PARIS VÀ NHỮNG NGƯỜI BẠN CŨ- Nguyễn Anh Tuấn

PARIS VÀ NHỮNG NGƯỜI BẠN CŨ

Paris, xứ của tình yêu, của lãng mạn bên dòng sông Seine trong một buổi chiều nào có cơn mưa lất phất, và có mây xám về xây thành.

Mến gởi về các người bạn ở Pháp: Đỗ Cao Thông/Chi, Chị Hoa/anh Minh, chị Năm/anh Hùng.

Trên bước đường xuôi ngược của dòng đời, có những lúc không ai trong chúng ta không có những buồn phiền gặm nhấm trong người, những oi ả mệt nhọc như những buổi trưa hè oi ả bên cạnh lũy tre già. Những oi ả và buồn phiền có thật và hiển hiện trong người, trong cuộc sống mà ta đối diện hằng ngày. Có thể vì công chưa thành, danh chưa toại. Có thể vì một nguyên nhân nào đó mà không biết thố lộ cùng ai, vì biết rằng không ai giúp được kể cả người thân. Thôi thì để nó sống yên trong lòng.Thôi thì để thời gian là chất liệu hàn gắn những buồn phiền và oi ả đó.

Hay vì con cái đi xa hoặc lập gia đình, một empty nest, một cô đơn trống trải, làm chúng ta nhớ về kỷ niệm xưa của ngày còn thơ, được nghe kể những địa danh như trong một chuyện thần tiên, chưa một lần được đi đến, như kinh thành ánh sáng Paris, dòng sông Seine. Cái thần tiên êm đẹp đó như bám vào da thịt, ăn sâu vào tiềm thức như một vết chàm, như một mối tình đầu nho nhỏ, kín đáo và thầm lặng của ngày mới lớn. Thôi vất bỏ nỗi cô đơn đó làm một chuyến đi xa, mà tưởng không bao giờ thực hiện được.

Sau khi đến phi trường Charles De Gaulle, chúng tôi lên xe autobus về hôtel gần Gare De Lyon! Nghe như sao trong mơ. Có phải nơi ''ga Lyon đèn vàng, có tuyết rơi buồn mênh mang”, phải vậy không? Trên xe autobus tôi đứng ngồi không yên, một anh bạn trong group cảnh cáo tôi trước "Anh Tuấn ơi, bây giờ là một buổi chiều cuối tháng 8, anh đừng có mơ tưởng có tuyết rơi , có đèn vàng". Ừ nhỉ, đừng mơ ước xa xôi. Cái thời mà ông Cung Trầm Tưởng viết bài thơ "Tiễn Em" là khoảng 1950’s, gần 63 năm trước, vật đổi sao dời. Thôi thì được đi đến ga Lyon, dù không có tuyết rơi, không có đèn vàng của thuở xưa, cũng được đi !

Bienvenue à Paris!

Trên đường đến nhà ga Lyon

Ga Lyon ở phía bên phải, chứ không phải hướng anh chỉ đâu!

Ga Lyon đèn vàng

Cầm tay em muốn khóc

Nói chi cũng muộn màng

Bên trong Gare de Lyon

Nhà ga Lyon rộng lớn hơn tôi tưởng tượng. Khi đọc bài thơ Tiễn Em, tôi cứ nghĩ ga Lyon giống như nhà ga nhỏ ở Pleasanton, gần nhà tôi, có hai platform, một đi lên và một đi xuống. Nhưng nó là ga lớn cho các chuyến tàu xuôi nam bằng những chuyến xe tốc hành (TGV: Train À Grande Vitesse).

Chúng tôi gồm 4 người Phẩm, Lynh, bà xã tôi và tôi đi thăm chị Hoa (khoá 6, ban Anh Văn) và ông xã chị là anh Minh. Đúng ra là anh chị mời chúng tôi đến nhà chơi. Tôi học ban Pháp Văn, nên không biết chị. Nhưng cùng là dân Ngô Quyền, tôi đã hội nhập nhanh như quen biết chị từ lâu. Cũng nhờ có cơ hội nầy, tôi có dịp biết thêm một dân ban Anh Văn nữa là chị Năm và ông xã chị là anh Hùng, người rất vui tính, và là người dẫn chúng tôi đi vòng vòng Paris ngày hôm sau. Người học tiếng Anh thì đi Pháp. Người học tiếng Pháp thì đi Mỹ. Ở đời đôi khi nó có mấy cái hơi lắt léo như vậy đó.

