TUỔI KHỈ VÀ NĂM BÍNH THÂN - Nguyễn Thị Thêm

Còn khoảng hai tuần nữa là năm con khỉ về rồi.

Thời gian qua thật nhanh, mới ngày nào háo hức tiển anh ngựa đi để rước anh dê vào nhà. Mấy người tuổi ngựa thở phào nhẹ nhõm vì qua năm tuổi mọi việc xui xẻo không may sẽ  qua đi, hân hoan chào một năm mới nhiều hy vọng.

Thế là hương hoa, trà quả trân trọng đón anh dê vào nhà.  Dê là một con vật mà những người thích gái đẹp tôn làm sư phụ. Con vật được người ta yêu thích cũng nhiều mà chọc ghẹo cũng lắm. Con Dê tượng trưng cho sự sung mãn, nhiều năng lượng và sức sống. Năm con dê đem lại nhiều niềm tin và hy vọng. Bởi  vì con dê không nằm trong bảng đen xung khắc "Tý, Ngọ, Mẹo, Dậu",  " Dần, Thân, Tỵ , Hợi, tứ hành xung". Cho nên người nào ở tuổi con nào cũng thoải mái, vui vẻ đón anh dê võng lọng vào nhà.

Đặc biệt mấy bác nhà ta, tuổi thanh niên phơi phới hay tuổi hồi xuân, thấy năm con dê hợp với mình, cũng trẻ ra được vài ba tuổi.

Với thời đại mới hiện nay, khó phân biệt nữ nam, người ta lại thích mấy người đàn ông có tính hơi dê một chút. Có dê mới thể hiện được giới tính của mình. Có  tính dê, nghĩa là thấy con gái đẹp thì thích nhìn và trong lòng  ao ước. Thì đó mới chính là đàn ông thật sự. Còn nhìn đàn bà, con gái đẹp mà trong lòng phẳng lặng như mặt nước hồ thu thì phải mở dấu ngoặc cho bản thân mình. Có phải chăng  mình nghiêng về một hệ khác.

Người đàn ông thích gái không có gì là xấu, miễn biết dừng lại đúng lúc, đúng nơi. Biết đặt lý trí và tình cảm đúng chỗ. Biết tôn trọng cái đẹp và biết trái tim mình đặt ở chỗ nào. Đàn bà luôn luôn đẹp. Không đẹp tại sao người ta gọi là phái đẹp. Mỗi người phụ nữ có một nét đẹp riêng. Nét đẹp đó tiềm ẩn hay lộ ra ngoài tùy người đối diện. Phụ nử ra đường trang điểm, ăn mặc đẹp há không phải để người ta ngắm hay sao? Cho nên khi thấy một người phụ nữ đẹp, ta dừng lại chiêm ngưởng không có gì là xấu mà đó là lịch sự và tôn trọng cái đẹp của tạo hóa.

 Trong các loài vật, dê là một giống vật rất mạnh về vấn đề giao phối. Trong một thời gian ngắn, nó có thể giao phối với rất nhiều ả dê cái mà không mệt mõi. Tạo hóa tạo ra mỗi loài đều có một đặc tính riêng và sự ưu đãi đó không phải ai muốn cũng được.  Loài người không thể so bì vấn đề này với con dê. Bởi vì ông trời đã tặng cho con người một bộ óc tuyệt vời, đôi tay , đôi chân khéo léo. Những cái mà con người có, con dê không thể nào có được, thì những cái con dê làm được, con người cũng không nên ham hố muốn thực hiện y như vậy.

Khi còn trẻ tuổi, sinh lực tràn đầy, không cần uống thuốc gì cũng xuân tình phơi phới. Nhưng đã đến lúc tuổi già ầm ập đến mà còn muốn sung sức như thời trai tráng thì nên coi lại. Cái gì vượt quá khả năng thì tức nước vỡ bờ. Coi chừng ngon lành đâu không thấy mà còn hủy hoại cuộc đời.

Chuyện gì thì chuyện, chứ chuyện gối chăn càng ráng càng hư sự. Thuốc men giải quyết cấp thời, nhưng hậu quả về sau không phải nhỏ. Mấy ông vua ngày xưa có quyền lực, tiền tài sẳn trong tay. Bao nhiêu thức ăn ,thuốc men quý hiếm, cung phụng cho vua thỏa mãn tình dục. Thế nhưng nhìn lại ông vua nào cũng chết sớm. Đó là hậu quả của sự hoang dâm vô độ, ngược với tự nhiên.

Năm tới là năm con khỉ. một con vật có tên trong danh sách tương hợp " Thân, Tý, Thìn tam hạp " và cũng nằm trong bảng tương khắc " Dần, Thân, Tỵ, Hợi, tứ hành xung" Cho nên mấy người tuổi thân đôi khi tình duyên lỡ làng hay thất bại chua cay vì cái bảng tương khắc hại người này.

