2:24 CH
Thứ Năm
28
Tháng Ba
2024

TRẢ EM CHIẾC ÁO VÀNG THU - Thái Thụy Vy

18 Tháng Mười Một 201312:00 SA(Xem: 11032)

mua_thu_4-large-content

Trả Em Chiếc Áo Vàng Thu

 Những gợn gió thu nhè nhẹ thổi về, nắng lấp lánh xuyên qua kẽ lá, gợi nhớ những mùa thu vàng đã chảy qua tuổi hoa niên. Nàng thu lại đến rất khẽ, chúng ta cảm được sự hiện diện của nàng khi ánh lửa hè đã bớt gay gắt và trong không khí có một luồng hơi dìu dịu, thơm mát như hơi thở của người yêu dấu đã từng thỏ thẻ, thì thầm bên tai những câu nói yêu thương cho một thời để nhớ, một thời để quên...

Thi nhân, hơn ai hết, cảm được sự có mặt của nàng qua mùi nước hoa của nàng mà họ thường gọi là hơi thu.

 Mấy thế kỷ qua, nàng thu đã là người tình của thi nhân từ Lamartine, Jacques Prévert, Tản Đà, Lưu Trọng Lư đến Robert Frost... họ đều yêu mùa thu thắm thiết. Thi nhân tha hồ thêu áo gấm cho nàng, mưa thu thì gọi là lệ thu, gió thu thì được tặng mỹ danh là thu phong, còn nắng thu thì được thi nhân dệt thành nắng lụa... Trải qua bao năm tháng, ngôn ngữ thơ vẫn còn dành những chỗ trang trọng cho thu, ý thu chưa bao giờ cạn, thơ thu chưa bao giờ tận ngôn.

Thu không những chỉ làm đẹp riêng cho thi nhân mà nàng còn làm đẹp cho cả nhân gian, nếu họ biết chiêm ngưỡng nhan sắc, duyên dáng của nàng.

 Hồi còn ở quê nhà, tôi để ý thấy có hai loại lá đổi màu khá đẹp là lá cây bàng và lá cây cao su, cây bàng thì mọc lẻ loi, cao su trồng thành rừng nên màu sắc đồng nhất hơn tuy không rực rỡ bằng các cây ngoài thiên nhiên, nơi có bốn mùa thay đổi rõ rệt.

 Thuở còn học nhiếp ảnh nghệ thuật với thầy Phạm Văn Mùi ở hội Việt Mỹ Sàigòn, chúng tôi chỉ chơi ảnh đen trắng, các ảnh màu lúc đó do các tay thợ tô màu bằng tay, nên có dịp thấy các bức ảnh mùa thu ở trời Tây, chúng tôi thường nghĩ đó là các ảnh tô màu chứ trong trời đất làm gì có cảnh đẹp tự nhiên như vậ. Đến khi được học bổng sang Mỹ vào năm 1971, tôi mới thực sự đối diện với nàng thu diễm kiều và tráng lệ.

 Tất cả các thi nhân, khoa học gia và dân gian ai cũng đồng ý sự thay đổi hoa lá theo mùa là một kỳ công của tạo hóa.. Mỗi lần nàng thu thay áo, nàng dễ mê hoặc lòng người. Lại thêm nền trời xanh thẫm của mùa thu và những buổi hoàng hôn bàng bạc áng mây chiều tim tím mà nàng mang theo như những món trang sức không bao giờ nàng rời xa...

 Nàng thu rất lãng mạn nhưng nàng thu cũng đầy bí ẩn. Cái gì khiến áo nàng thay màu, tại sao lá lại rụng, nỗi thắc mắc đó khiến một giáo sư sinh vật học tại trường Old Dominion University phải bỏ cả đời ra nghiên cứu vẫn chưa giải đáp được hết các ẩn số đành phải chịu thua ông trời, người họa sĩ pha màu tuyệt luân.

 May thay, một nhà khảo cứu về di truyền học, giáo sư Frank S. Santamour Jr. của viện National Arboretum, Washington, D.C. đã mặc khải được phần nào các bí ẩn trên. Theo ông, cây thay lá vì cần lá mới mỗi năm. Sâu bọ thích ăn lá non, nên cây phải tăng trưởng thay lá nhiều hơn theo định luật bù trừ, còn lá chết là để nuôi dưỡng đất.

