3:36 CH
Thứ Năm
28
Tháng Ba
2024

TRẢ EM CHIẾC ÁO VÀNG THU - Thái Thụy Vy

18 Tháng Mười Một 201312:00 SA(Xem: 11033)

mua_thu_4-large-content

Trả Em Chiếc Áo Vàng Thu

 Những gợn gió thu nhè nhẹ thổi về, nắng lấp lánh xuyên qua kẽ lá, gợi nhớ những mùa thu vàng đã chảy qua tuổi hoa niên. Nàng thu lại đến rất khẽ, chúng ta cảm được sự hiện diện của nàng khi ánh lửa hè đã bớt gay gắt và trong không khí có một luồng hơi dìu dịu, thơm mát như hơi thở của người yêu dấu đã từng thỏ thẻ, thì thầm bên tai những câu nói yêu thương cho một thời để nhớ, một thời để quên...

Thi nhân, hơn ai hết, cảm được sự có mặt của nàng qua mùi nước hoa của nàng mà họ thường gọi là hơi thu.

 Mấy thế kỷ qua, nàng thu đã là người tình của thi nhân từ Lamartine, Jacques Prévert, Tản Đà, Lưu Trọng Lư đến Robert Frost... họ đều yêu mùa thu thắm thiết. Thi nhân tha hồ thêu áo gấm cho nàng, mưa thu thì gọi là lệ thu, gió thu thì được tặng mỹ danh là thu phong, còn nắng thu thì được thi nhân dệt thành nắng lụa... Trải qua bao năm tháng, ngôn ngữ thơ vẫn còn dành những chỗ trang trọng cho thu, ý thu chưa bao giờ cạn, thơ thu chưa bao giờ tận ngôn.

Thu không những chỉ làm đẹp riêng cho thi nhân mà nàng còn làm đẹp cho cả nhân gian, nếu họ biết chiêm ngưỡng nhan sắc, duyên dáng của nàng.

 Hồi còn ở quê nhà, tôi để ý thấy có hai loại lá đổi màu khá đẹp là lá cây bàng và lá cây cao su, cây bàng thì mọc lẻ loi, cao su trồng thành rừng nên màu sắc đồng nhất hơn tuy không rực rỡ bằng các cây ngoài thiên nhiên, nơi có bốn mùa thay đổi rõ rệt.

 Thuở còn học nhiếp ảnh nghệ thuật với thầy Phạm Văn Mùi ở hội Việt Mỹ Sàigòn, chúng tôi chỉ chơi ảnh đen trắng, các ảnh màu lúc đó do các tay thợ tô màu bằng tay, nên có dịp thấy các bức ảnh mùa thu ở trời Tây, chúng tôi thường nghĩ đó là các ảnh tô màu chứ trong trời đất làm gì có cảnh đẹp tự nhiên như vậ. Đến khi được học bổng sang Mỹ vào năm 1971, tôi mới thực sự đối diện với nàng thu diễm kiều và tráng lệ.

 Tất cả các thi nhân, khoa học gia và dân gian ai cũng đồng ý sự thay đổi hoa lá theo mùa là một kỳ công của tạo hóa.. Mỗi lần nàng thu thay áo, nàng dễ mê hoặc lòng người. Lại thêm nền trời xanh thẫm của mùa thu và những buổi hoàng hôn bàng bạc áng mây chiều tim tím mà nàng mang theo như những món trang sức không bao giờ nàng rời xa...

 Nàng thu rất lãng mạn nhưng nàng thu cũng đầy bí ẩn. Cái gì khiến áo nàng thay màu, tại sao lá lại rụng, nỗi thắc mắc đó khiến một giáo sư sinh vật học tại trường Old Dominion University phải bỏ cả đời ra nghiên cứu vẫn chưa giải đáp được hết các ẩn số đành phải chịu thua ông trời, người họa sĩ pha màu tuyệt luân.

