủi. Màu Tím Hoa Sim còn là một nỗi ám ảnh khôn nguôi của cả dân tộc về chiến tranh
những chiến trường xưa, mà mãi mãi vẫn còn in bóng dáng hào hùng của bao nhiêu bè bạn, anh em - những người đồng đội cũ. Tất cả đã từng có một thời sống rất đáng sống.
Cô chủ đặt lá thư lên bàn, lau những giọt nước mắt trên má, miệng thì thầm, chú nói đúng lắm, "Rồi ai cũng đến nơi ta phải đi về " Thì thôi bao nhiêu Phúc Ấm Con Ban xin cũng quên đi.
Năm nay tôi còn đến thăm ông ngày ông nằm xuống, biết có còn lần sau nữa không.Nợ sơn hà ông đã trả xong mà đất nước này hãy còn nợ ông một lời xin lỗi
Tôi sống còn nhờ các chiến hữu- còn sống hay đã hy sinh- giúp tôi hoàn thành trách nhiệm của một người trung đội trưởng. Tôi tri ân họ mỗi ngày cho đến suốt đời. Tôi sẽ không quên họ. Không bao giờ!
Tấm ảnh chụp cách đây hơn ba mươi năm giờ đã ố vàng. Màu sắc phai theo thời gian nhưng vẫn còn sắc nét. Tôi cầm tấm ảnh như đưa tay chạm vào một phần quá khứ xa xăm
Bởi vì các con là những hình ảnh của ba. Tất cả mọi việc được mong ước tốt đẹp dành cho nếp sống hạnh phúc của gia đình mình, nhất là giữa các con và ba mẹ.
Nhớ quê hương, yêu mến quê hương thì lúc nào tôi cũng có. Nhưng trở về sống ở quê hương bây giờ thì dứt khoát không. Bởi cái quê hương của “riêng” tôi không còn nữa.
Tuy anh đã ra người thiên cổ hơn nửa thế kỷ rồi nhưng những Con Thuyền Không Bến, Đêm Thu, Giọt Mưa Thu vẫn là những vì sao tinh tú sáng rực trên bầu trời ca nhạc.
Những chế độ này, chủ nghĩa nọ, cuối cùng cũng chỉ là những đám mây đen bay trên đầu. Đôi khi che ta được chút nắng, nhưng nhiều lúc đã trút bao cơn mưa lũ xuống để làm khốn khổ cả nhân gian
khoảng 2,3 trăm ngàn người, ngang bằng số người miền Nam chết cho 20 năm cuộc chiến, trong số những người chết đó có Ngọc và đứa con gái bé nhỏ của tôi.
Sau lần đó, mỗi lần nhìn thấy mẹ ngâm đậu đỏ, tôi lại lân la vào bếp với mẹ như một sự sám hối. Tôi không ngờ món chè đậu đỏ bánh lọt bình dân lại được chế biến rất cầu kỳ.
Người đàn ông mở to đôi mắt nhìn anh, tỏ vẻ không hiểu anh nói gì, đùa hay thật? Không muốn mất thì giờ giải thích dông dài, anh lịch sự bắt tay ông ta, rồi thong thả bước đi.
Hóa ra tình yêu của anh dành cho cô vẫn sâu đậm và lớn lao đến vậy. Mùa đông năm nay anh đã đổi máu của mình tặng cho cô chiếc chăn ấm, có lẽ đó cũng sẽ là chiếc chăn ấm áp nhất cô có trong đời…
Họ sống hòa đồng qua đồng cảnh ngộ nên rất thương yêu nhau. Chia sẻ của cải tài sản mà hàng ngày đứng đường xin được của bố thí như bánh mì, nước ngọt, cơm, xôi…
Nếu không có cuộc chiến Kontum, có lẽ không có dấu chân nào của tôi trên bùn lầy đất đỏ Pleiku. Dẫu là dấu chân của người lính chiến. Chợt đến chợt đi, hay có khi nằm lại vĩnh viễn trên núi rừng heo hút vô danh nào đó
Anh đã phải bỏ quê hương để được sống những ngày có ý nghĩa, sống theo sở thích trên đất nước tự do này nhưng với em cuộc đời anh lại là cảnh “cơm lành canh ngọt” kiểu Mỹ có nghĩa là nhất đàn bà, nhì chó...