Con khỉ là một con vật hay bắt chước. Nó có bốn chân nhưng hai chân trước hoạt động , cầm nắm không thua loài người. Nó cũng rất khôn ngoan và nhạy bén.  vì vậy những người tuổi khỉ rất thông minh, lanh lẹ nhưng không kém phần phá phách nghịch ngợm khi còn trẻ.

Bởi tánh" khỉ khọt" hay bắt chước và linh hoạt như người nên trong những gánh xiếc đa phần đều có một hay vài con khỉ làm trò. Nó có thể chạy xe đạp, nhào lộn, điều khiển chó và làm nhiều trò xiếc rất tuyệt vời.

Có một điều đặc biệt là khỉ cái có kinh như con người. Khi sinh chỉ sinh một con duy nhất, cũng có vú cho con bú. Các con vật khác cũng bú mẹ, nhưng nó chỉ nằm hay đứng cho con bú. Nhưng loài khỉ không như vậy. Nó bồng con trên tay và  thật ân cần cho con bú như loài người. Khi nhìn một con khỉ mẹ âu yếm cho con bú ta thấy một tình mẫu tử thiêng liêng nơi loài vật. Nó bảo vệ con bằng tất cả mạng sống của mình

Khi ta vào vườn thú để xem khỉ, hình ảnh vui vui đập vào mắt là hình ảnh khỉ bắt chí cho nhau rồi đưa lên miệng cắn rất thành thạo và tự nhiên. Hình ảnh này cũng  giống một vài bà má nhà quê ngày xưa hay ra ngồi trước nhà bắt chí hay tước trứng chí cho con. Nhưng các bà má quê mình  không nhăn chí mà bỏ xuống đất hay để giữa hai móng tay cái đè cho chí chết phát ra một tiếng " tách" vui tai.

Một hình ảnh về khỉ có tính cách triết lý dạy đời  đó là hình ảnh ba con khỉ trong các bức hình hay trên những phù điêu.

Bức phù điêu xuất xứ từ hơn 400 năm về trước ở đền Toshogu bên Nhật Bản. Trên đó có ba con khỉ có gương mặt rất hiền nhưng hóm hỉnh, thông minh. Con thứ nhất lấy hai tay che mắt, con thứ hai dùng hai ngón tay bịt lỗ tai, con thứ ba xòe hết cở bàn tay ra che miệng.

Hành động này của ba chú khỉ ngầm ra một thông điệp  " không thấy, không nghe và không nói"

Không thấy không phải nhắm mắt làm ngơ mọi việc, mà là không nhìn đời mằng cặp mắt thành kiến nhỏ nhen Không vì thấy cái lợi trước mắt mà đánh mất danh dự và bản ngã của mình. Che mắt lại là nhìn tự tâm mình để không bị hào nhoáng bên ngoài vọng động. Là không bị chấp ngã bởi cái nhìn không thấu đáo.

 Bịt hai lỗ tai là không nghe những điều xấu, những lời ong tiếng ve bên ngoài , vì con người hay dùng miệng lưỡi để dèm pha người khác. Bịt tai không phải để điếc mà để nhắn gửi thế gian hãy gạn lọc và dùng lý trí, dùng tâm lành để đánh giá những lời nói bên ngoài.

Bịt miệng, không phải để im lặng mà mà ngầm khuyên nhủ nên nói những gì đáng nói. Nói những lời tốt, đẹp và lợi ích. Cái miệng tạo khẩu nghiệp. Có những lời nói giúp người khác vui sống, cũng có lời nói giết người không dao. Miệng lưỡi ác độc ví như rắn rít hại người. Nói lời vị tha như bông hoa xinh đẹp. Bịt miệng lại ngụ ý cẩn thận trong lời nói. Nói ít nhưng hàm xúc, ý nghĩa đem lợi lạc cho người khác.

Hình ảnh ba con khỉ này cũng đã được một chủ cửa hàng ở  Sedney (Australia) đặt ngay trên nóc với gương mặt dường như hơi say say với hàng chữ " See no evil. hear no evils, talk no evils"  ( không thấy điều xấu, không nghe điều xấu, không nói lời xấu)

Trong  bộ Jataka cũng có kể chuyện tích tiền thân Đức Phật  đã hiện thân là một con khỉ chúa, lấy thân mình nối với sợi dây treo thành chiếc cầu để cứu cả đàn khỉ thoát qua cơn hồng thủy. Như vậy loài khỉ còn được chứng minh cho sự hy sinh vì đồng loại.