 Lá để thoát hơi nước và oxygen mà chúng ta thở. Vào mùa đông, khi mặt đất đóng băng, nước theo rể hút lên cây được lưu trữ mà không bị thất thoát qua ngã lá.

 Tuyết và nước đá rất nặng. Nếu cây giữ lại lá mùa đông, cành nặng trĩu sẽ bị gãy. Các loại evergreen như cây thông thì khác vì lá nhỏ và nhọn nên ít chở tuyết. Các cây evergreen cũng thay lá mỗi một hoặc hai năm, thay từ từ vào mùa xuân lẫn mùa thu, tuy chúng không đổi màu như loại deciduous.

 Lá rụng là do ở mỗi cuống lá có một bó li-be mộc, khi thu đến, cây cảm thấy được ngày bỗng ngắn hơn và nhiệt độ lạnh hơn do vị trí của mặt trời xa dần đường xích đạo (equator), để đi dần đến thu phân (solstice), một lớp bần được cấu tạo chỗ cuống lá (abscission layer), chỗ đó thành vết sẹo, cản trở đường tiếp tế thực phẩm từ thân ra lá. Đồng thời, chất nhựa (sap), thực phẩm của lá bị cản lối trở về thân cây, hóa hợp với các phân tử khác tạo nên chất anthocyanin, chất làm lá trổ màu đỏ và màu tím. Lá lìa cành khi lớp bần khô đi, sinh mệnh của lá, một kiếp phù du, một đời hoa gấm, lúc đó chỉ đợi có một thoáng gió thu mong manh đến mang đi.

 Còn các màu khác vẫn có đó, nhưng bị chất chlorophill là chất dùng ánh sáng mặt trời và hơi nước chế biến chất carbon dioxide thành đường, thức ăn cho cây. Dưới ảnh hưỏng của mặt trời, cây ngưng sản xuất chất chlorophill, làm giảm thiểu sự biến dưỡng (metabolism), cây dần dần đi vào trạng thái ngủ (dormant) giống như loài gấu ngủ suốt mùa đông (hibernating). Đó là lúc màu vàng và màu cam hiện lên cấu tạo bởi nhiễm sắc hoàng tố (carotenoids). Các carotenoids này cùng một nhiễm sắc chất với củ cà rốt. Nó cũng có trong bơ và lòng đỏ trứng, lạ thay, do gà vịt và bò ăn rau cỏ có chứa các nhiễm sắc tố nêu trên.

Còn màu nâu, như màu lá các loại cây sồi, là do chất tannin, cũng có trong các loại lá trà.

 Mỗi chủng loại cây đều được cấu tạo và trang điểm bằng các loại hóa chất khác nhau. Nhờ đó mà có được bao nhiêu màu lá khác nhau với mỗi gam độ (tint, shade) rực rỡ khác nhau. Thường thì khi lớp tế bào dưới cùng thân lá được thiên nhiên hóa hợp cho đến lúc lá đổi màu độ hai tuần lễ, tùy thuộc vào giống cây, vào mưa nắng, nhiệt độ, ánh sáng, mật độ... nên mới có sự đổi màu trước sau và có loại rất trễ nhưng rất đẹp như cây Bradford Pear.

 Lá thu đẹp khác nhau còn tùy theo miền, theo vĩ tuyến và độ cao. Colorado nổi tiếng với lá Aspen (xem phim White Fang), vùng New England nhất là Vermont nổi tiếng với lá phong, xa hơn có Canada Maple Leaf ngay trên lá quốc kỳ. Virginia thì có các rừng Dogwood (Sơn Thù Du) dọc theo dãy Appalachian, qua đến West Virginia thì có Monogahela National Forest ở Seneca Rocks...

 Mùa thu, ôi những mùa thu buồn và đẹp lãng mạn đã để lại biết bao nhiêu tác phẩm đầy màu sắc kỷ niệm trong văn chương. Cứ mỗi thu qua, tôi lại buồn buồn tự hỏi, mình còn gặp lại nàng thu bao nhiêu lần nữa? Không còn lâu đâu. Hỡi thế nhân, có lần nào người nghỉ tay một lúc trong cuộc chạy đua với đô la, lái xe lên đèo Skyline Drive hoặc Harper's Ferry để làm bạn với lá thu?