Champagne cho người đến từ phương xa

À votre santé

Au Revoir ! Rendez-vous à nouveau (anh Minh, Thông, Chi, anh Hùng, chị Năm, Cẩm Vân, chị Hoa, Lynh và Phẩm)

http://www.youtube.com/watch?v=T6fVDAjs9f0

GO TO MONTPARNASSE BUILDING

Hôm nay chúng tôi được anh Hùng, chồng của chị Năm (khoá 6), dẫn chúng tôi đi Montparnasse building. Theo anh đứng trên tầng cao nhất của building nầy, người ta có thể thấy gần hết Paris. Lời nầy quả thật không sai. Chúng tôi có thể thấy La Tour Eiffel, Arc de Triumphe, Les Invalides, Louvre.

Gare De Montpartnasse

Montparnasse building

La Tour Eiffel seen from the Montparnasse building

Les Invalides & Arc de Triumphe can be seen from the Montparnasse building

Paris seen from the Montparnasse building 

VưỜn Luxembourg

Cảm động nhất và xúc cảm nhất là khi đặt chân vào vườn Luxembourg. Được đi qua những hàng cây, những tượng đá, mà Anatole France đã đi qua hơn trăm năm trước đây, khi ông còn bé, mà thấy trong lòng thật xao xuyến. Bây giờ mới là đầu tháng 9, tôi chưa có được cái diễm phúc thưởng thức những lá vàng rơi của ngày tháng 10 mà ông đi qua. Tôi dừng chân bên một hàng cây, để nhìn cảnh vật của vườn Luxembourg, nhớ lại ngày đó năm xưa, lâu lắm rồi, hơn nửa thế kỷ trước, lần đầu tiên tôi được đọc, được nghe vị thầy khả kính giải thích về bài viết của Anatole France, khi ông đi qua vườn Luxembourg. Ngày ấy, tôi khoảng 11, 12 tuổi, chắc cũng bằng lứa tuổi khi ông còn là một cậu bé đi qua đây. Một xúc cảm rung động trong tâm hồn, làm tôi ngây ngất trong bầu trời xanh ngắt của Paris ngày cuối hạ.

Tôi không tìm được bảng dịch sang tiếng Việt, nhưng tôi tìm được một đoạn văn bằng tiếng Pháp mà Anatone France viết, khi ông đi qua vườn Luxembourg năm xưa:

“Je vais vous dire ce que me rappellent, tous les ans, le ciel agité de l’automne, les premiers dîners à la lampe et les feuilles qui jaunissent dans les arbres qui frissonnent ; je vais vous dire ce que je vois quand je traverse le Luxembourg dans les premiers jours d’octobre, alors qu’il est un peu triste et plus beau que jamais ; car c’est le temps où les feuilles tombent une à une sur les blanches épaules des statues....”

Vườn và cung điện Luxembourg được hoàng hậu Marie de Medicis, quả phụ của vua Henry IV, cho xây vào năm 1611 theo kiểu "Pittit Palace", giống như cung điện ở quê bà ở Florence (Italy), sau khi bà mua lại "Hotel De Luxembourg" (ngày nay là "Petit-Luxembourg"). Khu vườn và cung điện được xây cất và trùng tu qua Salomon de Brosse , đặc biệt là Tomasso Francini , người đã xây hồ nước La Fontaine Medicis, sau đó là Jacques Boyceau de la Barauderie mở mang thêm năm 1630 theo lối "jardin à la Francais". 

Đường vào vườn Luxembourg

Đường vào vườn Luxembourg (từ trái: Tuấn , Cẩm Vân, Lynh, Phẩm)

Tòa Thương Viện (Senate, Sénat) của Pháp trong vườn Luxembourg

La Fontaine Medicis

Một hàng cây trong vườn Luxembourg

Trong vườn Luxembourg

QUARTIER LATIN, Khu xóm học

Chúng tôi rời vườn Luxembourg đi thăm khu Quartier Latin, một khu xóm học, như nhà thơ Cung Trầm Tưởng diễn tả "Hỡi người yêu xóm học, Để sương thấm bờ đêm", để thấy có những quán cà phê như Toàn Phong Nguyễn Xuân Vinh tả trong cuốn "Đời Phi Công" trong những ngày đầu ông đến Pháp đi học. Trong khu nầy có ngôi trường nổi tiếng, Trường Đại Học Sorbonne. Tôi cố tìm hiểu tại sao gọi là "Quartier Latin", và học được rằng, tiếng Latin là tiếng ngôn ngữ thế giới (như tiếng Mỹ ngày nay) vào thời trung cổ (thế kỷ thứ 5 ~ thế kỷ thứ 15) và được dùng chung quanh trường đại học Sorbonne. Từ đó, khu nầy được gọi là khu "Quartier Latin".