Chuyện Tây Du Ký  của tác giả Thừa Ân  đã có một con khỉ  hết sức tài ba, ngang tàng nhưng cũng vô cùng nghĩa khí. Đó là Tôn Ngộ Không. Ông miêu tả Tôn Ngộ Không là một con khỉ sinh ra từ đá nên không cha không mẹ. Nhờ trí thông minh, khôn ngoan thiên phú đã học được tất cả phép biến hóa thần thông. Không sợ trời, không sợ đất Tôn Ngộ Không đã quậy phá Thiên Đình và chỉ khuất phục dưới bàn tay Phật Tổ Như Lai . Tuy vậy, khi phò Đường Tam Tạng đi thỉnh kinh, Tôn Ngô Không lại hết sức phục tùng Sư Phụ, đã giác ngộ và vượt bao nhiêu khó khăn để giúp Đường Tăng thỉnh bộ kinh về nước.

Bộ tiểu thuyết này đã vẽ lên một con khỉ thật đáng kính trọng về tài ba, nhưng cũng rất dễ thương tinh nghịch và trung thực . Lồng vào câu chuyện  là triết lý cao siêu của Phật Giáo nên đã lôi cuốn hàng triệu triệu độc giả trên khắp thế giới.

Người Mỹ họ yêu thương súc vật, cây cỏ thiên nhiên.  Họ không ăn thịt khỉ, thịt chó, mèo... Đối với họ những con vật này rất đáng yêu và như một thành viên trong gia đình. Mỗi khi con vật bị bệnh họ sẳn sàng bỏ một số tiền lớn để trả cho bác sĩ, bệnh viện và chi phí thuốc men. Khi không thể cứu được nó, họ chi tiền để bác sĩ chích thuốc để con vật ra đi nhẹ nhàng.

Người Trung Hoa, người Việt Nam ta lại dựa vào các con vật để định vị cho một năm. Và mạng số một đứa bé sinh ra gắn liền với ngày sinh, giờ sinh và con vật tượng trưng đó. Thế nhưng đúng lý ra phải tôn trọng, yêu thương, kính nễ  thì ta  lại không hề thương xót nó. Ta ăn thịt một cách tự nhiên và dã man.

Con chó, một con vật khôn ngoan, trung thành và có nghĩa bậc nhất, lại là món ăn khoái khẩu của những người miền Bắc. Con mèo nhỏ nhắn dễ thương, lại là con vật rất kiêng kỵ " Mèo đến nhà thì khó, chó đến nhà thì sang" thế mà vẫn ăn thịt mèo. Loài khỉ là loài vật chẳng làm hại gì ai vẫn được tìm cách bắt giết để ăn thịt đến gần như tuyệt chủng.

Ác độc hơn, họ ăn óc khỉ một cách dã man và ghê rợn. Họ bắt chước cách ăn uống tàn độc của bà Từ Hi, Thái Hậu bên Tàu. Bắt một con khỉ còn sống  để dưới bàn có khoét một cái lỗ. Để cái sọ khỉ của con vật lồi lên trên cái lỗ đó. Dùng dao chặt ngang một phát. Cái sọ văng ra, một bộ óc trắng phao hiện lên trong tiếng kêu thảm thiết của con vật. Vậy mà họ thản nhiên, phè phởn múc cái chất bầy nhầy, trắng tinh đó ăn và uống rượu. Ngon đâu không biết nhưng nghiệp sát sanh sẽ theo họ suốt đời.  Những đại gia nhiều tiền rững mỡ, học cách làm sang, sống kiểu thượng lưu cũng vênh vang bỏ tiền để hưởng thụ cái cảm giác giết chóc dã man, và  món ăn kinh dị đó. Khi nghe đến đảo khỉ ở VN, tôi lại nghĩ đó là nơi bảo tồn thiên nhiên, bảo vệ loài khỉ. Nhưng không, nơi đó vô tình là địa điểm để người ta lấy óc khỉ làm một món ăn tàn độc nhất thế giới.

......

Riêng tôi cũng có rất nhiều kỷ niệm về khỉ.

Hồi nhỏ tôi rất thích nhà bà Bảy tôi. Bà có sân rộng và phía sau trồng nhiều ổi và cây ăn trái. Những cây ổi, cây mận, chùm ruột,  quít, mãng cầu trái thật sai và ngon lắm. Bà không có con  cháu đông, nên cháu họ là anh em tôi hay đến thăm bà. Nói đến thăm là cách nói ngoài miệng vậy thôi. Nhưng chủ ý là rũ nhau đi ăn trái cây. Nhưng, có điều là chúng tôi không thể thường xuyên thực hiện được ý đồ.

Vì sau vườn, ngay cây ổi trái to ngon nhất, bà Bảy tôi có hai kẻ giữ vườn thân tín: Đó là con hai con khỉ  bà nuôi từ lâu lắm.

Hai con khi được cột ngay gốc cây ổi sau nhà bằng hai sợi dây xích dài khiến nó có thể đi ra xa hơn và bảo vệ không cho ai đến hái trái cây trong vườn.