Robert Frost, nhà thơ của thiên nhiên, đã có lần thốt lên:

My sorrow, when she's here with me
Thinks these dark days of autumn rain
Are beatiful as days can be...

 Hỡi nàng thu, xin trả lại em chiếc áo vàng thu, xin trả lại em những bước tương tư, xin trả lại em chút hạnh phúc lang thang, vì em, chiếc lá lang thang, đã biết làm đẹp cuộc đời trước khi em trở về với cát bụi...

Trời thu trong vắt đáy gương
Lá phong ngập lối nhớ thương trở vàng
Đời em trang điểm cho chàng
Dẫu cho áo đẫm lệ hàng em trao
Tàn hơi nhựa vẫn dâng trào
Hiến dâng chàng chiếc cẩm bào luyến lưu
Ngõ quanh dẫn lối tương tư
Xa anh gối mộng úa từ thiên thu


Thái Thụy Vy

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
09 Tháng Mười 2015(Xem: 8580)
Mong các bạn để một chút thời gian suy nghĩ về ý kiến của tôi.
09 Tháng Mười 2015(Xem: 9483)
Như tôi dùng dằng hoài, không buông tay kỹ niệm, nên thao thức hoài, đếm mưa...
04 Tháng Mười 2015(Xem: 9178)
Phải chuẩn bị chết như thế nào? Khi sống phải sống làm sao? Để lúc ra đi còn có được nhiều người thương mến
24 Tháng Chín 2015(Xem: 9614)
Vậy thì, hãy nhìn cuộc sống bằng ánh mắt yêu thương và hiểu biết, vì tình thương & sự hiểu biết mới đem lại những kỳ diệu cho cuộc sống
20 Tháng Chín 2015(Xem: 8391)
Có phải chăng cuộc đời này là bể trầm luân, là hư không là vô nghĩa nên con chỉ nghêng người nhìn đời bằng nửa con mắt với hai bàn tay quờ quạng chơi vơi.
14 Tháng Chín 2015(Xem: 9591)
Cụ bà hiền hòa của giòng Đồng Nai trong một buổi sáng tinh sương và hoàng hôn gợn gió đang nằm yên như bay về phía phương trời xa.
14 Tháng Chín 2015(Xem: 8171)
trên tay bà tất cả những lời ông Trần viết đều còn đó, bà ôm vào ngực, và mùa hè úa tàn như nắng chiều rơi xuống trên đồng cỏ hoang trước mặt.
11 Tháng Chín 2015(Xem: 8959)
Về mùa thu có lẽ khu vườn này rất đẹp. Lá sẽ vàng một màu và những chú nai dễ thương sẽ là nguồn thi hứng của chị.
06 Tháng Chín 2015(Xem: 9223)
Tóc đã nhuộm sương, cơ thể lão hóa nhưng con tim nhà giáo vẫn dành cho học sinh mình một nơi ấm áp trú ngụ.
06 Tháng Chín 2015(Xem: 9280)
Hãy siêng tinh tấn, như đầu bị đốt, Chỉ nhớ vô thường, chớ mặc buông lung"
30 Tháng Tám 2015(Xem: 9584)
Một lần nữa, xin cám ơn các thầy cô, bạn bè Biên Hòa, Ngô Quyền, Long Thành, nhóm Dễ Thương. Gia Đình Tam C và tất cả các bạn trên Web đã yêu thương và khuyến khích
30 Tháng Tám 2015(Xem: 9644)
Nhưng thẳm sâu trong tâm hồn các chị, vẫn hoài vương vấn hình ảnh “cây đa cũ, bến đò xưa, dòng sông trong mát” của Đồng Nai phố
30 Tháng Tám 2015(Xem: 10869)
Hôm nay nhân ngày rằm tháng Bảy, con xin kính dâng lên Ba Mẹ, chút hương hoa cúng rằm, ước nguyện hương linh Ba Mẹ
21 Tháng Tám 2015(Xem: 10419)