 May thay, một nhà khảo cứu về di truyền học, giáo sư Frank S. Santamour Jr. của viện National Arboretum, Washington, D.C. đã mặc khải được phần nào các bí ẩn trên. Theo ông, cây thay lá vì cần lá mới mỗi năm. Sâu bọ thích ăn lá non, nên cây phải tăng trưởng thay lá nhiều hơn theo định luật bù trừ, còn lá chết là để nuôi dưỡng đất.

 Lá để thoát hơi nước và oxygen mà chúng ta thở. Vào mùa đông, khi mặt đất đóng băng, nước theo rể hút lên cây được lưu trữ mà không bị thất thoát qua ngã lá.

 Tuyết và nước đá rất nặng. Nếu cây giữ lại lá mùa đông, cành nặng trĩu sẽ bị gãy. Các loại evergreen như cây thông thì khác vì lá nhỏ và nhọn nên ít chở tuyết. Các cây evergreen cũng thay lá mỗi một hoặc hai năm, thay từ từ vào mùa xuân lẫn mùa thu, tuy chúng không đổi màu như loại deciduous.

 Lá rụng là do ở mỗi cuống lá có một bó li-be mộc, khi thu đến, cây cảm thấy được ngày bỗng ngắn hơn và nhiệt độ lạnh hơn do vị trí của mặt trời xa dần đường xích đạo (equator), để đi dần đến thu phân (solstice), một lớp bần được cấu tạo chỗ cuống lá (abscission layer), chỗ đó thành vết sẹo, cản trở đường tiếp tế thực phẩm từ thân ra lá. Đồng thời, chất nhựa (sap), thực phẩm của lá bị cản lối trở về thân cây, hóa hợp với các phân tử khác tạo nên chất anthocyanin, chất làm lá trổ màu đỏ và màu tím. Lá lìa cành khi lớp bần khô đi, sinh mệnh của lá, một kiếp phù du, một đời hoa gấm, lúc đó chỉ đợi có một thoáng gió thu mong manh đến mang đi.

 Còn các màu khác vẫn có đó, nhưng bị chất chlorophill là chất dùng ánh sáng mặt trời và hơi nước chế biến chất carbon dioxide thành đường, thức ăn cho cây. Dưới ảnh hưỏng của mặt trời, cây ngưng sản xuất chất chlorophill, làm giảm thiểu sự biến dưỡng (metabolism), cây dần dần đi vào trạng thái ngủ (dormant) giống như loài gấu ngủ suốt mùa đông (hibernating). Đó là lúc màu vàng và màu cam hiện lên cấu tạo bởi nhiễm sắc hoàng tố (carotenoids). Các carotenoids này cùng một nhiễm sắc chất với củ cà rốt. Nó cũng có trong bơ và lòng đỏ trứng, lạ thay, do gà vịt và bò ăn rau cỏ có chứa các nhiễm sắc tố nêu trên.

Còn màu nâu, như màu lá các loại cây sồi, là do chất tannin, cũng có trong các loại lá trà.

 Mỗi chủng loại cây đều được cấu tạo và trang điểm bằng các loại hóa chất khác nhau. Nhờ đó mà có được bao nhiêu màu lá khác nhau với mỗi gam độ (tint, shade) rực rỡ khác nhau. Thường thì khi lớp tế bào dưới cùng thân lá được thiên nhiên hóa hợp cho đến lúc lá đổi màu độ hai tuần lễ, tùy thuộc vào giống cây, vào mưa nắng, nhiệt độ, ánh sáng, mật độ... nên mới có sự đổi màu trước sau và có loại rất trễ nhưng rất đẹp như cây Bradford Pear.

 Lá thu đẹp khác nhau còn tùy theo miền, theo vĩ tuyến và độ cao. Colorado nổi tiếng với lá Aspen (xem phim White Fang), vùng New England nhất là Vermont nổi tiếng với lá phong, xa hơn có Canada Maple Leaf ngay trên lá quốc kỳ. Virginia thì có các rừng Dogwood (Sơn Thù Du) dọc theo dãy Appalachian, qua đến West Virginia thì có Monogahela National Forest ở Seneca Rocks...