Đó là một con đực và một con cái. Không có ai, hai vợ chồng nhà khỉ  ngồi bắt chí cho nhau một cách âu yếm, tình điệu. Nhưng khi có kẻ lạ mặt thì chúng buông nhau ra, chia hai chiến tuyến để phòng thủ. Chúng buông ra những tiếng khẹt khẹt và la chí chóe cho bà Bảy tôi trong nhà biết là có người đột nhập vườn sau.

Cái mặt nó gườm gườm, nhảy nhót thấy ghét. Nó ít thân thiên với ai, dù mấy ông anh tôi đã nhiều lần dùng trái cây dụ dỗ nó.

Nó thoắt một cái là leo tuốt lên cây, nhảy từ cành này qua cành khác gọn nhẹ. Bà Bảy tôi nhiều lúc cũng thả nó ra để nó được tự do,. Nó không chạy đi  mà chỉ loanh quanh nhảy nhót trong khu vườn um tùm cây trái.

Vì là con cháu, nên mỗi khi chúng tôi đến, bà Bảy ra vườn hái cho ít trái cho ăn rồi bà trở vô nhà. Con nít như tụi tôi, bao nhiêu đó đâu có đủ cho sự thòm thèm, nên chúng tôi vẫn muốn hái thêm. Nhưng hai con vật tinh khôn này luôn " Làm trò Khỉ"  cản trở. Chúng luôn coi anh em tôi là địch nên cứ thấy chúng tôi mon men tới cây nào là chúng chạy tới la lối và  múa may nhảy nhót  để cản đường.

Phải nói là bà Bảy tôi đã tìm được một người bảo vệ cần mẫn và ít tốn kém.Không có người nào giữ vườn tốt hơn hai con khỉ trung thành này. Nhà bà trồng chuối nhiều lắm, một lần chặt vài quày. Những trái chuối chín là thức ăn của khỉ. Khi nó ăn nó độn hai bên má hai cục trông rất buồn cười. Mỗi khi ông bà Bảy tôi ra vườn, nó nhảy lên vai mừng rỡ. Cuộc sống của hai vợ chồng gìa của ông bà Bảy tôi gắn liền buồn vui với hai con khỉ này.

Có nhiều người hay nhạo báng " Nuôi ong tay áo, nuôi khỉ dòm nhà" để ám chỉ những người bội bạc, vong ân phụ nghĩa. Con khỉ không biết có mang tiếng oan không, vì tôi thấy nó rất trung thành với chủ . Khi sống, nó làm tròn bổn phận giữ vườn. Khi bà Bảy tôi mất, chúng nó buồn rầu bỏ ăn. Hai con vật không còn nhảy nhót la lối hay đùa vui như trước. Một thời gian sau nghe đâu nó cũng chết.. Ông Bảy tôi đào một cái lỗ ngay nơi cột chúng ở sau vườn và chôn chúng  ở đó.  Thật là một loài vật có nghĩa có tình, chắc chi con người mình được như nó.

Thêm một người có nuôi khỉ trong gia đình tôi là nhà Ba Năm của tôi. Ông là chồng của người dì thứ Năm của tôi. Trong gia đình bên ngoại, chúng tôi đều gọi các người dì bằng má và kèm theo thứ để phân biệt. Các con của dì tôi gọi ba má tôi là ba má Sáu. Có lẽ để cho nó thân mật ruột rà hay để khẳng định " Không cha níu chân chú, không mẹ níu vú dì"

Ba Năm tôi  làm thầy Pháp, một nghề chuyên trị tà ma quý ám. Ông không ở nhà lớn mà ra cuối vườn sau cất một cái am để làm nơi tu hành và trị bệnh. Cái đặc biệt là ông cũng nuôi một con khỉ để giữ nhà.

Con khỉ này ông không cột lại mà cứ thả nó đi lanh quanh nơi cái am ông ở. Tôi rất sợ nó dù nó không làm gì tôi. Nhưng cái không gian mờ ão đầy những hình ảnh thờ cúng làm tôi sợ tất cả những gì hiện diện nơi này.

Con khỉ được dượng rễ tôi coi là người bạn , người con trong nhà. Nó cũng giống như con khỉ của bà Bảy tôi kêu lên khi có người lạ vào khu vực gần nhà. Nó làm những đứa bé vào trị bệnh nép bên mẹ cho dượng rẽ tôi làm phép. Nó góp phần tạo nên một cái gì đặc biệt trong cái không gian u tịch ở đây.

Nghe đâu ba Năm tôi được một người đi rừng biếu tặng . Khi mới đem nó về nó có đã có con. Một con khỉ con èo ọp, bệnh hoạn. Ông đã hết lòng chăm sóc cả mẹ lẫn con, nhưng con khỉ con không sống được. Khỉ mẹ cứ ôm con vào lòng không chịu buông ra. Nó kêu lên những tiếng não lòng bi thiết. Nó bỏ cả ăn uống thật tội nghiệp.