nói lên thân phận làm người trong hoàn cảnh bi thương, thăng trầm của lịch sử, ca ngợi tình chiến hữu, tình bạn... và nỗi ngậm ngùi của người con mất quê hương
18 Tháng Tám 2015(Xem: 9919)
Chúc mừng cho trường NQ - hội AHBH và chị Nguyễn Thị Thêm... BH có nhiều nhân tài quá chừng...
09 Tháng Tám 2015(Xem: 10182)
tiếc rằng xứ tôi không biết giữ gìn những kho tàng quý giá của lịch sử.
07 Tháng Tám 2015(Xem: 9517)
Đến một lúc, tôi chợt nhận ra rằng, không có gì là vô nghĩa trong cuộc đời này, dù cho nó có vẻ như tình cờ
07 Tháng Tám 2015(Xem: 8236)
Còn em em sẽ sẳn sàng đón chào cả nhà. Sen nhà em mới nở hoa , sẳn tiện mọi người cùng ngắm sen nở đầu mùa.
02 Tháng Tám 2015(Xem: 9598)
Những chiếc xe bus màu vàng đã tạm nghỉ không đưa đón học sinh ở các trạm nữa. Mùa Hạ đã sang.
02 Tháng Tám 2015(Xem: 8905)
nhìn hàng phượng đỏ rực bên đường, tôi lại thấy tuổi học trò sống lại, lòng cảm thấy nôn nao. “Hạ Ơi”.
11 Tháng Bảy 2015(Xem: 14336)
Và còn nữa những bài hát được các bạn cùng hát lên “ Rồi Mai Đây” “ Nhớ Nhau Hoài” như nhắc nhớ niên học cuối và kỷ niệm ngày gặp lại
11 Tháng Bảy 2015(Xem: 12554)
Đó phải chăng là ước mơ chung của tất cả các bạn, những học sinh Khiết Tâm khắp nơi. Đừng để mai một cả thời tươi đẹp nhất mà chúng ta ai cũng đều lưu luyến nhé.
11 Tháng Bảy 2015(Xem: 9222)
Những bàn tay, những tấm lòng và những nụ cười tươi vui đã khiến mọi người thoải mái trong buổi tiền họp mặt.
10 Tháng Bảy 2015(Xem: 9205)
Cầu xin ơn trên cho thầy khỏe mạnh. Sang năm gặp thầy bỏ gậy ...nhảy đầm.
10 Tháng Bảy 2015(Xem: 10140)
à tôi cũng sẽ không quên bạn thân tôi, một bông hoa nở giữa mùa hè: Cúc Hạ.
07 Tháng Bảy 2015(Xem: 8902)
Một lần nữa, chúc mừng chiến thắng của đội tuyễn nữ Hoakỳ. Chúc mừng ngày lễ Độc Lập Hoa Kỳ.
28 Tháng Sáu 2015(Xem: 9649)
Sau năm 1975 con đường bỗng trở nên xa lạ . Những ngôi nhà của bạn bè thân quen ở hai bên đường đều đổi chủ
20 Tháng Sáu 2015(Xem: 10288)
Câu trả lời xin dành cho những nhà viết sử chân chính, cho những Sĩ Quan và Quân Nhân Hoa Kỳ từng chiến đấu anh dũng, can trường
20 Tháng Sáu 2015(Xem: 9768)
Các bạn cũng là những người tù Cộng Sản đã trở về sau bao nhiêu năm gian khổ nhục nhằn.
17 Tháng Sáu 2015(Xem: 9528)
Như ngày xưa. Vâng! như ngày xưa khi các con còn bé xíu nằm êm ấm, hạnh phúc trong vòng tay thương yêu bất tận của hai đấng sinh thành.
14 Tháng Sáu 2015(Xem: 8899)
Nhân ngày Father's Day, tôi viết bài này để vinh danh cha tôi, người cha trọn đời sống vì đất nước,
13 Tháng Sáu 2015(Xem: 9189)
“Đời” ở đây là sống theo kiểu 3 KHOAN: “khoan dung, khoan hồng & khoan ‘đổ thừa’” tại bị… cho đến khi nằm trong sáu tấm
13 Tháng Sáu 2015(Xem: 10649)