Dọc theo đại lộ Saint-Michel có những hàng sách bên vĩa hè làm tôi nhớ những hàng sách bên vĩa hè ở đường Lê Lợi năm xưa. Chúng tôi vào quán cà phê để ăn trưa, với baguette, với jambon, với fromage để tìm một chút gì Paris.

Trường Đại Học Sorbonne

 

Một hàng bán sách trên vĩa hè trên Boulevard Saint- Michel

"đi đi em vào quán cà phê, để ta tìm một chút Paris"

một góc phố ở khu Quartier Latin

NOTRE DAME DE PARIS:

Notre Dame de Paris được kiến trúc theo kiểu Gothic (La cathedrale gothique en France) vào khoảng năm 1345, thời trung cổ. Có lẽ nhiều chúng ta biết Notre Dame de Paris qua cuốn tiểu thuyết hay phim "Notre Dame de Paris", với nàng Esméralda man dại, và thằng gù Quasimodo với mối tình ôm xuống tuyền đài mà Victor Hugo viết trong quyển tiểu thuyết nầy vào năm 1831. Có vào phía bên trong, mới thấy lối kiến trúc kiểu gothic lạ và đẹp. Có lẽ đây là nhà thờ đẹp nhất trong các nhà thờ tôi được đi thăm trong chuyến đi nầy qua Nga, Bắc Âu và Pháp.

Notre Dame de Paris

Bên trong nhà thờ "Notre Dame de Paris" theo kiểu Gothique

Paris, City Hall

Paris City Hall , “Liberté , Écalité , Fraternité”

La Tour Eiffel bên dòng sông Seine.

Pont Alexandre- III (một trong những cầu đẹp nhất Paris) bên dòng sông Seine.

Basilique du Sacré-Cœur, Montmartre, Arc de Triumphe, Avenue des Champs-Elysées

Ngày hôm sau đó, chúng tôi đi thăm Basilique du Sacré-Cœur, Montmartre, Arc de Triumphe, Avenue des Champs-Elysées.

Basilique du Sacré-Cœur

Đường vào Montmartre

Một góc phố ở Montmartre

La Tour Eiffel, Paris và ngày mưa

(How romantic it is! Tranh vẽ của một artist nào đó trong khu Montmartre)

MONTMARTRE: Thế giới của những người yêu nghệ thuật tranh vẽ

Vẽ giống chứ? (ở Montmartre)

Arc de Triumphe

Avenue des Champs-Elysées: Con đường nổi tiếng nhất thế giới

Ngoài Paris ra, chúng tôi có được cơ hội đi thăm vài château ở vùng Normandy và ở thung lũng sông Loires.

Le Mont Saint-Michel (Lower Normandy):

Le Mont Saint-Michel là một đảo nhỏ nằm ở vùng Normandy (Lower Normandy). Đây là một địa thế chiến lược từ thời kỳ quân chủ phong kiến. Lối kiến trúc của thời phong kiến trên đảo nhỏ nầy có một lâu đài. Trên cùng là tu viện, nhà thờ. Ở giữa là những phòng lớn cho quý tộc (great hall). Dưới thấp hơn là nhà cửa, dân gian, thương mãi. Và dưới cùng và phía ngoài vòng đai của lâu đài là ngư dân và nông dân. Mặc dù gọi là đảo, nhưng người ta có làm đường đi đến Le Mont Saint Michel. Đây là Unessco's World Heritage. Mont Saint Michel khá xa Paris, khoảng 5 tiếng bằng xe bus. Nhưng được đi qua những đồng quê của Pháp rất nên thơ.

