TƯỚNG ĐỖ CAO TRÍ

Trích đoạn Bài viết của Tướng Trần Quang Khôi về Đại Tướng Đỗ Cao Trí.

DANH DỰ và TỔ QUỐC

Đại Tướng Đỗ Cao Trí sinh ngày 20-11-1929 tại thị xã Bình Trước, tỉnh Biên Hòa. Ông theo học bậc tiểu học tại Biên Hòa, bậc trung học ở trường Pétrus Ký Saigòn và đậu tú tài toàn phần. Năm 1947, ông tốt nghiệp trường võ bị Nước Ngọt khóa Đỗ Hữu Vị. Năm 1949, ông tốt nghiệp trường võ bị Nhảy Dù Coetquindan tại Pau, Pháp quốc. Năm 1953, ông tốt nghiệp trường Chỉ Huy và Tham Mưu tại Hà Nội. Năm 1959, ông tốt nghiệp trường Chỉ Huy và Tham Mưu Lục Quân tại Forth Leavenworth, Hoa Kỳ. Năm 1960, ông tốt nghiệp tại Air Ground Operation School, Fort Kisler, Hoa Kỳ.

Ông là vị Chỉ Huy Trưởng Liên Đoàn Nhảy Dù đầu tiên (1954). Năm 28 tuổi, ông được thăng cấp Đại Tá. Năm 34 tuổi, ông đã được thăng cấp Trung Tướng, vị tướng trẻ nhất trong quân lực Việt Nam Cộng Hòa. Ông đã từng giữ các chức vụ then chốt như: Tư Lệnh Quân Khu III mới thành lập gồm bốn tỉnh (Kontum, Pleiku, Phú Yên và Bình Định) (1956-58) - Tham Mưu Trưởng Quân Đoàn I (1958) - Chỉ Huy Trưởng trường Hạ sĩ quan Nha Trang, Tư Lệnh quân đoàn I (1961-63) - Tư Lệnh quân đoàn II, kiêm Đại Biểu Chính Phủ Trung phần và Cao nguyên (1964) – Sau khi bị giải nhiệm rồi bị giải ngũ ông đưọc cử đi làm Đại Sứ VNCH tại Đại Hàn (1967-68) - Chức vụ cuối cùng là Tư Lệnh Quân Đoàn III kiêm Tư Lệnh vùng III chiến thuật từ ngày 5-8-1968 đến khi ông mất ngày 23-2-1971.

Cái chết đột ngột của đại tướng Đỗ Cao Trí vì tai nạn trực thăng ở phía Bắc Tây Ninh, trên đường ra mặt trận sáng ngày 23-2-1971, là bước ngoặt của cuộc chiến tranh ở miền Nam Việt Nam.

Đại Tướng Đỗ Cao Trí là tài năng kiệt xuất của Quân lực VNCH. Thật hiếm có một tướng lãnh nào của chúng ta vừa có mưu lược vừa có dũng khí như tướng Trí. Ông luôn chủ động đánh trúng địch vào chỗ bất ngờ nhất và luôn xuất hiện ở điểm nóng nhất trên chiến trường. Nếu Pháp có De Lattre De Tassigny, Mỹ có Patton, Đức có Rommel, thì VNCH chúng ta có Đỗ Cao Trí.

Là Đại sứ VNCH ở Nam Triều Tiên, ông tình nguyện xin trở về nước sau Tết Mậu Thân để ra trận. Ngày 5-8-1968, ông thay Trung Tướng Lê Nguyên Khang làm Tư lệnh Quân đoàn III kiêm Tư Lệnh Biệt khu Thủ Đô. Lúc bấy giờ quân địch ở khắp mọi nơi từ thành thị đến nông thôn. Quân chánh quy CSBV xuất hiện ngay trong các trung tâm thành phố lớn như Sài Gòn, Chợ Lớn, Biên Hòa v.v…và Quân đội Mỹ phải rút quân từng phần theo kế hoạch Việt Nam hoá chiến tranh của tổng thống Nixon, vì áp lực chống chiến tranh của nhân dân Mỹ.

Đại tướng Đỗ Cao Trí với tài thao lược xuất chúng, chỉ trong một thời gian ngắn, vừa bình định xong lãnh thổ đem lại an ninh ở nông thôn, vừa mở các cuộc hành quân tấn công liên tục các Sư đoàn CSBV: Công trường 5, 7, 9 và các Trung đoàn địa phương VC ở các tỉnh Biên Hòa, Hậu Nghĩa, Bình Dương, Tây Ninh, Long Khánh, Phưóc Tuy, Bình Long và Phước Long, gây cho chúng nhiều tổn thất nặng nề buộc chúng phải chạy qua trú ẩn trên lãnh thổ Campuchia.