Xin đừng quên các chú nghĩa quân đã lặng lẽ hy sinh để bảo vệ tự do, dân chủ cho dân tộc Việt Nạm Xin đừng quên vợ con họ, bị bỏ lại sau lưng với cuộc đời đau khổ.
Thạnh bàng hoàng đứng lên nhìn cho rõ hơn khuôn mặt khắc khổ của người tù, dù đã tàn tạ mà khuôn mặt chữ điền của ông vẫn còn vướng vất rất nhiều nét kiên nghị của một người lính.
Các bạn của tôi ơi, bạn có hứa đưa ai về nơi . . . Chân Trời Tím hay không? Nếu có, thì tôi đã ghi địa danh và địa chỉ của vùng Grafton cho bạn rồi đó,
Nước mắt chảy dài trên má tôi, lần nầy không phải vì cái buốt đưa lên từ hai bàn chân đi đất mà là từ trái tim, khối óc chợt nhận ra cái hèn không dám chết của mình.
Ôi! lẽ nào chị là con sơn ca chỉ ngửa cổ hót chơi, lúc tung cánh lên trời xanh thì bỏ quên tiếng hót của mình, khi bị nhốt trong lồng mới cất tiếng kêu bi thảm?
Hugh Hefner từ năm 20 tuổi, trong 60 năm, uống rượu mạnh, hút thuốc lá, gần đàn bà. Ba lạc thú mà người đời vẫn cho là làm cho đàn ông chết sớm. Nhưng Hugh Hefner vẫn cứ không chết sớm
Không có tiếng trả lời, nhưng ông Hải, với đôi mắt nhòa lệ, vẫn cắm cúi đọc những dòng trong trang sách đã mở sẵn..Trang sách của một cuộc tình đầu và cũng là một cuộc tình cuối!
Cuộc đổ quân được hoàn thành nhanh chóng. Hai cánh quân bắt đầu vào đội hình tiến chiếm mục tiêu. Tôi mở tần số làm việc và giữ liên lạc thường trực với cả hai cánh quân.
Nếu không cảnh giác không dừng lại đúng lúc, họ sẽ là một thứ nô lệ mà suốt cuộc đời họ không hề biết hạnh phúc đích thực là gì. Quên bản thân, quên quyến thuộc, quên luôn cả tử thần đang rình rập
Tôi thấy thương ông già quá, đi đứng khó khăn, mà ngày nào cũng đến thăm vợ bằng xe buýt, không quản ngại nắng mưa. Những cặp vợ chồng trẻ, cũng không tình tứ lãng mạn như hai cụ già nầy
Tôi không bao giờ quên dòng máu Việt trong tôi nhưng tôi sẽ không ngồi đó nhìn non nước nầy, dân tộc nầy với một ánh mắt hờ hững, dửng dưng, một thái độ vô ơn, rẻ rúng.
tiếng gọi mà tôi đã thèm khát hàng chục năm trời: Ba ơi! Má ơi!”. Nhưng, ngay trong ngày gặp lại, Lưu Đình Triều đã cảm nhận được một “hố sâu thực sự”.
Mỗi lần nằm mộng thấy người quen tôi hay nói cho vợ biết để cùng cầu nguyện. Người trong mộng có thể là nhân vật hai đứa đều biết hay chỉ một mình tôi biết trên đời
Còn phe ta! Xin cám ơn quí đàn anh đàn em, những người còn hay đã mất cho một Việt Nam thân yêu, cám ơn những đắng cay trải qua trong quá khứ lửa đạn cùng ngục tù
Chúng tôi sử dụng cookie để cung cấp cho bạn trải nghiệm tốt nhất trên trang web của chúng tôi. Nếu tiếp tục, chúng tôi cho rằng bạn đã chấp thuận cookie cho mục đích này.