 Mùa thu, ôi những mùa thu buồn và đẹp lãng mạn đã để lại biết bao nhiêu tác phẩm đầy màu sắc kỷ niệm trong văn chương. Cứ mỗi thu qua, tôi lại buồn buồn tự hỏi, mình còn gặp lại nàng thu bao nhiêu lần nữa? Không còn lâu đâu. Hỡi thế nhân, có lần nào người nghỉ tay một lúc trong cuộc chạy đua với đô la, lái xe lên đèo Skyline Drive hoặc Harper's Ferry để làm bạn với lá thu?

Robert Frost, nhà thơ của thiên nhiên, đã có lần thốt lên:

My sorrow, when she's here with me
Thinks these dark days of autumn rain
Are beatiful as days can be...

 Hỡi nàng thu, xin trả lại em chiếc áo vàng thu, xin trả lại em những bước tương tư, xin trả lại em chút hạnh phúc lang thang, vì em, chiếc lá lang thang, đã biết làm đẹp cuộc đời trước khi em trở về với cát bụi...

Trời thu trong vắt đáy gương
Lá phong ngập lối nhớ thương trở vàng
Đời em trang điểm cho chàng
Dẫu cho áo đẫm lệ hàng em trao
Tàn hơi nhựa vẫn dâng trào
Hiến dâng chàng chiếc cẩm bào luyến lưu
Ngõ quanh dẫn lối tương tư
Xa anh gối mộng úa từ thiên thu