Khi má tôi dẫn tôi đến đây, mặt nó buồn nhăn nhúm thảm hại. Thật đúng với câu người ta thường ví von."Mặt nhăn như mặt khỉ".  Má tôi hỏi Ba Năm tôi:

- Sao con Mai buồn quá vậy anh Năm?

Ba Năm tôi nói;

-  Con nó mới bị chết đó dì Sáu. Con nó èo ọt quá, tui hết sức rồi mà cứu không nỗi.  Hôm nay nó còn chạy tới chạy lui, chớ mấy hôm trước nó buồn đến bỏ ăn . Tội lắm.

Khỉ là một con vật có tình mẫu tử giống như con người. Nó sẳn sàng bảo vệ con tới cùng nếu có ai muốn làm hại con của nó. Bởi vậy người ta hay nói một câu về tình thương con của giống vật này" Rầu rĩ như con khỉ chết con"

Con khỉ nhỏ là hình ảnh gắn liền với cái am của ông dượng rễ tôi. Nó không hại ai, không cắn hay kéo áo, kéo quần ai. Nhưng đối với mọi người, khi bước tới nơi đây, con khỉ này có tác động rất mạnh về tâm linh. Con khỉ chạy tới chạy lui, nhảy nhót bên người thầy Pháp như thêm hình ảnh một Tôn Ngộ Không đang ra tay trị ma, diệt quỷ.  Mặc dù người dượng rễ tôi nuôi nó không có dụng ý đó. Nhưng  dù muốn dù không nó vẫn đem lại cho nghề nghiệp của ông một lợi thế không nhỏ.

Làm Thầy Pháp là một định mệnh nào đó không cắt nghĩa được gắn liền với số mạng ba Năm tôi chứ không phải là nghề nghiệp mà ông chọn. Trước kia ông là một người nông dân bình thường chân chất. Nhưng rồi ông trở nên mẫn cảm với những căn bệnh kỳ lạ, có khả năng nhìn thấy và có oai lực với những thề giới vô hình. Thù lao cho ông chỉ là vài lon gạo hay cây trái trong vườn nhà. Nhưng nếu có người cần mà ông không giúp thì y như rằng ông bị bệnh. Rồi lần lần ông rút về nơi này như một người biệt lập với gia đình. Vợ con tự lo lấy cuộc sống, còn ông với con khỉ như hai thầy trò không thể cách xa nhau.

.......

Khi nhà chồng tôi đem trầu cau dạm ngỏ, má tôi bèn về nhà ba Năm tôi nhờ coi dùm tuổi hai đứa. Ông phán một câu chắc như bắp rang:

- Con Chín tuổi Tý, thằng đó tuổi Thân hai tuổi này rất hợp. " Thân, Tý, Thìn tam hạp". Mạng  hơi khắc có xa cách, trở ngại lúc đầu. Nhưng mai sau về già có lọng vàng lọng bạc che đầu sung sướng lắm.

Má tôi nghe xong khoái đê mê, tuyên bố :

-Tiền hung nhưng hậu kiết. Miễn về sau cuộc đời nó sung sướng là tui mừng

 Nghe lời ông anh rễ, bà đồng ý gả tui lấy chồng tuổi khỉ. Cái tuổi:

Tuổi thân con khỉ ở lùm,

Chuyền qua chuyền lại té ùm xuống sông.

Cái tuổi mà người ta hay than thở:

Người ta tuổi dậu tuổi mùi.

Còn tôi sao lại ngậm ngùi tuổi thân.

Cái tuổi nói theo giọng Nam Kỳ quốc của tôi là đủ nản mớ đời. " Tủi Thân"

-Tủi Thân có nghĩa là buồn thân phận. Một  con người lúc nào cũng thấy thân phận mình bạc bẽo đến buồn tủi thì làm sao mà vui được" Cho nên ông chồng tôi cũng ba chìm bảy nổi với cái tuổi của mình. Mà khi người cầm lái con thuyền  chông chênh trên sóng nước thì người trên thuyền cũng chịu chung số phận long đong.

Cũng có một thời gian tôi lạc lõng nơi quê chồng, xém một chút tôi đã  ngồi buồn than thở:

- Má ơi đừng gả con xa,

Chim kêu, khỉ hú biết nhà má đâu.

Mà nghĩ cho cùng con khỉ này là do tôi chọn chứ má tui có ép uổng tôi đâu.  Nơi đây cũng non nước hữu tình chứ không phải là nơi " Khỉ ho cò gáy " mà tôi than trách cha mẹ. Chỉ khổ nỗi đó là thời buổi đổi đời sau 1975, thân vợ lính hay bị chính quyền CS " Rung cây nhát khỉ"   hoặc "Giết gà dọa khỉ"  tìm cách trù dập tối đa nên đôi lúc mặt mày tôi " Nhăn nhăn như khỉ ăn ớt" thiệt xấu xí vô cùng.