Saint-Lô trên đường đi Le Mont St. Michel

Trên đường đi Le Mont St.Michel, chúng tôi đi ngang qua lối vào Saint- Lô, nơi mà những người lính nhảy dù Hoa Kỳ bị thả lạc vào sân nhà thờ L'église de Saint-Lô, những cái chết bi thảm của những người lính nhảy dù của sư đoàn 101 và 82, đã mở đầu cho trận đánh ở Normandy giải phóng nước Pháp ngày 6 tháng 6 năm 1944, ở Omaha Beach, ở Pointe du Hoc. Đi qua đây, như nghe những tiếng reo hò vang dội của hàng trăm ngàn người, của ngày lịch sử năm xưa.

Le Mont St. Michel

 Châteaux de Loire:

1) Château de Chenonceau được design và xây cất vào thời phục hưng (French Renaissance) (2013 là kỷ niệm 500 năm). Muốn đi vào château nầy, phải đi qua một cây cầu, nhỏ thôi, bắt qua một dòng suối, hay kinh đào nhỏ, rồi đi vào một con đường đẹp, rợp mát với hai hàng cây dọc theo bên đường. Lâu đài được xây trên dòng sông Cher làm cho ta cảm thấy tươi mát nhẹ nhàng. Chung quang lâu đài có những khu vườn xinh xắn. Đồ đạt bên trong lâu đài còn được giữ nguyên vẹn, từ những bức tranh đến những dung cụ trong nhà bếp.

“Dưới dòng nước chảy trong veo Bên cầu tơ liểu bóng chiều thướt tha”

Muốn đi vào château nầy, phải đi qua một cây cầu, nhỏ thôi, bắt trên một dòng suối, hay kinh đào nhỏ.

Đường vào Château de Chenonceau với bóng cây rợp mát

Château de Chenonceau

Château de Chenonceau được xây trên dòng sông Cher

2) Château de Chambord : Đây là château nổi tiếng vì nó lớn nhất trong vùng Loire Valley. Château nầy được vua Francois I cho xây cất vào khoảng năm 1519 theo kiểu kết hợp lối kiến trúc phục hưng cổ điển và lối kiến trúc truyền thống của Pháp. Ai là người design lâu đài nầy. Điều đó không ai rõ và còn nhiều nghi vấn. Có tin cho là Leonardo Da Vinci là người design lâu đài nầy. Sau gần 28 năm xây cất, nó gần hoàn thành, nhưng chưa bao giờ được gọi là hoàn tất cả, vì vào trong lâu đài, chúng ta thấy có nhiều nơi vẫn còn dở dang. Vì vua Francois chỉ đến đây để săn bắn và nhà vua thì thích ở Château de Blois và Château D'Amboise. Còn Château de Chambord nầy chỉ biểu tượng cho quyền lực và giàu sang. Chúng tôi không thấy những bức tranh, đồ đạt và bàn ghế trong lâu đài, (trừ một vài bức tranh duy nhất ở phòng khách vẽ cảnh đi săn của vua). Nó thiếu cái cozy và khô khan nếu so sánh với Château de Chenonceau.

Château de Chambord

Sau khi rời Château de Chambord, tôi thấy một cập vợ chồng già, dẫn nhau, dìu nhau đi. Một hình ảnh thật đẹp!

Au Revoir Paris, Je t’aime!

Rời Paris

Đến San Francisco

Hôm nay ngồi viết lại vài dòng, để gởi đến những người bạn năm cũ qua chuyến đi dài nầy, mà trong lòng không thể không xao xuyến. Bên cạnh những lãng mạn mà dòng sông Seine, La Tour Eiffel, Château De Loires, đã để lại trong lòng tôi những êm đềm; những tiếp đãi, những thân ái, mà các anh chị CHS Ngô Quyền ở Pháp, như đưa tôi về những kỷ niệm của ngày mới lớn, cuốc bộ đi học với Đặng Hữu Châu qua Nguyễn Hữu Cảnh, Trịnh Hoài Đức, Biên Hùng, Quốc Lộ 1, rồi đến trường. Những ngày trời mưa lất phất, đi học về, lẽo đẽo theo một tà áo trắng nào đó. Những kỷ niệm đầy mộng mơ của lứa tuổi 17, 18, mong manh như sương sớm, và đẹp như buổi sớm ban mai. Cám ơn đời đã cho ta có cái may mắn còn được cái tình người trong những nhiễu thương của cuộc đời, cái tình bạn muôn thuở.

Thung Lũng Hoa Vàng

Trời tháng 10 như sắp sửa bước vào thu rồi chăng?

Nguyễn Anh Tuấn