Thái Thụy Vy

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
09 Tháng Chín 2017(Xem: 7679)
Màu hoa phượng vĩ sẽ đỏ như máu của hai mẹ con mình hòa lại với nhau. Con sẽ được ở bên cạnh má đời đời
04 Tháng Chín 2017(Xem: 8478)
Khó khăn và quan trọng nhất là làm sao tui giữ vững sự thương mến của mọi người đã dành cho, để một ngày như mọi ngày vẫn là ngày sinh nhựt cũa tui.
15 Tháng Bảy 2017(Xem: 9527)
Tôi gửi lên đây chút lòng ái mộ. Một góc Biên Hòa để nhớ quê hương
03 Tháng Bảy 2017(Xem: 9364)
Cư An Tư Nguy” cám ơn trường bộ binh Thủ Đức. Quân trường đã rèn luyện chúng ta sự nhẩn nhục và chịu đựng của một người lính
03 Tháng Bảy 2017(Xem: 8393)
Các bạn hãy hẹn nhau cùng về hội ngộ. Để tìm lại niềm vui và nụ cười hân hoan sum họp của thầy cô và bạn hữu.
03 Tháng Bảy 2017(Xem: 9576)
Nhớ đòi nó rửa lon vụ này cho cẩn thận nghe mấy cha. Ít nhất ông Thường Vụ này cũng thích ca hát, thích nhậu nhẹt và rất biết lo cho anh em.
25 Tháng Sáu 2017(Xem: 10221)
Cái nhà! vâng " Sống có nhà, chết có hòm" là câu nói ngoài miệng khi người ta khẳng định chủ trương cuộc sống của mình.
22 Tháng Sáu 2017(Xem: 7403)
đốt đuốc đi tìm xem *Bác Cùng Chúng Cháu Hành Quân* đang nằm trong cống rãnh nào
17 Tháng Sáu 2017(Xem: 7225)
Nếu ba ra đi, hãy chăm sóc và yêu kính mẹ con . Người đàn bà đã dâng hiến cả đời vì cha con chúng ta.
17 Tháng Sáu 2017(Xem: 8335)
“Chúng tôi là người lính”. Hy vọng chúng tôi đã làm sáng danh Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa trong ngày D- DAY của Lữ đoàn 304TH
15 Tháng Sáu 2017(Xem: 8459)
khi phác thảo xuất thần các khuôn mặt bạn văn, bằng hữu cô có lòng yêu quí. Như vậy cũng đủ cho người viết khi tình cờ ngẫu hứng muốn ‘Viết về Duyên
21 Tháng Năm 2017(Xem: 9180)
Cuộc sống dù khó khăn cách mấy nhưng những tình cảm tốt đẹp này còn tồn tại thì đời sống vẫn còn ý nghĩa biết bao nhiêu.
21 Tháng Năm 2017(Xem: 7697)
không ai giống được như Má trong thế giới của Ba. Đối với Ba, cuộc sốngcủa Ba đã chấm dứt từ khi hơi thở cuối cùng của Má trút ra trên thế gian này
14 Tháng Năm 2017(Xem: 12497)
kim đồng hồ không bao giờ quay ngược được, chiếc lá không còn đủ xanh trở nên vàng úa chuẩn bị lìa cành...
29 Tháng Tư 2017(Xem: 8736)
Thế là hết, dấu tích kỷ niệm của gia đình chúng tôi cũng không còn. Về một lần chỉ mong tìm lại kỷ niệm
28 Tháng Tư 2017(Xem: 9453)
Nếu không có ngày này thì Mẹ đã không mất chồng và con không mất Ba khi mới 1 tuổi đời
24 Tháng Tư 2017(Xem: 7773)
Bản thân tôi cứ mỗi năm đến hẹn lại thu xếp nghỉ làm để góp sức với chương trình đại nhạc hội Cám Ơn Anh.
17 Tháng Tư 2017(Xem: 7650)
Xin các đấng tiền nhân, hương linh những anh hùng tử sĩ phò hộ cho nước Việt mình vượt qua cơn bão giông này.
12 Tháng Ba 2017(Xem: 9441)
Có chăng chỉ là chữ tình để lại cho đời. Tình đồng nghiệp, tình thầy trò, bạn bè và đồng hương
11 Tháng Ba 2017(Xem: 7659)
Bao giờ ánh sáng văn mình và quyền bình đẳng nam nữ chính thức đến tận hang cùng ngõ hẻm trên thế giới. Thì ngày ấy sẽ không có chiến tranh
26 Tháng Hai 2017(Xem: 8516)
Dù sao tôi cũng đã thỏa mãn được ước mơ "Một lần viếng thăm xứ sở của Thái Dương Thần Nữ khi mùa hoa Anh Đào nở rộ"
18 Tháng Hai 2017(Xem: 9242)
Con người một khi lìa đời sẽ không mang theo của cải, nhưng đã có một gia tài bằng sự quý mến của tha nhân
14 Tháng Hai 2017(Xem: 8538)
Cảnh kinh hoàng xảy ra! Quá bực tức vì rượt đuổi theo mấy ả mái tơ, mất thì giờ và mất sức
11 Tháng Hai 2017(Xem: 8949)