Mà cũng lạ, nhà tôi có tới 3 người tuổi thân.: Chồng, con gái lớn và hai đứa cháu ngoại. Vị chi trong nhà có 4 con khỉ, già trẻ đều có. Ngày còn nhỏ sợ khỉ, rồi cuối cùng tôi có 4 người tuổi thân cầm tinh con khỉ. Có phải con người sinh ra mạng số ứng theo tuổi con gì hay không?  Một câu hỏi khó trả lời cho chính xác. Bởi con người không phải ai cùng tuổi này cũng khổ. Sướng hay khổ còn tùy thuộc nghiệp mạng của mình. Cùng một tuổi nhưng người giàu kẻ nghèo, người sang kẻ khó. Người ta đổ thừa là tại ngày sinh, giờ sinh hay mạng của từng người.

Còn tôi, thử xem ba cha con, ông cháu khỉ nhà tôi ra sao:

Ông "khỉ già" nhà tôi mất cha từ năm lên ba, Mẹ già ở vậy nuôi con ăn học. 

Má chồng tôi kể với giọng nghẹn ngào:

-Ba mi mất lúc hắn mới 3 tuổi. Hắn đội mấn, mặc áo tang, tay chống gậy trúc đi theo mấy người trong họ đến lo đám ma. Hắn thích thú với bộ đồ mới, giả bộ làm ăn mày.

-Ôn ơi Ôn! mần ơn cho con xin lon gạo.  Rồi hắn cười đi qua người khác xin tiếp. Thỉnh thoảng lại hỏi thăm để tìm cha khoe áo mới, làm ai cũng mủi lòng.

Năm hắn đậu kỳ thi tuyển vào trường Nguyễn Hoàng rồi vào  Quốc Học, một mình hắn vào Quảng Trị, vào Huế để tiếp tục việc học. Hắn như một con khỉ con đi theo mấy bà đi bán hàng để ngồi chung. Lơ xe tưởng là con cái họ nên không đòi tiền.  . Hắn ở trọ nhà một ông thầy bán thuốc Bắc. Mỗi ngày xắc thuốc, thái thuốc để trừ tiền nhà, tiền cơm, mạ đở phải lo

Khi vào Sài gòn học, hắn xin vào viện Bảo Anh. Nhờ nơi này hắn không lo cái ăn, cái ngủ. Mấy  Ma Soeur cũng thương hắn lắm.  Mạ nghèo lại nhà quê, đâu có đủ sức lo cho con ăn học tới nơi tới chốn. Một mình hắn nơi xứ lạ quê người tự lo cho mình vừa học vừa làm. Cái tuổi con khỉ nó gian nan , khổ cực lắm mi ơi!

Tôi hỏi:

-Thế hồi nhỏ ảnh có "liếng khỉ " không má?

- Khỏi nói mi nờ!. "Thằng khỉ" này  hồi nhỏ nhiều "Trò khỉ" lắm. Hắn thông minh nhưng tánh tính cương trực, khó chịu  hay lỗi phải. Rồi bà kể với giọng thật vui:

- Mi biết mụ Khóa phải không? Có một lần mạ sai hắn tới nhà mụ Khóa xin ít rau thơm. Mụ Khóa nói rau chưa cắt được rồi kêu hắn về đi. Hắn về nhà rồi lựa lúc mụ Khóa đi khỏi, hắn lấy một mớ lúa thảy trong đám rau rồi cúc cu kêu gà tới. Chừng mụ Khóa về, nguyên đám rau thơm bị gà bươi tan nát hết. Mụ chửi tối trời .

Một lần nhà bên ngoại có giỗ, hắn chạy qua chơi tính có chi thì phụ! Ôn Hương nói đùa :" Còn sớm mà! Chưa có chi en mô. Mi qua đây chi sớm rứa?"

Hắn về nhà, không cho mạ đi kỵ. Cứ tao bước tới một bước là hắn kêu :"Mạ! Đi về!"  " Mạ ! Đi về"Tao với hắn cứ thụt tới thụt lui cả buổi trời. Mà nhà ôn Hương với nhà mình có xa mô. Ôn phải nhờ người tới gọi. Chừng biết ra, Ôn phải tới xin lỗi rồi kêu hắn qua ăn kỵ. Hắn đi nhưng không hề đụng đũa. Hắn còn nhỏ mà gan lớn lắm mi nờ.

Vậy đó " Ông khỉ già " nhà tôi một mình một thân nơi quê người. Rồi đi lính, đi tù CS 8 năm. Qua xứ người với gia đình vợ con, anh em không có ai ở bên này nên đôi lúc cũng cảm thấy cô đơn.

Con gái lớn tôi cũng tuổi khỉ: Mậu Thân.

Nghe năm sinh con bé cũng cảm thấy buồn,vì nhớ những ngày đầu năm bao nhiêu người chết trong những hầm chôn tập thể. Một năm tuổi không thể nào quên.