Kể từ tháng 3-1970, ông đưa chiến tranh ra khỏi Vùng 3 CT. Ngay sau đó, ông mở cuộc “Hành quân Toàn thắng 42,” phối hợp với Lực lượng II Dã chiến Hoa Kỳ, lần lượt bứng tận gốc các căn cứ của quân CSBV, dọc theo bên kia biên giới Việt-Campuchia ở khu Mỏ Vẹt, Lưỡi Câu, đồng thời đẩy “Cục R” và các Sư-đoàn CSBV lên tận Đông Bắc Campuchia, ở Dambe và Chlong.

Thừa thắng xông lên, Đại Tướng liền mở cuộc “Hành quân Toàn Thắng 1/71”; ngày 18-2-1971, ông trực thăng vận Liên đoàn 5 BĐQ cùng ông xuống Chlong, đồng thời điều động LLXKQĐ III và Chiến đoàn 333 BĐQ tấn công, chiếm và càn quét Dambe, buộc quân địch phải quay về thế thủ.

Nhưng mục tiêu cuối cùng và quan trọng nhất trong cuộc “Hành quân Toàn Thắng 1/71” này là Kratié, căn cứ chiến lược chủ yếu của Mặt trận Giải phóng Miền Nam. Ông nói nếu ta chiếm Kratié, chúng ta sẽ cắt đứt con đường tiếp vận huyết mạch chính, từ miền Bắc xuống tận vùng đồng bằng sông Cửu Long. Ông dự định sử dụng Sư đoàn Nhảy Dù trực thăng vận xuống Kratié, đồng thời LLXKQĐ III sẽ tấn công từ Chlong lên phía Bắc giao tiếp với Dù ở Kratié. Liên đoàn 30 Công binh được lệnh của ông đã đưa đơn vị Cầu vào Dambe, chuẩn bị bắc cầu ở Chlong yểm trợ LLXKQĐ III vượt sông.

Ngày 20-2-1971, ông gặp tôi ở Chlong. Ông lắc đầu, mặt có vẻ buồn rầu lo lắng. Ông cho tôi hay là Sư đoàn Nhảy Dù đã được Bộ Tổng Tham Mưu điều động ra Đồng Hà (tham dự cuộc hành quân Lam Sơn 719 ở Hạ Lào), làm đảo lộn kế hoạch hành quân của ông. Mặc dù vậy, ông không bỏ ý định đánh Kratié. Ông ra lệnh cho tôi sẵn sàng. Ông định sẽ sắp xếp và điều động 1 trong 3 Sư đoàn của Quân Đoàn III, để thay thế Sư đoàn Nhảy Dù trong giai đoạn tấn công tới này.

Chiều ngày 22-2-1971, vào khoảng 18:00 giờ, Ông còn bay trên bầu trời Dambe Chlong gọi tôi trên máy truyền tin hẹn gặp ngày mai tại căn cứ hành quân của tôi ở Dambe. LLXKQĐ III đã được không vận thả dù tái tiếp tế xong xuôi, hàng ngũ sắp xếp chỉnh tề chuẩn bị lên đường. Tôi biết sắp tới là những ngày chiến đấu quyết liệt nhất.

Sáng ngày 23-2-1971, tôi và đại tá Lê Văn Nghĩa, liên đoàn trưởng Liên đoàn 30 Công binh, chờ đón ông ở Dambe. Sau khi dự buổi thuyết trình sáng ở Bộ Tư lệnh Hành quân Quân đoàn III tại Tây Ninh, như thường lệ, ông lên trực thăng chỉ huy bay sang Kampuchia. Trực thăng vừa cất cánh bay lên hướng Bắc được vài phút thì phát nổ. Tất cả đều tử vong. Ngoài đoàn tùy tùng gồm có Trung Tá Châu, Truyền tin, Trung Tá Sỹ, Trung tâm Hành quân Quân đoàn, Đại úy Tuấn, Sĩ quan tùy viên, còn có nhà báo Mỹ gốc Pháp nổi tiếng Francois Sully và Đại úy Đắc Pilot.

Tin Trung Tướng Đỗ Cao Trí tử trận làm xúc động dư luận trong nước và thế giới. Báo Time và Newsweek loan tin ca ngợi tài năng và lòng dũng cảm của ông. Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu truy thăng ông lên Đại Tướng. Đại tướng Creighton Abrams, tổng tư lệnh Quân Lực HK tại VN, nghiêng mình trước linh cữu ông.

Trong buổi lễ xuất quân đánh sang Campuchia của Lữ đoàn 3 KB tháng 1-1971, Đại Tướng tuyên bố là ông sẽ sống và chết với ba quân trên chiến trường. Ông đã giữ đúng lời hứa. Ông đã cống hiến trọn vẹn cuộc đời mình cho Quân đội và TỔ QUỐC.