Má ơi, con đã biết ở nơi nào là nơi sung sướng hạnh phúc của má rồi.
11 Tháng Sáu 2015(Xem: 10921)
DANH DỰ, TỔ QUỐC, TRÁCH NHIỆM. Ngày nào còn thở tôi còn tôn thờ. Chỉ khi nhắm mắt thì trách nhiệm của tôi với tổ quốc VNCH mới kể là hết.
09 Tháng Sáu 2015(Xem: 10507)
tác giả gốc nhà giáo dạy văn, từng nhận giải Danh Dự Viết Về Nước Mỹ 2014...là Giáo Sư tại trường trung học Công Thanh Biên Hòa
05 Tháng Sáu 2015(Xem: 9093)
Dù kiếm bi giờ có mòn thế nào cũng vẫn còn chút tiếng tăm trên chốn giang hồ.
04 Tháng Sáu 2015(Xem: 9933)
Thế hệ thứ nhất đã ra đi gần hết, thế hệ thứ hai đã bạc đầu. Thế hệ thứ ba sinh trưởng nơi xứ lạ. May mắn còn người dẫn dắt để các em biết về giòng giống
30 Tháng Năm 2015(Xem: 9742)
“ Sinh – Lão – Bệnh – Tử” là qui luật của muôn đời, nhưng tôi vẫn cảm thấy bùi ngùi mỗi khi nhìn hình xưa tự hỏi “ Thầy tôi ngày ấy, bây giờ ra sao?.
23 Tháng Năm 2015(Xem: 10278)
tri ơn những người lính Việt Nam Cộng Hòa và chiến sĩ đồng minh đã nằm xuống trong cuộc chiến Việt Nam để họ sống còn và các em có được như ngày hôm nay.
22 Tháng Năm 2015(Xem: 10449)
Và nhân ngày “Memorial Day”, để tưởng nhớ đến anh linh các vị anh hùng đã một lòng vì dân, vì nước hy sinh tánh mạng. Xin thành kính dâng nén hương tưởng niệm
21 Tháng Năm 2015(Xem: 10750)
Hôm nay cũng tháng năm. Tôi xin gửi đến các bạn những đóa hoa Muguet trắng tinh lóng lánh. Kính chúc tất cả các bà mẹ trên thế giới đều được chồng, con yêu thương, kính mến
10 Tháng Năm 2015(Xem: 12938)
Mặc dù tổ quốc bây giờ con tôi phục vụ không phải là VN. Nhưng con cái người lính VNCH đang phục vụ trong quân đội Hoa Kỳ làm cho người Mẹ như tôi đẹp lòng.
10 Tháng Năm 2015(Xem: 11519)
buổi chiều tan trường trễ, Huyền vẫn nghe rất rõ giọng nói thân quen: “bánh mì bì đây, bánh mì bì muôn năm”...
05 Tháng Năm 2015(Xem: 9516)
Thư này khá dài mong các bạn thông cảm. Và không biết nên chúc gì cho các bạn mình trong tháng tư đen này?
03 Tháng Năm 2015(Xem: 9545)
Mong rằng chị đang hưởng một cuộc sống thật hạnh phúc, an vui trong kiếp tái sinh hoặc đang an nhàn thảnh thơi nơi cõi vô hình.
29 Tháng Tư 2015(Xem: 13184)
Chính những người lính Việt Nam Cộng Hoà, chính những người bạn của tôi đã gìn giữ an ninh cho nhân dân, cho tôi được sống an bình hạnh phúc trong thành phố,
27 Tháng Tư 2015(Xem: 11585)
Huy chương đã được truy tặng. Từ đây, hy vọng là đại gia đình Cố Trung sĩ Nguyễn Văn Hải được an ủi phần nào.
24 Tháng Tư 2015(Xem: 9452)
Cám ơn với tất cả ngậm ngùi vì VN sau 40 năm vẫn còn là một quốc gia nghèo đói không có bình đẳng và tự do.
20 Tháng Tư 2015(Xem: 9151)
Giờ này, có ai thả dùm tôi một ngọn đèn, làm dấu chỗ Sông nằm, hoi hóp, chờ ngày sẽ ngừng trôi ra biển!