Con "Khỉ nhỏ" nhà tôi  rất xinh đẹp dễ thương,  nhưng cũng lớn gan lắm. Tôi thì không bao giờ đánh con, chỉ phạt quỳ. Khi nào biết lỗi đến xin thì sẽ được tha. Một lần ba nó. "Ông khỉ già "gặp cái gan "con khỉ nhỏ". Ông tức quá tát nó một cái chảy cả máu mồm. Lúc thấy máu chảy nó sợ quá  khóc vang trời làm tôi mất cả hồn vía. Ông  chồng  tôi biết lỗi, sau đó dẫn con đi Chợ Cồn mua cho cây dù hoa mà nó yêu thích. Hai cha con hay nhắc lại kỷ niệm này mỗi khi nhớ lại chuyện xưa.

Con gái tôi chưa từng biết sợ là gì. Chơi với con trai là nó quật cho mấy đứa hàng xóm khóc ngất vì đau. Càng đau nó càng chịu trận, đến tôi cũng phải chịu thua nết lì của nó.

Dù là con gái, thân hình nhỏ nhắn, trắng trẻo, đẹp gái nhưng tánh tình nó không ẻo lã nhát gan như người ta. Khi tôi sợ từng con chuột, con ván, con đỉa, con lươn, con rắn thì đối với con tôi mấy con vật đó nó kể như pha.

Mẹ chồng tôi mua lươn về, tôi không dám lại gần vì sợ. Con gái tôi bắt từng con nhát mẹ chạy vòng vòng. Rồi đích thân nó làm thịt nấu ăn cho mệ. Một lần tôi về quê chồng  đi xuống ruộng về bị đỉa đeo mà tôi không hay. Chừng ngó lại chân thì con đỉa hút máu no tròn phát khiếp. Tôi mặt mày xanh lè vì sợ. Con gái tôi bắt con đỉa, lấy dao chặt nát trả thù cho mẹ. Nó thả lên tấm lá chuối phơi cho khô bỏ ghét. Mưa xuống một bầy đỉa sống lại ngo ngoe dễ sợ. Nó hốt hết bỏ vô bếp lửa nướng thành tro. Còn tôi thì chịu thua.

Một lần nó bắt được một ổ chuột con. Nó đem đặt vào hộc tủ bà trưởng toán. Bà này mở ra hét lên một tiếng rồi ngất xỉu. Xém chút nữa là gặp tai họa.

Ngày chồng tôi đi tù cải tạo. Do khí hậu ám chướng trên núi rừng Việt Bắc. Người anh xanh xao da mặt vàng khè vì sốt rét rừng tưởng chết. Thuốc men tiếp tế giới hạn không thể chữa hết căn. Người ta bày một bài thuốc diệt tận gốc sốt rét: Bắt trùn hổ làm muối xả ăn vô sẽ hết. Tôi thì bó tay, nhưng con gái tôi hằng ngày đi ra đồng  đào trùn hổ. Những con trùn thật to bằng ngón tay nó bắt đem về. Lộn ruột ra ngoài làm sạch sẽ, bằm làm thành thịt chà bông.  Mỗi ngày làm một ít, đến khi thăm nuôi được một lon guigoz đem lên cho ba. Chồng tôi nhờ ăn thịt này mà hết hẳn sốt rét rừng.

Trong nhà, những việc như cắt cổ gà, cổ vịt, đở đẻ cho chó, cho heo hay thiến chó thiến heo gì con gái tôi làm tất. Nó ít khi khóc, nhưng khi buồn, nó buồn rất lâu. Trong nó tiềm ẩn một cái gì nội tâm sâu lắng.

Người tuổi thân theo tôi thấy rất bản lĩnh. Khi đã quyết định điều gì rồi thì đeo đuổi tới cùng. Trong bản thân họ tiềm tàng một nghị lực và một sự kiêu hảnh ngang chướng khó thay đổi. Tuy nhiên không hiểu người khác thế nào, nhưng hai con khỉ lớn nhà tôi đều rất hay "tủi thân". Một sự tủi thân ngấm ngầm, sâu thẳm

Còn hai con khỉ cháu thì sao? Bây giờ không biết được ngày sau sẽ ra sao? nhưng thật lòng mà nói chúng nó thiệt là "Liếng khỉ "vô cùng. Không có cái " Khỉ khô", " Khỉ mốc " " Khỉ gió" gì  mà nó cũng nhảy nhót " Làm trò khỉ" cho cả nhà coi.

Hai con " Khỉ cháu" này rất dễ thương và vui tính. Khi những ngày lễ Halloween người ta hóa trang cô tiên hay công chúa thì hai chị lại thích làm  superman hay vẽ mặt mày để dọa người khác. Chúng rất náo động và cũng rất thông minh.

 Trong bầy cháu 10 đứa của tôi, hai con khỉ này  năng động nhất và có  lắm trò vui . Nó thật lém lỉnh và cũng thật nghịch ngợm dễ thương.