Hai bản nhạc God Bless America và Việt Nam Việt Nam được hát lên với hùng hồn mãnh liệt. Đã tạo sự xúc động cho toàn thể mọi người đến tham dự
10 Tháng Hai 2017(Xem: 10395)
Còn bao nhiêu số phận đang sống vất vưởng bên lề xã hội, không người thân, không bạn bè.
03 Tháng Hai 2017(Xem: 8332)
Thay mặt cho những người Biên Hòa xin cám ơn những anh chị đã đặt viên đá xây dựng ngôi nhà tình nghĩa ấm nồng này.
22 Tháng Giêng 2017(Xem: 8545)
Tân Niên “ BIÊN HÒA THỜI CHINH CHIẾN” như một lời cám ơn những con người và những tấm lòng cho miền Nam Tự Do.
05 Tháng Giêng 2017(Xem: 10033)
nhưng tôi cũng như bao nhiêu thân phận những phụ nữ khác đã hòa quyện vào dòng sinh mệnh chung của hơn hai mươi triệu người dân Miền Nam
02 Tháng Giêng 2017(Xem: 9335)
Riêng đối với những em những người bạn trẻ chúng tôi đã có buổi tối gặp mặt êm đềm nồng ấm vào đêm 30.
02 Tháng Giêng 2017(Xem: 8047)
Chúc mọi người trên toàn thế giới ấm no , hạnh phúc. Chúc thế giới "hòa khí sinh tài". không hủy diệt lẫn nhau
02 Tháng Giêng 2017(Xem: 8910)
Tôi nợ mình trăm điều tự hỏi, đợi đêm về vung câu hỏi vào đêm. Và tiếng của đêm
29 Tháng Mười Hai 2016(Xem: 9716)
Xin cám ơn Thượng Đế. Cuối cùng tôi xin được cúi đầu, để tưởng niệm tất cả anh linh của những người đã nằm xuống vĩnh viễn cho cuộc chiến.
11 Tháng Mười Hai 2016(Xem: 7564)
Tháng 11 tôi ứa lệ tiễn người em gái chung trường ra đi . Em cũng là một cô giáo. Em hiền hòa dễ thương.
02 Tháng Mười Hai 2016(Xem: 13254)
Đêm đó chúng tôi cười giởn rất tự nhiên và vui đến nổi không để ý các quan khách đã ra về từ bao giờ.
02 Tháng Mười Hai 2016(Xem: 9300)
Tôi hát khẻ ru mình "... thôi đừng hát ru, thôi đừng ray rức. Lá trút rơi nhiều đâu phải bởi mùa thu..."
18 Tháng Mười Một 2016(Xem: 8348)
Ở rất xa, luôn huớng lòng về Biên Hòa và mong người ở đó bây giờ cũng hạnh phúc, an lạc như chúng tôi ngày trước.
30 Tháng Mười 2016(Xem: 8450)
Chị nhắm mắt lại nguyện cầu: Xin ơn trên ban phước lành đến với tất cả mọi người.
26 Tháng Mười 2016(Xem: 7910)
Chưa bao giờ như lúc này, tôi thèm được làm người mắc cơn mưa vội trên đường không kịp tìm chỗ trú
25 Tháng Chín 2016(Xem: 9534)
Một chút nắng sẽ soi sáng con đường, nơi đi và chốn đến. Để được sống vui như vui trong ngày gặp mặt
11 Tháng Chín 2016(Xem: 10689)
Chiến tranh như cơn xoáy tàn bạo cuốn hút những người học trò vào đó. Không thể chống cự, không thể vùng vẫy
11 Tháng Chín 2016(Xem: 8011)
những ngón tay lã lướt tê tái, xuyên vào tâm của đá giống như những ánh trăng rơi.
10 Tháng Chín 2016(Xem: 8539)
chất giọng người miền Tây rồi sẽ cùng lan tỏa... . Ai lại không mong sao điều tốt đẹp luôn tiếp tục lan tỏa ra khắp nơi... .
09 Tháng Chín 2016(Xem: 8091)
Mila chạy vội đến ôm xiết lấy em như thể chị em đã xa nhau lâu lắm rồi.
04 Tháng Chín 2016(Xem: 8552)
Nhưng tôi vẫn thấy, sao lòng mình cứ thiết tha đến thế...
04 Tháng Chín 2016(Xem: 8195)
Tôi trở lại Séc trong niềm tâm tư bộn rộn, đối với quê hương xứ sở của mình. Tổ quốc VIỆT NAM
20 Tháng Tám 2016(Xem: 9640)
Những ngày cuối cùng khi thầy còn ở cõi nhân thế, lời tri ân này được kèm theo đây em xin kính gởi thầy như lời tiễn đưa.
31 Tháng Bảy 2016(Xem: 11933)
Sao ai dấu của tôi đi đâu tiếng ve râm ran ngày cũ, và những chùm hoa rơi thắm đỏ sân trường?
12 Tháng Sáu 2016(Xem: 12247)
Ra đi gặp vịt cũng lùa; Gặp duyên cũng kết, gặp chùa cũng tu
12 Tháng Sáu 2016(Xem: 11550)
Hãy đếm cuộc đời của bạn bằng nụ cười chứ không phải những giọt nước mắt