Ông " Khỉ già " nhà tui bây giờ hết làm trò khỉ được rồi. Để đồng vợ đồng chồng tôi cũng thành một "Con khỉ già vợ"  để ngồi thu lu trong nhà cho xứng đào xứng kép.

Nhiều khi dìu chồng lên xuống cầu thang , tắm rửa hay đút cơm cho ăn tôi lại nghĩ đến một thời oanh liệt của chàng. Bây giờ có lẽ đã hết oanh chỉ còn liệt. Hai con khỉ già đôi lúc nằm hai giường đối diện nhìn nhau để thấy tình già ấm áp biết bao. Nếu vắng đi một người thì nửa còn lại sẽ buồn trong cô lẻ.

Trời Cali năm nay lạnh nhiều hơn năm rồi. Hai con khỉ già vào phòng mở sưởi ngó nhau nhe răng cười tình cho qua ngày tháng. Mà khi nhe răng còn thảm thương hơn vì răng cỏ  đi du lịch khá nhiều. Còn lại mấy cái thì xệu xạo- buồn vào hồn không tên- không dám nhai mà nhai cũng trớt quớt. Cho nên thức ăn chính của chàng là soup đã dược xay với cơm rồi ăn như trẻ con thật thảm.  Đúng là tuổi khỉ thích chuối, vì tới giờ này món trái cây tráng miệng thịnh hành nhất của "Ông khỉ Già" nhà tôi là chuối.

Tết đã gần về, chỉ còn hai tuần nữa là ông chồng tôi bước vào năm tuổi của mình. Bao nhiêu chiếc "Cầu Khỉ " chông chênh, cheo leo trong cuộc đời anh ấy đã phải vất vả  vượt qua. Những chiếc "Cầu Khỉ " định mệnh, khó khăn đã làm tâm trí anh hoảng loạn, thân thể suy nhược . Hy vọng đã bước vào tuổi thất thập cổ lai hy, anh ấy sẽ được an lành và tận hưởng những ngày có "Lọng vàng, lọng bạc " che như lời ông Ba Năm tôi nói.

Thế nào là lọng vàng lọng bạc? Tôi cũng không rõ vì suốt đời tôi chưa từng được võng lọng xênh xang. Nhưng kể từ khi lên máy bay rời khỏi cái thiên đường mà anh ấy phải đến Ủy Ban Xã ký giấy chứng nhận mỗi tháng một lần , thì chúng tôi như nhẹ người đi nhiều lắm. Gánh nặng nợ máu với nhân dân bị áp đặt đã được tháo xuống. Mọi sự lo sợ phập phòng được giải tỏa. Những cái nhìn, lời nói khó nghe khỏi cần bịt tai cũng không còn ảnh hưởng. Mắt mở ra để thấy thế giới tươi đẹp. Miệng được nói những điều mình nghĩ. Được đứng trên hai chân của mình để làm lại cuộc đời.

Thật ra sự đóng góp của chúng tôi đối với đất nước Hoa Kỳ này thật nhỏ nhoi so với những gì chúng tôi được thừa hưởng. Bởi vì khi qua đây tuổi cũng không còn trẻ, sức lực cạn kiệt, kiến thức nhỏ nhoi, mẹ già, con dại. Nhưng không vì vậy chúng tôi bị ghẻ lạnh vứt ra ngoài xã hội. Chúng tôi được sống bình an và không bị khuấy nhiểu.

Bây giờ, khi tuổi đã về hưu không còn làm việc được. Những quyền lợi và sự chăm sóc y tế  dành cho người già chẳng khác nào một chiếc lọng đã che  mát cho hai con khỉ già chúng tôi yên ổn sống trong những ngày cuối đời.

Cái lọng vàng lọng bạc vô hình đó là một đất nước tự do và có luật pháp. Là một quốc gia lấy hiến pháp làm kim chỉ nam trong đời sống. Và dù tuổi con gì vẫn thấy mình có phước báo được hít thở không khí tự do hạnh phúc thực sự ở đây. Tuổi con gì không còn là vấn đề lớn. Sự học hỏi, tiến bộ và sự dấn thân mới là cái chính để tạo một cuộc sống có ý nghĩa. Cái ý nghĩa đích thực của con người không phải là giàu có để hưởng thụ mà là biết chia sẻ, cho ra trong tình thương yêu.  

 Và tôi! Gì thì gì, được ở bên cạnh cuộc đời "Ông khỉ già nhà tôi" Cầm  lọng che cho chồng  để anh có những ngày thật an lành và khỏe mạnh cũng là một niềm hạnh phúc. Cái hạnh phúc nhỏ nhoi của một người vợ lính cầm tinh con chuột. Một  con chuột nhắt dễ thương.

Chúc mừng năm mới Bính Thân đến với mọi người.

Nguyễn thị Thêm.

15/01/16